Chảy máu sau sinh là cách cơ thể loại bỏ các chất nhầy dư thừa, mô nhau thai, và máu còn sót lại trong bụng sản phụ sau khi sinh.
Chảy máu ở âm đạo là hiện tượng bình thường sau sinh. (ảnh minh họa)
Cơ thể phụ nữ trải qua rất nhiều thay đổi sau khi sinh nở và một trong những thay đổi không thể không kể đến là lượng máu bất ngờ chảy ra sau khi em bé chào đời. Vậy nguyên nhân vì sao khiến mẹ bị chảy máu sau sinh? Chảy máu như thế nào là bình thường, như thế nào là bất thường?
Tại sao sau sinh sản phụ lại bị chảy máu?
Chảy máu sau sinh là một hiện tượng hoàn toàn tự nhiên được gọi là sản dịch. Sản dịch xuất hiện bất kể bạn sinh con bằng phương pháp tự nhiên hay bằng cách mổ lấy thai. Đó là cách cơ thể loại bỏ các chất nhầy dư thừa, mô nhau thai,và máu còn sót lại trong bụng sản phụ sau khi sinh. Nó tương tự như chu kỳ kinh nguyệt của bạn, nhưng nhiều hơn gấp nhiều lần.
Sản dịch thường bắt đầu vài giờ ngay sau khi sinh và kéo dài trong hai hoặc ba tuần tiếp theo sau đó. Cá biệt, có một số phụ nữ có thể kéo dài tới sáu tuần.
Thông thường, phụ nữ mất khoảng 500ml-1000ml máu trong 24 giờ sau sinh nhưng nhiều sản phụ có thể phải đối mặt với hiện tượng mất máu nghiêm trọng hơn. Bất cứ trường hợp nào nếu bị mất trên 1 lít máu trong vòng 24 giờ đều được gọi là trường hợp băng huyết sau sinh.
Khi nào băng huyết sau sinh là nguy hiểm?
Băng huyết sau sinh hiện nay vẫn còn là một trong những tai biến sản khoa đứng hàng đầu gây tử vong cho mẹ trên thế giới và Việt Nam. Mặc dù các điều kiện cơ sở y tế ngày càng được nâng cao, chất lượng về máy móc và trình độ của đội ngũ cán bộ y tế đã tiến bộ vượt bậc so với nhiều thập niên trước, nhưng băng huyết sau sinh vẫn còn là một tai biến đáng sợ đối với cả các bác sĩ sản khoa.
Mỗi năm, trên toàn cầu có khoảng 515.000 phụ nữ tử vong trong quá trình mang thai và sinh nở, trong đó 130.000 phụ nữ chảy máu cho đến chết trong khi sinh. Theo WHO thống kê năm 1998, có 100.000 ca tử vong mỗi năm do băng huyết sau sinh, chiếm 25% tử vong mẹ.
Còn tại Việt Nam, tỷ lệ băng huyết sau sinh chiếm từ 3%-8% tổng số sinh. Trong danh mục 5 tai biến sản khoa của toàn quốc, BHSS là tai biến thường gặp nhất (chiếm 50%) và cũng là nguyên nhân gây tử vong cao nhất (chiếm 78,8%).
Theo WHO thống kê năm 1998, có 100.000 ca tử vong mỗi năm do băng huyết sau sinh, chiếm 25% tử vong mẹ. (ảnh minh họa)
Là biến chứng nguy hiểm nên nếu mẹ bị mất trên 1 lít máu trong vòng 24 giờ thì cần được điều trị khẩn cấp. Nguyên nhân của hiện tượng này có thể vì mẹ bị đờ tử cung. Và những bà mẹ thuộc nhóm dưới đây càng có nguy cơ cao bị băng huyết sau sinh:
- Đã từng bị chảy máu trước khi sinh.
- Mang bầu em bé quá lớn hoặc cặp song sinh, đa thai.
- Nhau thai thấp
- Mẹ béo phì
- Mẹ bị thiếu máu
- Mẹ hơn 40 tuổi
Nhận biết dấu hiệu sản phụ bị băng huyết sau sinh
Mẹ có thể đang bị xuất huyết sau sinh với những biểu hiện sau:
- Huyết áp hạ nhanh chóng
- Nhịp tim nhanh
- Cảm giác chóng mặt, ngất xỉu
Thông thường, phụ nữ sau sinh sinh sẽ được bác sĩ, y tá kiểm tra đáy tử cung và massage vùng bụng thường xuyên để đảm bảo lượng máu đi ra khỏi cơ thể mẹ có bình thường hay không.
Lý do khiến mẹ bị băng huyết sau sinh
Ngoài nguyên nhân đờ tử cung, mẹ sau sinh cũng có thể bị xuất huyết vì những lý do sau:
- Sót nhau thai
- Chấn thương trong khi sinh nở
- Sinh mổ
Hầu hết các trường hợp băng huyết xảy ra trong vòng 24 giờ đầu sau sinh nhưng một tỷ lệ nhỏ trường hợp bị băng huyết thứ cấp xảy ra sau sinh từ 24 giờ - 12 tuần, tuy nhiên rất hiếm và chiếm khoảng 1%.