Những "niềm hy vọng" cho bao gia đình hiếm muộn - vô sinh ra đời như thế nào?

Do tác động của môi trường sống, thói quen sinh hoạt, lối sống chưa lành mạnh nên tỉ lệ vô sinh ở cả trên thế giới và Việt Nam đang ngày càng gia tăng. Chuyện mang thai, sinh con tưởng chừng như đơn giản đang trở thành niềm mơ ước của biết bao nhiêu cặp vợ chồng. 

May mắn thay, khi tỉ lệ vô sinh tăng lên thì các phương pháp điều trị và hỗ trợ sinh sản cũng ngày càng phát triển, đạt được những kết quả quan trọng trong vài thập kỉ gần đây. Hãy cùng điểm lại những thành tựu đặc biệt trong lĩnh vực điều trị vô sinh đem lại niềm hy vọng cho bao cặp vợ chồng vô sinh, hiếm muộn trên khắp thế giới. 

Thành tựu quan trọng đầu tiên trong lĩnh vực sinh sản chính là sự ra đời của Louise Brown, “đứa bé trong ống nghiệm” đầu tiên trên thế giới, vào ngày 25 tháng 7 năm 1978. Đó là thành quả của những nỗ lực đưa nghiên cứu vào thực tiễn không biết mệt mỏi của các y bác sĩ sau hơn 60 cuộc thử nghiệm thất bại.

Trong quá trình này, trứng sẽ được lấy ra bằng một cây kim nhỏ và được thụ tinh với tinh trùng trong một phòng thí nghiệm chuyên biệt. Sau khi được thụ tinh, trứng sẽ phát triển thành phôi thai,và thường được cấy lại vào tử cung sau 5 ngày.

Quy trình thụ tinh trong ống nghiệm. (Ảnh minh họa)

Hơn 8 triệu em bé đã ra đời bằng phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm trong suốt 39 năm qua, và biện pháp này cũng không ngừng được cải tiến: trứng được lấy trực tiếp từ tử cung thay vì nội soi như trước kia, hay được bơm tinh trùng trực tiếp; các phôi thai có thể được xét nghiệm có bệnh tật hay không; quá trình chuyển đổi sẽ chỉ diễn ra trong 1 thay vì 5 ngày; phôi thai có thể bảo quản đông lạnh trong nhiều năm; công đoạn phân chia tế bào được “quay camera trực tiếp” trong suốt 24 giờ nhằm xác định các phôi thai khỏe mạnh nhất để cải thiện tỷ lệ mang thai.

Bảo quản thai phôi giúp cho việc thực hiện các quy trình khác của công nghệ hỗ trợ sinh sản trở nên dễ dàng hơn, ít tốn kém hơn và giảm nguy cơ để lại di chứng hơn so với thụ tinh trong ống nghiệm vì nó không đòi hỏi kích thích buồng trứng hoặc thu hoạch trứng. Khi đã được đông lạnh, phôi thai sẽ được lưu trữ trong thời gian được kéo dài. Nhiều ca sinh nở được ghi nhận đã sử dụng phôi thai đông lạnh tới 20 năm, tuy nhiên chỉ tầm một nửa trong số đó còn sống sót sau quá trình đông lạnh và rã đông, và tỉ lệ sinh thường sẽ thấp hơn so với các phôi thai tự nhiên.

Thành tựu này đã tạo nên sự lựa chọn mới cho những bà mẹ gặp vấn đề mang thai, thường là do vấn đề tuối tác khiến chất lượng buồng trứng suy giảm. Trứng từ những người phụ nữ thường có số lượng nhiễm sắc thể ổn định hơn, nên sẽ tăng tỷ lệ mang thai và sinh đẻ. Một bệnh viện uy tín có thể ghép đôi các bệnh nhân với người hiến tặng trứng từ nhiều hoàn cảnh khác nhau, và có thể đảm bảo danh tính các đối tượng hiến tặng được công khai hoặc ẩn danh.

Hiện nay, xấp xỉ 70% các công nghệ hỗ trợ sinh sản tiên tiến đều áp dụng biện pháp tiêm trực tiếp tinh trùng vào noãn (gọi tắt là ICSI). Một tinh trùng đơn lẻ được tiêm trực tiếp vào một quả trứng đã lớn, nhằm giảm thiểu những nguy cơ xảy ra với quá trình thụ tinh nếu chất lượng tinh dịch thấp hoặc các quy trình thụ tinh trong ống nghiệm trước đó đều thất bại. Biện pháp này cũng đòi hỏi sự sàng lọc các bệnh di truyền kỹ lưỡng để phòng trường hợp các dị tật sẽ bị di truyền từ bố sang con. Nhìn một cách tổng thể, tỉ lệ mang thai và sinh đẻ của biện pháp ICSI cũng tương đương với các quy trình thụ tinh bằng ống nghiệm thông thường.

Chẩn đoán di truyền trước khi cấy ghép (viết tắt là PGD) được ghi nhận thành công lần đầu vào năm 1989 để xác định các trường hợp rối loạn giới tính và lựa chọn những phôi thai không bị ảnh hưởng. Kể từ đó số lượng các căn bệnh có thể chẩn đoán được đã tăng đáng kể. Hiện nay, hàng chục triệu cặp vợ chồng đã tránh được nguy cơ đẻ con nhiễm bệnh di truyền nhờ PGD.

Trong nhiều năm, thụ tinh bằng ống nghiệm đòi hỏi việc cung cấp nhiều phôi thai trong cùng một lúc để tăng khả năng sinh sản. Với một vài thai phụ, kết quả sẽ dẫn đến việc mang nhiều thai nhi hay sinh nhiều con cùng một lúc. Cho dù là sinh đôi, sinh ba hoặc hơn thế, điều này sẽ làm tăng tỉ lệ sảy thai, sinh non, những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng và nguy hiểm đối với người mẹ, và những ảnh hưởng vĩnh viễn đến sự phát triển của trẻ.

Mang đa thai sẽ ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe của cả mẹ và các bé. (Ảnh minh họa)

Phân loại thai phôi cho phép sự chẩn đoán tốt hơn để phôi thai có điều kiện sức khỏe và cấy ghép tốt nhất. Việc này dẫn đến quá trình chọn lọc phôi thai duy nhất được cho là “hiệu quả nhất” trong các biện pháp thụ tinh trong ống nghiệm, nhưng không phải với bệnh nhân nào cũng hiệu quả.

Có hai cách thức để bảo quản phôi thai và tinh dịch trong nhiệt độ thấp, bao gồm đông lạnh thông thường và “thủy tinh hóa” tức là làm đông cứng. Mặc dù nhiều báo cáo đã khẳng định phôi thai được thủy tinh hóa thường có tỉ lệ thụ tinh trong ống nghiệm cao hơn khi được rã đông/làm ấm, thực tế điều này lại không hẳn đúng với tất các trung tâm phụ sản. Mỗi trung tâm sẽ xác định cách thức nào tốt nhất dựa trên kinh nghiệm của họ và quy trình làm đông lạnh các phôi thai đã phát triển đến đâu.

Đông lạnh trứng đã được áp dụng từ hơn 25 năm về trước cho những phụ nữ gặp vấn đề về sức khỏe như bị ung thư, mà các quá trình hóa trị và xạ trị có thể ảnh hưởng vĩnh viễn đến khả năng sinh sản của họ. Hiện nay, khi phương pháp thủy tinh hóa đã mang lại những kết quả tốt hơn, ngày càng có nhiều người sống sót khỏi ung thư có thể sinh con đẻ cái, thông qua những cách làm đông lạnh trứng, phôi thai, hay thậm chí cả buồng trứng.

Đông lạnh trứng giúp phụ nữ giữ được những trứng tốt nhất khi chưa muốn sinh con. (Ảnh minh họa)

Bên cạnh đó, các phòng khám còn bắt đầu quảng cáo dịch vụ này đến những người phụ nữ có nỗi lo hiếm muộn. Những bà mẹ đơn thân vẫn có thể vẫn có khả năng sinh con nếu có sự tư vấn kịp thời của các chuyên gia về sinh sản.

Được phê chuẩn áp dụng lần đầu tại Anh Quốc, công nghệ mới này sẽ giúp việc điều trị vô sinh trở nên hiệu quả hơn và giảm số ca sảy thai. Nó cũng giúp các gia đình có tiền sử di truyền các bệnh như loạn dưỡng cơ bắp có thể hoàn toàn tiêu biến ở các thế hệ sau.

Hơn nữa, những kinh nghiệm đạt được từ các quy trình chỉnh sửa mà gene còn hữu ích trong việc điều trị các chứng vô sinh khác nhau. Các nhà khoa học Mỹ sẽ áp dụng phương pháp này cho những nghiên cứu của họ vào mùa hè tới.