Để có một thai kỳ khỏe mạnh, an toàn bản thân người mẹ cũng như người thân trong gia đình cần nắm rõ những bí kíp chăm sóc bà bầu khoa học, an toàn.
Chăm sóc bà bầu trong 3 tháng đầu thai kỳ
Những thay đổi của mẹ bầu trong 3 tháng đầu
Trong những tuần đầu mang thai nhiều chị em chưa biết rằng mình đã làm mẹ vì chưa có dấu hiệu gì đặc biệt xuất hiện. Tuy nhiên bắt đầu từ tuần thứ 3-4 trở đi nhiều chị em phát hiện mình bị chậm kinh nguyệt, bầu ngực trở nên nhạy cảm, kích thước tăng lên. Từ lúc này trở đi, 80% mẹ bầu bắt đầu có biểu hiện ốm nghén như buồn nôn, nôn, mệt mỏi, chán ăn, sợ mùi…
Do tác động của hormone thai kỳ, tử cung cũng bắt đầu to ra gây chèn ép bàng quang nên chị em sẽ đi tiểu nhiều lần trong ngày. Đừng cảm thấy chuyện này là bất tiện và nhịn tiểu nếu không bạn sẽ có nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu.
Bước sang tuần thứ 8-9, tử cung giãn nở bằng nắm tay, nhiều mẹ bầu có phản ứng mang thai dữ dội hơn (hay còn gọi là ốm nghén nặng). Cùng với biểu hiện nôn ói nhiều, đi kèm là tâm trạng bất an, lo lắng đôi khi lại buồn bực, thất vọng. Da dẻ của chị em cũng kém tươi sáng hơn trước, nhiều người xuất hiện nám, tàn nhang.
Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng để đảm bảo sự phát triển của thai nhi
Dinh dưỡng cho mẹ bầu 3 tháng đầu
Mặc dù mẹ bầu sẽ khó ăn uống hơn trong giai đoạn đầu thai nghén nhưng bữa ăn vẫn cần đảm bảo có đủ các nhóm chất đạm, đường, chất béo, vitamin và khoáng chất. Đặc biệt bổ sung axit folic và sắt trong thời điểm này vô cùng quan trọng.
Phụ nữ mang thai thiếu axit folic có thể khiến thai nhi mắc dị tật ống thần kinh với biểu hiện nứt đốt sống, thoát vị não, tăng nguy cơ mắc bệnh tim bẩm sinh, sứt môi, hở hàm ếch. 3 tháng đầu thai kỳ, mẹ bầu cần bổ sung 400mcg axit folic mỗi ngày.
Thiếu sắt gây hiện tượng thiếu máu, cơ thể bà bầu lúc này đã mệt mỏi sẽ càng thêm uể oải, khó chịu hơn. Tốt nhất chị em nên bổ sung sắt thông qua thực phẩm hàng ngày. Vì tác dụng phụ của hiện tượng “ốm nghén” chị em nên chia nhỏ bữa ăn thành 5 đến 6 bữa một ngày để tránh hiện tượng nôn, buồn nôn, ăn uống cũng dễ tiêu hóa hơn…
Ngoài ra, nếu bạn buồn nôn nhiều có thể ăn nhẹ các loại bánh quy, kẹo gừng, cam, táo… cũng giảm bớt tình trạng ốm nghén.
Trong giai đoạn mang thai, đặc biệt là 3 tháng đầu, mẹ bầu cần lưu ý tránh ăn một số thực phẩm có thể gây sảy thai, xuất huyết âm đạo, như dứa, rau ngót, rau sam, đu đủ xanh, uống bia rượu, cà phê, trà đặc, đồ ăn chiên rán nhiều dầu mỡ, đồ ăn đóng hộp.
Chế độ sinh hoạt
Trong 3 tháng đầu thai kỳ, thai nhi mới chỉ là một bài thai non nớt do vậy nguy cơ sảy thai rất cao. Do vậy, khi đã trở thành một bà mẹ chị em cần lưu ý thay đổi những thói quen sinh hoạt để phù hợp với một mẹ bầu.
- Môi trường làm việc cần thông thoáng, trong lành, hạn chế tiếp xúc với hóa chất độc hại, sóng điện từ. Nếu có thể bạn có thể xin thuyên chuyển công tác để đảm bảo an toàn sức khỏe.
Người chồng tâm lý, chia sẻ cùng vợ những khó khăn trong thời kỳ thai nghén giúp chị em tự tin và hạnh phúc hơn khi mang thai
- Bắt đầu tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, tập yoga giúp làm dịu hệ thần kinh, tăng cường oxy cho bào thai.
- Sắp xếp công việc nhà và việc cơ quan hợp lý để có nhiều thời gian nghỉ ngơi, thư giãn.
- Bản thân người chồng cần quan tâm, chăm sóc vợ nhiều hơn đặc biệt là chế độ ăn uống; cùng vợ đi khám thai; chia sẻ, động viên để giảm bớt áp lực tâm lý của mẹ bầu; cùng vợ làm việc nhà, không để bà bầu khiêng nhấc đồ nặng, với đồ trên cao.
Chăm sóc bà bầu trong 3 tháng giữa
Mẹ bầu thay đổi như thế nào trong 3 tháng giữa
Bước sang tháng thứ 4, bụng bầu bắt đầu xuất hiện. Cảm giác ốm nghén cũng giảm dần và biến mất, mẹ bầu trở nên vui vẻ, nhanh nhẹn hơn trước.
Đến tháng thứ 5, tử cung to ra đáng kể khiến bụng dưới nhô ra. Lúc này ngoại hình của chị em thay đổi rõ rệt: tăng cân; ngực mông nở nang; ngực bắt đầu có sữa non; da mặt, nách, bẹn, cổ, âm hộ sẫm màu hơn so với bình thường.
Đây là thời điểm các mẹ có thể cảm nhận thai máy một cách rõ ràng. Một số chị em có hiện tượng phù chân, táo bón thai kỳ hoặc khó thở, đau nhức lưng, hông do lưu lượng máu kém lưu thông, giãn tĩnh mạch và sự thay đổi của các hormone trong cơ thể thai phụ.
Chế độ dinh dưỡng trong 3 tháng giữa cho mẹ bầu
Ở giai đoạn tam cá nguyệt thứ 2, mẹ bầu tăng thêm 3-4 kg là phù hợp. Bữa ăn hàng ngày vẫn cần đáp ứng đủ chất dinh dưỡng cần thiết như:
+ Chất bột gồm: cơm, bột mỳ, ngũ cốc nguyên cám…
+ Chất đạm gồm: thịt, cá, trứng, tôm cua, đậu đỗ…
+ Chất béo gồm: dầu thực vật, mỡ động vật, các loại hạt vừng, lạc…
+ Vitamin và chất khoáng gồm: rau xanh, hoa quả tươi, sữa…
Trong 3 tháng giữa, mẹ bầu cần khoảng 2550 kcal/ngày, cao hơn mức bình thường 300-350 kcal. Ngoài ra, chị em cần bổ sung 2 lít nước mỗi ngày để cân bằng lượng ối trong cơ thể đảm bảo cho sự phát triển của thai nhi.
Chế độ sinh hoạt
- Chị em nên sắm trang phục bầu riêng biệt khi bụng bầu nhô ra để thoải mái trong sinh hoạt hàng ngày. Tránh đi giày dép cao gót.
- Đăng ký tham gia khóa học tiền sản để học cách chăm sóc thai kỳ, cách rặn đẻ và chuyển dạ cùng với phương pháp chăm sóc trẻ sơ sinh khoa học.
Tâm trạng vui vẻ, lạc quan trong thai kỳ giúp mẹ và bé luôn khỏe mạnh. (ảnh minh họa)
Chăm sóc bà bầu trong 3 tháng cuối thai kỳ
Sự thay đổi của bà bầu trong 3 tháng cuối
Do bụng bầu nhô về phía trước nên cơ lưng của mẹ bầu sẽ trở nên mệt mỏi, đau nhức quá mức do phải nâng đỡ cơ thể.
Các vết rạn da có màu hồng nhạt, đỏ tía hoặc trắng xuất hiện ở bụng, mông, đùi, bầu ngực với độ to nhỏ khác nhau khi thai nhi càng ngày càng phát triển nhanh chóng. Bên cạnh đó hiện tượng tê phù chân tay (xuống máu), khó ngủ, chuột rút có thể xảy ra thường xuyên hơn trong những tháng cuối mang thai.
Đa số mẹ bầu sẽ thấy xuất hiện cơn gò Braxton Hicks (chuyển dạ giả) xảy ra thường xuyên và mạnh hơn. Càng gần thời điểm dự kiến sinh mẹ bầu dễ bị mệt do thiếu ngủ và sức nặng của thai nhi do vậy cần tạo điều kiện để nghỉ ngơi nhiều hơn.
Chế độ dinh dưỡng cho mẹ bầu 3 tháng cuối
Trong những tháng cuối mẹ bầu cần lưu ý kiểm soát cân nặng của bản thân với cân nặng của thai nhi. Nếu mẹ tăng cân quá nhiều trong khi thai nhi chưa đạt chuẩn sẽ khiến mẹ vất vả để giảm cân sau sinh trong khi bé yêu suy dinh dưỡng, thấp còi. Ngược lại nếu thai quá to mẹ sẽ phải đối mặt với nguy cơ sinh mổ. Tốt nhất là giữ mức cân nặng phù hợp với một chế độ ăn khoa học.
3 tháng cuối, chị em có thể chia nhỏ bữa ăn trong ngày để dễ tiêu hóa và hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn. Vẫn cần đảm bảo uống đủ nước từ 2-2,5 lít nước mỗi ngày. Tránh ăn các loại thực phẩm chứa chất bảo quản, đồ hộp, thức ăn đông lạnh.
Chế độ sinh hoạt
- Nhờ chồng massage chân, lưng để giảm đau nhức. Buối tối hàng ngày bạn có thể ngâm chân nước ấm cùng rượu gừng cũng rất tốt.
- Chị em cần tuân thủ lịch khám thai định kỳ, tháng cuối mang bầu cần khám thai thường xuyên. Khi có dấu hiệu bất thường như xuất huyết âm đạo, đau đầu, buồn nôn, mắt mờ, thai nhi giảm chuyển động đột ngột cần đi khám càng sớm càng tốt.
- Chuẩn bị mua đồ sơ sinh, lựa chọn bệnh viện sinh với các thủ tục cần thiết như hồ sơ sinh, bảo hiểm y tế…
- Giữ tâm lý thoải mái, vui vẻ, lạc quan để quá trình sinh nở thuận lợi cũng như tốt cho tâm lý của trẻ nhỏ sau này.
- Hạn chế quan hệ tình dục vào tháng cuối gần sinh để tránh chuyển dạ sớm.
Trong suốt thời kỳ mang thai, mẹ bầu cần bổ sung các kiến thức cần thiết về chế độ dinh dưỡng cũng như sinh hoạt hàng ngày để đảm bảo thai kỳ mẹ tròn con vuông. Bên cạnh đó người thân trong gia đình cần tạo điều kiện giúp đỡ chị em mang thai có thời gian nghỉ ngơi, cũng như chia sẻ khó khăn của bà bầu.
