Nhằm giúp bạn đọc hạn chế tình trạng mua phải tôm độc hại, những bước dưới đây sẽ hướng dẫn cách phân biệt tôm bơm tạp chất với tôm sạch bằng những hình ảnh cụ thể do chính phóng viên thực hiện.
Loại tôm thường được nhiều thương lái bơm tạp chất là loại tôm sú, tôm càng, có kích thước lớn và giá cả cao. Những loại tôm có kích cỡ nhỏ thường không bị bơm tạp chất. Nếu chỉ nhận biết qua màu sắc, người tiêu dùng gần như không thể phân biệt được tôm bơm và tôm sạch.
Cách phân biệt
Để nhận biết tôm có bơm tạp chất hay không, người tiêu dùng cần chú ý đến các bộ phận sau:
Tôm bơm tạp chất thường xòe đuôi, trong khi tôm sạch thường cúp đuôi xuống.
Mình tôm bơm tạp chất thường mập, căng bất thường, mập đến nỗi các đốt trên thân tôm gần như bị giãn ra, nhất là đốt nối giữa đầu và thân.
Mặt sau của tôm đã bị bơm tạp chất.
Tôm bị bơm thường có mang cứng, thẳng đơ, phồng căng trong khi mang tôm thường mềm, phẳng.
Tôm bơm thường có bị phù đầu, gai vểnh
Phần đầu và thân của tôm bị tiêm rất dễ bị tách rời nhau.
Ngoài ra, tôm bơm khi nấu sẽ bị chảy nhiều nước, thịt tôm bị teo lại. Khi ăn thịt bở, vị nhạt hơn so với bình thường. Nếu là tôm bị bơm thạch, khi nấu chín, bóc vỏ tôm ra sẽ dễ dàng thấy lớp rau câu nằm giữa lớp thịt và vỏ tôm, nhất là ở phần đầu, dưới mang.
Theo chị Hòa, thương lái chuyên cung cấp tôm tươi sống cho các quán nhậu tại đường Đỗ Xuân Hợp (quận 9, TP.HCM) cho biết, "Tôm tươi sống dù cho chế biến cách nào cũng không bao giờ bị teo lại. Tôm bơm hóa chất mới bị teo. Tôi từng gặp trường hợp người mua cả mấy ký tôm ở ngoài chợ về mà khi nấu lên tôm teo chỉ còn một nửa. Thấy tôm bị phù đầu, đầu to, các đốt trên thân giãn ra, xòe đuôi với gai tôm vểnh xuống thì tôm đó bị tiêm tạp chất là cái chắc rồi", chị nói thêm.
Cách chọn tôm sạch
Theo nhiều thương lái, muốn chọn tôm sạch thì chỉ có 2 cách: chọn tôm còn tươi sống và chọn tôm nhỏ.
Thường chỉ tôm đông lạnh mới bị bơm hóa chất, còn tôm sống không thể bơm được vì tôm sẽ chết ngay.
Với loại tôm sống, nên chọn những con còn nhảy và còn đủ chân lẫn càng. Đây là cách an toàn nhất nếu người tiêu dùng muốn sử dụng tôm tươi ngon. Tuy nhiên, các loại tôm này thường có giá cao, khoảng từ 250.000 - 500.000/kg (đối với loại tôm sú và tôm càng có kích thước vừa phải).
Với tôm sống, nên chọn những con còn nhảy và đủ cả chân lẫn càng.
Mặt khác, nếu không đủ tiền mua tôm tươi sống, người tiêu dùng chỉ còn cách chọn các loại tôm nhỏ hơn, giá "mềm" hơn. Còn với các loại tôm đông lạnh, người tiêu dùng nên để ý các chi tiết như đầu, thân và đuôi tôm.
Khi mua tôm, người tiêu dùng nên cầm phần đầu và đuôi tôm kéo giãn ra. Nếu các khớp nối giữa các đốt tôm khít thì là tôm còn tươi, chưa bị ươn và không bị tiêm hóa chất. Nếu các khớp này giãn ra tức là tôm đã bị để đông lạnh quá lâu và khả năng bơm hóa chất là rất cao.
Các tạp chất bị tiêm vào tôm
Hiện nay tạp chất chủ yếu được sử dụng để tăng trọng cho tôm là chất agar (một loại thạch) để bơm vào đầu tôm sau khi thu mua.
Agar được chế biến từ rau câu, về bản chất không độc hại nhưng việc bơm chất này vào tôm thường rất bẩn, gây mất an toàn vệ sinh thực phẩm. Mặt khác, bơm agar sẽ làm cho thịt tôm bị dập nát khiến chất lượng giảm.
Việc bơm agar nhằm tăng trọng lượng và kích cỡ của tôm. Những loại tôm vào khoảng từ 15-20 con tôm/kg sẽ bán giá cao hơn loại từ 20-25 con/kg..
Các tạp chất tăng trọng khi bơm vào tôm sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp đến thịt tôm như làm dập nát thịt và làm tăng nhanh quá trình tự phá hủy do tế bào cơ bị phá vỡ.
