Đây là những tình huống dễ khiến bạn mất đi lý trí, mua những thứ ngoài kế hoạch và có khi chẳng dùng đến chúng.
1. Hiệu ứng Diderot
Hiệu ứng này được đặt theo tên của nhà triết học người Pháp Denis Diderot. Ông không hề giàu có nhưng khi có một khoản tiền lớn, ông đã không ngần ngại đặt ngay cho mình một chiếc áo choàng màu đỏ tuyệt đẹp. Vì món đồ này quá khác biệt so với những gì có trong tủ quần áo nên ông buộc phải thay thế tất cả đồ cũ bằng các món mới cho hợp. Vậy là những đồng tiền cứ đội nón theo các món hàng xa xỉ kia mà ra đi.
Bạn đã bao giờ rơi vào trạng thái thấy mình cần phải mua thêm nhiều đồ mới chỉ để hợp với một món đồ mới mua chưa? Đó chính là trạng thái tâm lý phổ biến và được gọi là hiệu ứng Diderot.
Cách ngăn ngừa:
Trước khi định mua gì, bạn hãy xem xét mình sẽ thu được gì từ món đồ đó. Chẳng hạn khi muốn mua một chiếc điện thoại thông minh, hãy nghĩ xem bạn mua nó vì tính kết nối tốt và hoạt động nhanh, hiệu quả hay chỉ để chạy theo số đông? Hiểu được điều này bạn biết giá trị thực của món đồ thay vì các ảo vọng của bản thân.
2. Hiệu ứng thích nổi bật
Nhiều người thích trở thành tâm điểm và còn gì gây chú ý hơn bằng một món đồ mà chưa ai có. Đây chính là hiệu ứng thích nổi bật.
Cách ngăn ngừa
Hãy ghi ra một danh sách những điều bạn làm tốt và những thứ bạn tự hào về bản thân mình. Sự thật là danh sách này sẽ không hề ngắn đâu.
Bạn có rất nhiều điểm tốt và trang phục không phải cách duy nhất để người khác chú ý đến bạn. Bạn sẽ nhận ra rằng mình có nhiều điều thú vị và cuốn hút người khác hơn vẻ bề ngoài.
3. Hiệu ứng đám đông
Hiệu ứng đám đông xảy ra khi bạn mua một thứ chỉ vì nó đang là mốt và ai cũng sở hữu chúng rồi. Kể cả món đồ đó không hợp phong cách, bạn vẫn cố mua vì không muốn mình lạc lõng với số đông.
Cách ngăn ngừa
Trước khi mua, hãy tự hỏi: "Tại sao tôi muốn mua thứ này". Có thể bạn thực sự thích và cần nó, nhưng cũng có thể bạn mua chỉ vì bị ảnh hưởng bởi những người khác.
4. Mua cho tương lai
Ai cũng muốn có thay đổi tích cực và đó là lý do vì sao chúng ta lại bỏ tiền ra mua những món đồ cho tương lai,. Trong khi bạn đang mặc cỡ M thì lại sẵn sàng mua một chiếc áo cỡ S vì cho rằng đó là động lực giảm cân, mình sẽ mặc nó khi gầy.
Cách ngăn ngừa
Hãy nhớ rằng việc mua đồ không khiến bạn mảnh mai, thông minh hay hấp dẫn hơn. Muốn đạt được các mục tiêu này, cần nỗ lực, kiên trì.
5. Mua sắm theo tâm trạng
Bạn có một ngày tệ hại và quyết định ghé cửa hàng yêu thích. Bạn vừa có khoản thưởng và nghĩ nên mua thứ gì đó cho chính mình. Nhưng hạnh phúc từ việc mua sắm kiểu này sẽ qua nhanh trong khi món đồ bạn mua sẽ bị lãng quên hoặc khiến bạn buồn thêm vì đã tiêu tiền vào đó.
Cách ngăn ngừa
Mua sắm bốc đồng là hệ quả của việc thiếu cảm xúc tích cực. Hãy tìm các hoạt động khác giúp mình chiến thắng tâm trạng buồn bã, stress.
6. Giảm giá và khuyến mại
Đây là một trong những lý do hay gặp nhất khiến mọi người mua những thứ họ không cần. Cửa hàng đưa ra chiêu mua 3 chỉ phải trả giá cho 2 hay giảm giá 50% trong một ngày duy nhất khiến chúng ta ham lợi mà rước về nhà những thứ chẳng đụng tới.
Cách ngăn ngừa
Hãy cất từng loại đồ ở vị trí dễ thấy để bạn luôn biết rõ mình đã có gì và không sắm thêm những thứ không cần thiết. Cảnh giác trước các chiêu khuyến mại và tự hỏi món đó mình có mua không nếu nguyên giá để biết bản thân có thực sự cần.
7. Sản phẩm giá rẻ
Để tiết kiệm tiền, chúng ta có thể mua các món rẻ tiền nhưng cách này đôi khi phản tác dụng. Một chiếc quần jean tốt ta có thể mặc nhiều năm trong khi loại giá rẻ sẽ bị hỏng sớm.
Cách ngăn ngừa
Hãy ghi nhớ: Thà ít mà chất. Khi mua thứ gì đó, chú ý tới chất lượng thay vì giá.
8. Bị người bán hàng thuyết phục
Nhiều người bán hàng giỏi gây dựng lòng tin. Họ có thể thuyết phục bạn rằng một sản phẩm nào đó tốt hơn các loại khác nhiều hay khiến bạn mua một lúc 3 chiếc áo thay vì chỉ một như ý định ban đầu.
Cách ngăn ngừa
Luôn nhớ thứ bạn định mua. Tìm kiếm thông tin về sản phẩm trên mạng trước để không phải hỏi quá nhiều khi tới cửa hàng. Người bán hàng chỉ lái được những khách không biết rõ bản thân muốn mua gì. Một giải pháp khác là đi mua sắm cùng bạn bè.
9. Mua vì cảm giác sợ
Bạn sợ nếu không mua ngay, sản phẩm đó sẽ hết hoặc sau này mình sẽ chẳng có tiền để mua nữa. Một lý do khác có thể bố mẹ từng nói "không" nhiều lần khi bạn còn là bé nên giờ bạn muốn mua thật nhiều để tự bù đắp cho mình.
Cách ngăn ngừa
Tưởng tượng rằng bạn cần chuyển tới nước khác sống. Thứ gì bạn sẽ mang đi? Chắc chắn là không quá nhiều. Hãy chi tiền cho những trải nghiệm thú vị hơn là mua vô tội vạ.
