Một số thói quen, đặc điểm tính cách không phù hợp của trẻ cần được bố mẹ điều chỉnh sớm.
Trẻ tuổi dậy thì là giai đoạn quan trọng phát triển tâm sinh lý. Trong thời điểm này, trẻ trải qua nhiều thay đổi lớn, về mặt thể chất, cảm xúc và tâm lý. Những biến đổi hormone trong cơ thể khiến trẻ trở nên nhạy cảm hơn, dễ bị tổn thương và có thể phản ứng mạnh mẽ với những vấn đề xung quanh.
Tuy nhiên, nếu bố mẹ nhận thấy trẻ thường xuyên cau kỉnh vô lý, dễ nổi giận và có biểu hiện khó kiểm soát cảm xúc, đừng vội nghĩ rằng "con còn nhỏ" hay "đó chỉ là giai đoạn bình thường".
Những hành vi này có thể là dấu hiệu cho thấy trẻ đang gặp phải những áp lực tâm lý, căng thẳng trong học tập, bạn bè hoặc thậm chí trong mối quan hệ gia đình.
Việc không can thiệp kịp thời có thể dẫn đến những hệ lụy, ảnh hưởng đến sự phát triển tâm lý, tính cách, trẻ khó phát triển sự đồng cảm, chia sẻ hay hiếu thuận với bố mẹ khi lớn lên.
Chi tiêu tiền hoang phí
Trên thực tế, một số gia đình không nhận ra hậu quả khi nuông chiều con. Bố mẹ thường muốn mang đến cho con những điều tốt nhất, nhưng nếu không giúp trẻ phát triển các khái niệm tiêu dùng đúng đắn, có thể vô tình tạo ra những thói quen xấu.
Từ khi còn nhỏ, trẻ đã bắt đầu hiểu rằng tiền có thể mua được mọi thứ mình muốn. Điều này dẫn đến việc trẻ không đánh giá đúng giá trị của tiền bạc và tài sản. Khi đến trung học, nhiều trẻ chi số tiền lớn để mua thức ăn, đồ uống và các hoạt động giải trí mà không hề quan tâm đến tình hình tài chính của gia đình.
Sự thiếu sót này làm cho trẻ mất đi khả năng quản lý tài chính cá nhân, tạo ra một tâm lý tiêu dùng hoang phí.
Khi trẻ lớn lên, nhu cầu chi tiêu cũng tăng lên, từ vài chục, vài trăm nghìn đến hàng trăm triệu. Trong khi đó, trẻ không có khả năng tự kiếm tiền để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của mình. Điều này tạo ra một vòng luẩn quẩn, khiến trẻ ngày càng lệ thuộc vào bố mẹ và không có khả năng tự lập.
Nếu trẻ tức giận khi bố mẹ từ chối những yêu cầu tiêu dùng không hợp lý, sẽ ảnh hưởng đến mối quan hệ. Sự thiếu hiểu biết về giá trị của tiền bạc dẫn đến những xung đột trong gia đình, làm rạn nứt mối quan hệ.
Vì vậy, việc giáo dục trẻ về quản lý tài chính và tiêu dùng hợp lý ngay từ khi còn nhỏ là vô cùng quan trọng. Bố mẹ nên tạo ra những cơ hội để trẻ học hỏi, trải nghiệm thực tế và nhận thức được giá trị của đồng tiền, từ đó hình thành thói quen tiêu dùng thông minh và có trách nhiệm trong cuộc sống sau này.
Trên thực tế, một số gia đình không nhận ra hậu quả khi nuông chiều con.
Luôn đổ lỗi cho bố mẹ
Tính cách của trẻ có liên quan chặt chẽ đến cách nuôi dạy từ phụ huynh.
Trong cuộc sống, nhiều bậc bố mẹ thường đổ lỗi cho những yếu tố bên ngoài như bạn bè, môi trường học tập, hay sự ảnh hưởng của xã hội. Họ cho rằng trẻ bị ảnh hưởng bởi công nghệ, hoặc rằng những gì trẻ học được từ trường học không phù hợp với giá trị gia đình. Tuy nhiên, vấn đề thực sự có thể nằm ở phương pháp giáo dục gia đình.
Nhiều bậc phụ huynh không nhận ra rằng chính những cách thức nuôi dạy, kỳ vọng và quan điểm của mình đã hình thành nên nhân cách và hành vi của trẻ.
Việc thiếu sự nhất quán trong cách dạy dỗ, hay thậm chí là nuông chiều thái quá, có thể dẫn đến việc trẻ hình thành thói quen xấu, thiếu trách nhiệm và không biết tự lập. Trẻ có thể trở nên nhút nhát, không tự tin, hoặc ngược lại, tự mãn và không biết tôn trọng người khác.
Luôn đổ lỗi cho bố mẹ.
Tình trạng này tồn tại ở nhiều gia đình, nơi mà nhiều đứa trẻ luôn đổ lỗi cho bố mẹ về những khuyết điểm của bản thân. Trẻ không nhận ra rằng ành vi và thái độ của mình có thể phản ánh trực tiếp từ cách mà bố mẹ đã nuôi dạy và định hình.
Việc thiếu sự giao tiếp và hiểu biết giữa bố mẹ và con cái cũng dễ dẫn đến những mâu thuẫn, khiến trẻ cảm thấy bị từ chối hoặc không được chấp nhận.
Để thay đổi tình trạng này, bố mẹ nên nhìn nhận lại phương pháp giáo dục, tạo ra một môi trường nuôi dạy tích cực, nơi mà trẻ cảm thấy được lắng nghe và tôn trọng. Việc thiết lập các quy tắc rõ ràng, kết hợp với sự khuyến khích và khen thưởng cho những hành vi tích cực có thể giúp trẻ phát triển tốt hơn.
Thái độ cáu kỉnh, thường xuyên nổi giận với bố mẹ
Trong cuộc sống thực, tính khí thất thường của nhiều trẻ không phải là bẩm sinh mà được “học” từ môi trường gia đình và thái độ của bố mẹ. Những phản ứng mạnh mẽ, sự cau có và cơn giận dữ thường xuyên có thể là kết quả của việc trẻ không được hướng dẫn và giáo dục đúng cách.
Nếu bố mẹ không sửa chữa những hành vi xấu của con, trẻ dần trở nên vô kỷ luật và khó kiểm soát.
Thái độ cáu kỉnh, thường xuyên nổi giận ảnh hưởng đến mối quan hệ gia đình, trẻ sống trong bầu không khí căng thẳng và thiếu sự hỗ trợ cảm thấy bất an, dẫn đến việc thể hiện cảm xúc qua những hành vi không phù hợp.
Khi bố mẹ không phản ứng kịp thời với những hành vi này, trẻ sẽ dần hình thành thói quen thiếu kiên nhẫn và không biết cách quản lý cảm xúc.
Thái độ cáu kỉnh, thường xuyên nổi giận với bố mẹ
Khi lớn lên như thế, trẻ thường không biết cách hòa đồng với mọi người trong xã hội. Trẻ có thể gặp khó khăn trong việc xây dựng các mối quan hệ lành mạnh, dễ dàng bị tổn thương hoặc phản ứng tiêu cực khi gặp phải những tình huống căng thẳng.
Thiếu kỹ năng giao tiếp và khả năng đồng cảm sẽ khiến trẻ trở nên cô lập, không thể kết nối với bạn bè và người khác một cách tự nhiên.
Hơn nữa, trẻ có thể phát triển những thói quen xấu liên quan đến việc giải quyết xung đột, dễ rơi vào những mối quan hệ không lành mạnh trong tương lai. Việc không biết cách xử lý cảm xúc và giao tiếp dẫn đến vấn đề nghiêm trọng về tâm lý, như lo âu, trầm cảm, và cảm giác cô đơn.
