Vào ngày Rằm tháng Giêng, ngoài mâm cỗ mặn bạn cũng có thể làm mâm cỗ chay để dâng lên tổ tiên.
Gợi ý mâm cơm chay cúng Rằm tháng Giêng gồm có:
- Xôi lá dứa hạt sen
- Chả giò chay
- Bánh hỏi
- Củ sen nhồi đậu hũ chiên
- Đậu hũ non sốt nấm đông cô
- Gỏi bắp cải tím
- Rau củ xào thập cẩm
- Canh rau củ và trái cây
XÔI LÁ DỨA HẠT SEN
Nguyên liệu: 300g gạo nếp, 150g hạt sen tươi, 1 bó lá dứa, muối, đường, 1 thìa nước cốt dừa.
Thực hiện: Lá dứa (lá nếp) rửa sạch, để lại khoảng 2-3 lá lát nấu cùng xôi, phần còn lại xắt khúc, xay nhỏ cùng với chút nước. Sau đó vắt lấy phần nước cốt để ngâm gạo tạo màu cho xôi.Cho nước lá dứa vào xâm xấp mặt gạo nếp ngâm khoảng 6-7h. Sau đó vo sạch, để ráo, xóc cùng chút muối cho xôi thêm đậm đà.
Đun xôi nước trong xửng hấp, cho gạo cùng với lá dứa vào đồ cho đến khi xôi chín. Trong khi hấp thỉnh thoảng dùng đũa đảo cho xôi được chín đều, phía đáy không bị nát. Trong khi chờ xôi chín, bạn chuẩn bị hạt sen. Hạt sen rửa sạch, cho vào nồi luộc chín cùng xíu muối. Khi xôi vừa chín tới, gắp bỏ phần lá dứa đồ cùng xôi đi, sau đó cho hạt sen đã luộc chín ở trên cùng với 1 thìa nước cốt dừa, 1/2 thìa đường vào trộn đều. Cho xôi ra đĩa là được, có thể thêm chút dừa nạo nếu muốn.
CHẢ GIÒ CHAY
Nguyên liệu: 20g miến dong, 1 tai mọc nhĩ, 1 thếp bánh đa nem; 20g đậu xanh không vỏ; 50g khoai môn; 1/2 củ cà rốt, 1 củ đậu nhỏ (khoảng 50g), hành lá; Bột nêm chay, tiêu, chanh, ớt, giấm, đường, muối, 1 thìa bột chiên giòn hay bột mì đều được.
Thực hiện: Đậu xanh ngâm nước lạnh khoảng 3 giờ, sau đó đem hấp chín. Mộc nhĩ ngâm nước cho nở mềm, sau đó rửa sạch, thái sợi và xắt nhỏ. Miến cũng ngâm sơ qua nước lạnh cho mềm, vớt ra để ráo, dùng kéo cắt khúc cỡ 1,5-2cm.
Cà rốt gọt vỏ, rửa sạch, 2/3 củ đem thái lát mỏng sau đó thái sợi, phần còn lại cắt lát mỏng để làm nước chấm. Khoai môn gọt vỏ, rửa sạch, bào sợi. Củ đậu gọt vỏ, rửa sạch, bào sợi, vắt bớt nước cho nem khỏi ướt. Hành lá cắt rễ, rửa sạch, xắt nhỏ.
Cho tất cả các nguyên liệu trên vào một cái tô lớn, trộn đều với chút bột nêm chay, tiêu cho vừa khẩu vị, để khoảng 5 phút cho nhân ngấm gia vị. Sau đó, dùng khoảng 1 thìa bột chiên giòn trộn đều cùng các nguyên liệu để làm chất kết dính.
Lấy ½ bát nước thêm khoảng 1 thìa dấm gạo, khuấy đều, hỗn hợp này dùng để làm mềm bánh khi gói và có tác dụng giúp nem giòn, đẹp hơn khi rán. Trải 1 cái bánh đa nem ra thớt, dùng hỗn hợp nước – dấm ở trên để làm mềm bánh trước khi gói. Lấy 1 thìa nhân đặt vào vị trí khoảng ¼ bánh từ dưới lên, dàn đều nhân sang hai bên tùy theo kích thước của cuốn nem mà bạn muốn. Sau đó, gấp 2 mép và cuộn kín. Không nên cuốn chặt tay, nếu cuốn chặt quá khi bạn chiên nem rất dễ bị bể. Thực hiện như trên cho đến khi hết lượng nhân đã chuẩn bị.
Bắc chảo lên bếp, cho dầu ăn vào đun nóng, lượng dầu sao cho ngập nem hoặc khoảng 2/3 cái nem là được. Dầu sôi, thả nem vào rán cho đến khi nem chín vàng đều là được. Để nem tròn, màu đẹp bạn phải đun dầu thật nóng già, vặn nhỏ lửa, thả nem vào rán và khi bạn thả nem vào chảo dầu, chú ý lăn đều sao cho xung quanh nem vỏ bánh se lại sau đó mới rán chín từng mặt.
Trong lúc chờ nem chín, bạn chuẩn bị pha nước chấm nem. Ớt rửa sạch, băm nhỏ. Chanh gọt vỏ, bổ đôi, vắt lấy nước cốt. Phần cà rốt còn lại ở trên, thái lát mỏng ngâm với chút dấm, đường. Pha nước chấm nem từ muối, nước cốt chanh, đường, ớt và chút nước màu để tạo màu cho nước chấm. Sau khi muối, đường đã tan hoàn toàn, cho phần cà rốt ở trên vào, nêm nếm cho vừa ăn là được. Nước chấm nem pha nhiều một chút vì sử dụng cho cả món bánh hỏi.
BÁNH HỎI
Nguyên liệu: 300g bánh hỏi, 2-3 nhánh hành lá hoặc lá hẹ, dầu ăn.
Thực hiện: Bánh hỏi cắt dài khoảng 10cm sau đó cuộn lại, xếp ra đĩa.
Hành lá cắt bỏ rễ, lá giập úa, rửa sạch, xắt nhỏ. Bắc chảo lên bếp, cho 2 thìa dầu ăn vào đun nóng. Dầu nóng già tắt bếp, cho chỗ hành lá ở trên vào đảo đều, cho ra đĩa, khi ăn dưới lên phía trên những cuốn bánh hỏi. Nước chấm bánh hỏi sử dụng nước chấm chả giò chay ở trên.
CỦ SEN NHỒI ĐẬU HŨ CHIÊN
Nguyên liệu: 2 củ sen (khoảng 300g), 1 bìa đậu hũ trắng, 1 tai nấm mèo, 50g nấm rơm, hành lá, muối, 1/2 trái chanh, bột chiên giòn, tiêu, bột nêm chay, dầu ăn.
Thực hiện: Củ sen gọt vỏ, thái khoanh tròn mỏng, ngâm ngay vào nước lạnh có pha muối và chanh khoảng 15’ cho củ sen trắng.
Nấm mèo ngâm nước cho nở mềm, cắt bỏ gốc, rửa sạch, thái nhỏ. Nấm rơm cắt gốc, ngâm nước muối khoảng 10’, sau đó rửa sạch, xắt nhỏ. Hành lá bỏ rễ, lá giập úa, rửa sạch, xắt nhỏ.
Đậu hũ rửa qua nước lạnh, cho vào 1 cái tô, bóp nát. Cho nấm rơm, mọc nhĩ, hành lá ở trên vào cùng. Thêm ít tiêu và bột nêm chay vào trộn đều, để khoảng 5’ cho ngấm gia vị.
Cho 1/2 chén nước lạnh, thêm từ từ bột chiên giòn vào, đảo đều cho đến khi bột sền sệt là được.
Vớt củ sen ra rổ cho ráo. Củ sen ráo nước, lấy 1 miếng củ sen, thêm 1 thìa hỗn hợp đậu hũ nấm ở trên vào trên mặt. Dùng 1 miếng củ sen khác để lên trên, ấn nhẹ tay cho 2 miếng củ sen dính lại, xếp ra đĩa. Thực hiện đến khi hết nguyên liệu.
Bắc chảo lên bếp, chảo khô cho dầu ăn vào đun nóng già. Khi dầu sôi, nhúng củ sen nhồi ở trên qua bột chiên giòn sau đó cho vào chảo đến khi vàng đều 2 mặt.
Củ sen chín vàng đều, cho ra đĩa có lót giấy thấm dầu. Món này ăn nóng cùng tương ớt.
ĐẬU HŨ NON SỐT NẤM ĐÔNG CÔ
Nguyên liệu: 1 gói đậu hũ non tròn dài, 100g nấm đông cô tươi, hành củ, dầu hào chay, nước tương, muối, dầu mè và 1 thìa bột năng.
Thực hiện:
Nấm đông cô cắt phần chân già, rửa sạch, ngâm trong nước muối loãng khoảng 15 phút cho sạch. Nấm sau khi ngâm, vớt ra để ráo, thái lát mỏng. Hành củ bóc vỏ, rửa sạch, bằm nhỏ.
Đậu hũ non rửa sạch, thái miếng xếp ra đĩa. Dùng màng thực phẩm bao lại, làm chín trong lò vi sóng khoảng 2 phút. Hoặc bạn có thể làm chín đậu hũ non bằng cách chần qua nước sôi thêm chút muối.
Bắc chảo lên bếp, cho 1 thìa dầu mè. Khi dầu nóng hành củ đã băm nhỏ ở trên vào phi thơm. Tiếp đó cho nấm vào xào chín, thêm chút dầu hào chay, nước tương vào đảo kỹ. Hòa 1 thìa bột năng với chút nước, cho vào chảo nấm đảo đều, nêm nếm cho vừa ăn.
Cho nấm cùng với nước sốt ở trên vào đĩa đậu hũ non đã làm chín. Dùng thìa rưới đều phần nước sốt lên các miếng đậu để đậu hũ được ngấm đều.
GỎI BẮP CẢI TÍM
Nguyên liệu: 150g bắp cải tím, 1 củ cà rốt nhỏ, 1 trái dưa leo, 20g đậu phộng, rau mùi, rau răm, muối, chanh, đường, ớt.
Thực hiện: Bắp cải tím thái mỏng, rửa sạch, để ráo nước. Cà rốt gọt vỏ, rửa sạch, cắt khúc cỡ 4-5cm sau đó thái sợi nhỏ. Dưa leo rửa sạch, chẻ đôi rồi lát lát mỏng.
Rau răm, rau mùi nhặt bỏ rễ, gốc già, rửa sạch, xắt nhỏ. Lạc rang chín, bóc vỏ, giã giập. Chanh bổ đôi, vắt lấy nước cốt. Ớt rửa sạch, xắt nhỏ.
Pha nước trộn gỏi từ muối, đường, nước cốt chanh, ớt xắt sao cho vừa ăn. Cho bắp cải tím, cà rốt, dưa leo vào 1 cái tô lớn, cho từ từ nước trộn gỏi vào trộn đều, nêm nếm vừa ăn, để khoảng 10-15 phút cho gỏi ngấm.
Cuối cùng cho rau thơm xắt nhỏ, nêm lại cho vừa ăn. Cho ra đĩa rắc lạc đã giã giập lên là được.
RAU CỦ XÀO THẬP CẨM
Nguyên liệu: khoảng 500g rau củ thập cẩm bao gồm cà rốt, đậu hà lan, bắp non, nấm các loại. Hành củ, dầu hào chay, dầu ăn, bột nêm chay, nước tương, tiêu.
Thực hiện: Bắp non rửa sạch, bỏ đầu, bổ đôi nếu miếng bắp lớn. Đậu hà lan rửa sạch, cắt bỏ 2 đầu, tước xơ 2 bên. Cà rốt gọt vỏ, thái lát mỏng. Nấm cắt bỏ gốc, rửa sạch. Hành củ bóc vỏ, rửa sạch, băm nhỏ.
Đun nồi nước sôi, khi nước sôi thêm chút muối rồi cho rau củ vào chần sơ khoảng 1 phút, sau đó đổ ngay ra rổ cho ráo nước.
Bắc chảo lên bếp, chảo khô cho 2 thìa dầu ăn đun nóng. Dầu nóng già cho hành củ phi thơm, cho rau củ cùng 1 thìa dầu hào chay, ít bột nêm chay đảo nhanh tay, nêm nếm vừa ăn. Khi rau củ chín tắt bếp thêm xíu nước tương cho thơm, cho ra đĩa và rắc ít tiêu lên trên là được.
CANH RAU CỦ THẬP CẨM
Nguyên liệu: 4-5 củ khoai tây nhỏ, 1 củ cà rốt, 50g bông cải xanh, 50g bông cải trắng hoặc các loại rau củ khác tuỳ thích. Hành lá, muối, bột nêm chay.
Thực hiện: Khoai tây gọt vỏ, bổ đôi hoặc ba tuỳ củ, ngâm ngay vào thau nước có chút muối loãng. Cà rốt cũng gọt vỏ, thái khúc vừa ăn. Bông cải chẻ miếng vừa ăn, rửa sạch. Hành lá bỏ rễ, lá giập, rửa sạch, xắt nhỏ.
Các loại rau củ rửa sạch, cho ra rổ cho ráo. Bắc nồi nước đun sôi, thêm 1 thìa bột nêm chay sau đó cho khoai tây, cà rốt vào hầm chín. Tiếp đến cho bông cải vào đun thêm 3’ cho chín. Nêm nếm vừa ăn, tắt bếp, cho hành lá vào, cho ra tô là được.
