Nàng 9x dạy con thông minh bằng bơi

Những câu chuyện, những đoạn clip “kỳ diệu” về những em bé sơ sinh bơi lội dưới nước bây giờ đã không chỉ xảy ra ở nước ngoài mà ngay cả tại Việt Nam, cũng đã có rất nhiều những bà mẹ thực hiện được điều đó. Bích Trang (24 tuổi, chuyên viên Sở Ngoại vụ thành phố Hà Nội) là một bà mẹ như thế. Cô gái sinh năm 90 này như một đại diện cho thế hệ của những bà mẹ Việt mới, trẻ trung, hiện đại, hiểu biết và nuôi con theo khoa học. Bé Pony, con trai của Bích Trang sắp tròn 3 tháng tuổi, vậy nhưng con đã sớm cứng cổ, biết ê a trò chuyện, thích ngắm  nhìn mọi người và sự vật xung quanh, đặc biệt ánh mắt con linh hoạt, nhanh nhẹn như một em bé 5,5 tháng. Tất cả là nhờ Bích Trang đã chú tâm vào việc kích thích trí não trẻ ngay trong giai đoạn sơ sinh, trong đó, nổi bật nhất là kinh nghiệm dạy con tập bơi khi Pony mới được gần 60 ngày tuổi.

Bích Trang và con trai Pony 3 tháng tuổi

Lý do nào khiến chị quyết định cho bé tập bơi từ khi mới còn sơ sinh?

Tôi nhận thấy một điều hiển nhiên là: Trong tự nhiên chưa có một loài vật nào đặt con nằm ngửa khi chúng mới chào đời, chỉ riêng con người khi sinh ra lại được quấn tã kỹ càng và được đặt nằm ngửa. Giống như một chú rùa bị lật ngửa, em bé sẽ cảm thấy chới với, không có điểm tựa, chân tay bé vẫy đạp nhưng không thể di chuyển, xoay lật người hay chuyển đổi tư thế được.

Đặt trẻ nằm sấp, dạy bơi cho trẻ là bố mẹ đã tạo cho bé môi trường vận động tuyệt vời, giúp bé phát triển toàn diện cả về thể chất và não bộ do kết hợp bụng, tay, đầu gối và hô hấp.  Chỉ cần lên google và gõ từ khóa “lợi ích của việc cho trẻ bơi sớm”, các mẹ cũng sẽ tìm thấy rất nhiều tài liệu khẳng định điều này.

Trẻ sơ sinh vốn dĩ đã biết bơi từ trong bụng mẹ, những gì người lớn có thể làm là duy trì, khơi gợi và phát triển bản năng tuyệt vời này của bé. Trí óc và thể chất của trẻ chưa phát triển nhưng bù lại các bé sở hữu hai phản xạ bơi lội bẩm sinh được di truyền từ động vật có vú (phản xạ tự đóng nắp khí quản khi đầu chìm vào nước và khua chân quạt tay bơi lội trong môi trường nước). Chính vì vậy ta có thể thấy các bé bơi lội vui vẻ, miệng mở, mắt mở không hề sợ nước.

Việc kích thích khả năng vận động sớm như cho bé bơi, luyện cơ tay từ phản xạ cầm nắm và cho bé nằm sấp tiến tới tập cho bé trườn (cử động chéo chi, kết hợp hoạt động của chân và tay) không chỉ giúp con phát triển thể lực, tăng sức đề kháng mà còn giúp làm tăng cường kết nối các tế bào não bộ và tăng cường khả năng xử lý thông tin của bé trong tương lai.

Đối với Bích Trang, việc cho con học bơi không chỉ giúp bé được khỏe mạnh, hệ tiêu hóa, vận động tốt mà còn kích thích não bộ. 

Pony được mẹ cho tập bơi từ khi mới được 60 ngày tuổi. 

Chính xác là thời điểm nào chị bắt đầu cho con xuống nước tập bơi? Trước đó, chị có dạy con trước về các kỹ năng trên cạn?

Thực ra ở nước ngoài thì trẻ 7 ngày tuổi đã có thể học bơi. Tuy nhiên, đối với Pony, tôi quan sát và đợi đến khi con khá cứng cáp, cổ đã tự ngóc được và có thể xoay đầu, lia mắt linh hoạt thì mới bắt đầu (Pony tập bơi lần đầu tiên khi tròn 10 tuần tuổi). Để con được cứng cáp sớm, trước đó tôi đã áp dụng nhiều bài tập vận động và kích thích giác quan cho con như: tập cho con nằm sấp ngay sau khi rụng rốn, kích thích thị giác bằng các thẻ hình đen trắng tương phản, dạy con trườn sấp trên rãnh trườn dốc và mặt phẳng… 

Theo lý thuyết, trẻ sơ sinh sẽ tập trườn trên một rãnh trườn bằng gỗ ép, có bọc nỉ xung quanh để tạo môi trường đủ ấm, an toàn, mềm mại cho con có thể di chuyển về phía trước. Tuy nhiên rất khó để tìm mua rãnh trườn nên tôi đã gửi bản thiết kế và nhờ chính cậu của Pony đóng cho bé. Nhờ được học trườn và có phản xạ chéo chi tốt, khi Pony được thả xuống nước, con đã có thể đạp nước, quẫy chân rất tự nhiên.

Trước khi cho con xuống nước học bơi, Bích Trang đã tự làm rãnh trườn để luyện cho bé phản xạ chéo chi. Bà mẹ 9x còn làm những hình ảnh đen trăng giúp kích thích thị giác con. 

Chị có vấp phải phản đối của gia đình khi cho con tập bơi khi còn sơ sinh?

Thực ra cũng có (cười). Ông bà nội của Pony là người khá cẩn thận trong việc chăm sóc cháu. Khi thấy tôi có ý định cho Pony học bơi, ông bà lập tức tỏ thái độ can ngăn với những lý do thường thấy như trẻ con bé biết gì mà bơi, bơi dễ bị nhiễm lạnh, áp suất nước chèn ép lên cơ thể non nớt của bé, lỡ nước vào tai, lỡ bé bị sặc…Do vậy, cho Pony tập bơi từ 2 tháng tuổi là một quyết định khá “táo bạo” của tôi. Tôi đã nói với ông bà nội của Pony rằng “Pony có thích nước không thì chỉ cần cho cháu vào nước là biết”.

Thực sự lần đầu cho Pony xuống nước tôi khá hồi hộp nhưng vì bản thân đã nghiên cứu, tìm hiểu kỹ càng, kiến thức cũng đã trang bị đầy đủ nên vẫn bình tĩnh thực hiện đầy đủ quy trình, từng bước cho bé vào bể và vui mừng khi thấy chỉ mấy chục giây sau là con đã như cá gặp nước, như được trở về với đúng môi trường quen thuộc của mình. Ông bà nội Pony khi thấy bé không có chút biểu hiện nào sợ sệt, kêu khóc mà trái lại tỏ ra thích thú thì cảm thấy vô cùng ngạc nhiên. Qua đó, tôi cũng tự tin hơn rằng chỉ cần áp dụng đúng công thức, đúng phương trình thì trẻ sơ sinh hoàn toàn có thể học bơi sớm.

Chị có nói đến “công thức, phương trình” khi cho con tập bơi. Chị có thể tiết lộ về công thức của mình?

Công thức của tôi vô cùng đơn giản.

Khi thấy con đã sẵn sàng cho việc học bơi, mẹ nên sắm:

- Một bể phao trong nhà có chiều cao khoảng trên 70cm, diện tích bồn cũng nên rộng một chút để bé có thể cử động tay chân thoải mái. Mẹ đừng chọn bể có thành quá thấp, chân chạm đáy vì như vậy con sẽ chỉ giống như đang vầy nước chứ không thực sự đúng nghĩa là bơi.

- Một phao cổ phù hợp với cân nặng của bé. Loại phao này sẽ đỡ phần cằm của con chứ không thắt chặt vào cổ nên mẹ có thể yên tâm kỳ cọ gáy, cổ cho con thoải mái. Phía sau phao cũng có 2 nấc để chỉnh độ co rút sao cho trẻ cảm thấy thoải mái nhất.

Một mẫu phao cổ đơn giản cho trẻ sơ sinh. Bé sẽ tì cằm vào rãnh ở ảnh trái và phía sau phao (ảnh phải) có 2 nấc chỉnh. 

Quá trình cho con học bơi, sự chuẩn bị không quá khác so với lúc cho con tắm:

- Trước khi xuống nước, mẹ nên massage người cho bé như một cách khởi động.

- Xả nước ấm vào bể phao, nhiệt độ nước cũng giống như nhiệt độ khi trẻ tắm.

- Lần đầu cho con xuống nước, mẹ nên cho bé xuống từ từ, nhẹ nhàng. Khi gặp nước ấm như trong bụng mẹ, trẻ sẽ như trở về môi trường quen thuộc và nhanh chóng hòa nhập.

- Ban đầu, mẹ chỉ nên cho con bơi từ 3-4 phút, sau tăng dần nhưng không quá 10 phút/lần. Cách một ngày có thể bơi 1 lần.

- Một thói quen riêng của tôi nữa, đó là bật nhạc cho Pony nghe khi con bơi. Nhiều người đang tranh cãi về vấn đề âm nhạc sẽ giúp kích thích trí não trẻ, nhưng với tôi,  bật nhạc cho con chỉ đơn giản là một cách giúp bé thư giãn với những giai điệu quen thuộc. Pony hiện nay không chỉ biết bơi vận động mà còn biết bắt nhịp với âm nhạc. Khi nào có nhạc là con sẽ bơi, khi tắt nhạc là ngừng vận động.

- Lưu ý cuối cùng: Trẻ nhỏ bơi trong nước không lạnh nhưng có thể sẽ bị lạnh khi mẹ nhấc bé khói nước. Do đó, mẹ nên chuẩn bị một khăn bông dày, quấn và lau khô người cho bé hoặc cũng có thể ngay lập tức ôm con, da-tiếp-da, như vậy mẹ truyền nhiệt sang con, giúp con cảm thấy bình tĩnh và ấm áp ngay lập tức.

Việc chuẩn bị ban đầu cho bé không khác lúc tắm. Bố mẹ cần chuẩn bị: Khăn tắm, bỉm mới, quần áo mới để thay cho con sau khi bơi...Ngoài ra còn cần dầu matxa (baby oil), dụng cụ vệ sinh lưỡi, tăm bông, nước muối sinh lý, kem chống hăm.

Bố mẹ cần lưu ý matxa kỹ phần chân và tay cho con vì đây sẽ là 2 bộ phận bé sử dụng "tối đa công suất" khi xuống nước

Trước khi cho con xuống nước, các bố mẹ vẫn rửa mặt, gội đầu như bình thường.

Pony hiện nay mới chỉ đang học bơi trong nhà, chị dự định bao giờ sẽ cho con ra bể bơi công cộng?

Thực ra ngay tại thời điểm này Pony đã có thể bơi ở các bể công cộng. Lý do khiến tôi chưa cho bé đi bơi ngoài không phải vì sợ nắng sợ gió mà do tôi lo lắng về chất lượng bể bơi cũng như những hóa chất sử dụng trong các bể bởi công cộng ở Việt Nam. Nếu tìm được một bể bơi an toàn, tôi sẵn sàng cho con đi bơi bên ngoài. Tuy nhiên, tôi cũng muốn lưu ý các mẹ khi chọn bể bơi công cộng cho con cũng nên chọn bể bơi nước ấm trong nhà hơn là bể bơi ngoài trời. Lý do là trẻ sơ sinh còn nhỏ, thị giác tuy đã phát triển nhưng vẫn rất yếu. Nếu ra nắng, ánh nắng mặt trời gay gắt sẽ khiến mắt của trẻ bị hoạt động căng quá, không tốt cho thị giác sau này.

Nhiều người cho rằng những bà mẹ theo đuổi việc dạy trẻ sơ sinh thông minh nói chung và ngay cả bằng việc cho con học bơi từ bé nói riêng đều là đang thúc ép con, muốn nuôi con thần đồng chứ không để trẻ phát triển tự nhiên. Chị nghĩ thế nào?

Mọi người thử quan sát xem bé Pony có giống như một đứa trẻ đang bị bố mẹ bắt ép phải học sớm trước tuổi không? (cười). Trẻ sơ sinh không biết nói, do vậy bé sẽ thể hiện thái độ bằng nét mặt hoặc tiếng khóc của mình. Tôi tập vận động cho bé, dạy bé bơi, đọc sách, kể truyện bé nghe…nếu bé không cảm thấy thích thú, bé sẽ không hợp tác, không tập trung, không kiên nhẫn đến…giây thứ hai đâu. 

Theo tôi, cho con phát triển tự nhiên là để bé được sống đúng với bản năng của mình. Chúng ta cứ quan sát các bé yêu của mình thì sẽ thấy, bé phát triển rất nhanh, thay đổi từng ngày, hôm nay mới biết cười, biết ê a trò chuyện, ngày mai đã biết lật lẫy, biết người lạ quen… Bé ở độ tuổi này đang rất muốn học hỏi và khám phá thế giới bao la ngoài bụng mẹ, do đó việc dạy học giai đoạn này là đáp ứng nhu cầu học hỏi và khám phá của bé. Nói cho đúng thì Giáo dục sớm cho bé là giúp bé phát triển tự nhiên theo đúng KHẢ NĂNG của bé, theo đúng thời điểm, giai đoạn phát triển TRÍ NÃO của bé.

Tôi dạy con thông minh, theo đuổi phương pháp giáo dục sớm không vì muốn đạt thành tích hay muốn nuôi con thần đồng, tạo kỳ tích để nhiều người ngưỡng mộ. Điều tôi hướng đến là khơi gợi những tiềm năng trong con. Là bậc cha mẹ, tôi muốn cho con một tình yêu thương trí tuệ tuyệt vời. 

Bé Pony rất tươi tỉnh, linh hoạt và hạnh phúc với mỗi giờ dạy của bố mẹ. 

Bích Trang muốn cho con một tình yêu thương trí tuệ tuyệt vời. 

Xin cám ơn chị về những chia sẻ thú vị!