Rau bò khai là một loại rau rừng mọc ở vùng núi phía Bắc có rất nhiều công dụng tốt cho sức khỏe. Và đây được xem là một trong những món ăn đặc sản của Bắc Kạn.
Rau bò khai có nhiều tên gọi khác tùy vào từng địa phương: Rau bồ khai, dây hương, rau dạ hiến, bồ trục, ra ngót leo, rau nghiến, rau khau hương, rau phắc hiển hay rau lòng châu sói... là loài dây leo lâu năm, thân hóa gỗ, nhựa thân có mùi hương đặc trưng rất được ưa chuộng tại các tỉnh miền núi phía Bắc. Rau bò khai thường mọc trên những vùng núi đá cheo leo, ngọn rau giống như cây tầm gửi, thân bám vào những cây gỗ lớn để vươn lên đón lấy cái trong trẻo của ánh sáng và khí trời.
Không chỉ là một món ăn dân giã, rau bò khai còn có rất nhiều tác dụng đối với sức khỏe con người mà không phải ai cũng biết.
Theo nghiên cứu khoa học, rau bò khai chứa nhiều chất dinh dưỡng như chất xơ, protein, vitamin C, calci, photpho… Trong y học cổ truyền, bò khai có tính bình, vị hơi đắng nên được tận dụng toàn thân từ lá tới ngọn để làm thuốc chữa nhiều bệnh khác nhau.
Thân và lá bò khai có thể sử dụng tươi hoặc khô dùng để đun nước uống có tác dụng chữa viêm gan siêu vi trùng hoặc làm tan sỏi đối với bệnh nhân bị sỏi thận.
Phần thân rau sau khi nhặt lấy lá và ngọn làm thực phẩm, bạn có thể giữ lại băm nhỏ thành từng đoạn ngắn khoảng 2-3cm, đem phơi khô. Có tác dụng chữa chứng bệnh tê thấp trong mùa lạnh. Ngoài ra, thân bò khai được phơi khô dùng đun nước uống còn có tác dụng hạ sốt rất nhanh. Ngoài sử dụng trực tiếp, bò khai còn được dùng ngâm rượu để sử dụng dần trong chữa hạ sốt và tê thấp.
Canh rau bò khai cũng có tác dụng rất tốt với những người hay mệt mỏi, chán ăn, ăn không ngon miệng. Nếu bạn không có rau bò khai tươi thì có thể sử dụng thân rau phơi khô để sắc nước uống.
Rau bò khai còn rất hiệu quả trong chữa các chứng bệnh như: phù thận, đái dắt, tăng cường sức đề kháng…
Có rất nhiều cách chế biến rau Bò khai ngon khác nhau, thường thì rau Bò khai được dùng để làm các món xào và nấu canh. Rau có thể xào chung với các loại thực phẩm khác như Thịt bò, thịt heo, trứng để tăng thêm hương vị đậm đà, cũng có thể đem nấu canh, món canh được nấu từ rau bò khai có vị ngọt đậm thêm một chút thịt băm nhỏ khiến người ăn chỉ muốn ăn mãi.
Ai đã một lần tới Ba Bể, Bắc Kạn cùng tận hưởng cảnh sắc thiên nhiên Hồ Ba Bể và được nếm thử món rau bò khai sẽ nhớ mãi. Nhớ bởi hương vị của món rau rừng này rất lạ, không giống bất kỳ một món rau nào khác. Nói là thơm thì không hẳn nhưng với nhiều người thì nó là một thứ hương vị đặc biệt quyến rũ, nó nằm trong nỗi nhớ quê hương của người xứ này khi đi xa và nằm trong nhiều kỷ niệm của những ai đã từng qua đây. Nếu một lần có dịp lên thăm Ba Bể, hãy cùng thưởng thức hương vị đặc trưng của núi rừng.
