Nhiều chuyên gia khuyên rằng, gia đình và xã hội nên quan tâm hơn về vấn đề xâm hại tình dục ở bé trai.
Xâm hại tình dục là một vấn đề nghiêm trọng, ảnh hưởng đến trẻ em ở mọi giới tính. Tuy nhiên, trong khi xâm hại tình dục đối với bé gái thường được chú ý và thảo luận rộng rãi, thì vấn đề xâm hại tình dục bé trai vẫn chưa nhận được sự quan tâm tương xứng.
Điều này vô tình gây ra sự thiếu hụt trong việc hỗ trợ, để lại những hệ lụy nghiêm trọng cho sự phát triển tâm lý và xã hội của trẻ.
Nhiều người giữ quan niệm rằng “con trai có gì đâu mà mất” đã dẫn đến sự thiếu quan tâm và hỗ trợ cho những trẻ nhỏ tuổi này.
Ảnh minh họa.
Theo nhiều nghiên cứu, số liệu về xâm hại tình dục đối với bé trai thường bị đánh giá thấp. Điều này một phần do định kiến xã hội, nơi mà nam giới được kỳ vọng phải mạnh mẽ và không thể hiện cảm xúc.
Những đứa trẻ trai bị xâm hại thường cảm thấy xấu hổ và sợ hãi khi phải đối diện với thực tế này, dẫn đến việc không dám chia sẻ hoặc tìm kiếm sự giúp đỡ. Hầu hết các trường hợp xâm hại tình dục bé trai không được báo cáo, khiến cho vấn đề này trở nên mờ nhạt trong các cuộc thảo luận xã hội.
Để bảo vệ trẻ khỏi những tổn thương này, xã hội cần thay đổi cách nhìn nhận và nâng cao nhận thức về vấn đề. Khi chúng ta cùng nhau hành động, trẻ có thể sống trong một môi trường an toàn và được yêu thương, và từ đó phát triển khỏe mạnh và tự tin.
Về vấn đề này, chuyên gia tâm lý Quang Thị Mộng Chi cũng đưa ra một số nhận định riêng, đồng thời gợi ý cách bố mẹ có con trai phòng ngừa, bảo vệ an toàn cho con mình.
Thưa chuyên gia, hiện nay nhiều người vẫn xem nhẹ việc bé trai bị xâm hại, cho rằng ‘con trai có gì đâu mà mất’, chuyên gia nghĩ sao về điều này?
Quan điểm cho rằng “con trai có gì đâu mà mất” khi bị xâm hại phản ánh một sự hiểu lầm và coi nhẹ những tổn thương tâm lý và thể chất mà bé trai phải chịu đựng trong trường hợp bị lạm dụng.
Tư tưởng này thường xuất phát từ các khuôn mẫu giới tính truyền thống, cho rằng con trai phải mạnh mẽ, ít bị tổn thương hơn, hoặc không cần bảo vệ về mặt giới tính như con gái. Đây là một suy nghĩ nguy hiểm và có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng cho các nạn nhân nam.
Trên thực tế, cả bé trai lẫn bé gái đều có quyền được bảo vệ trước mọi hình thức xâm hại. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng lạm dụng tình dục có thể gây ra những vết thương sâu sắc về tinh thần, tâm lý, thậm chí là sự xấu hổ, tự trách, và gặp khó khăn trong việc thiết lập các mối quan hệ thân mật trong tương lai.
Con trai bị xâm hại cũng có thể trải qua cảm giác tội lỗi, mặc cảm, và những tổn thương tinh thần tương tự như con gái.Việc coi nhẹ vấn đề này còn tạo ra rào cản cho các bé trai và đàn ông khi họ muốn nói ra hoặc tìm kiếm sự hỗ trợ.
Nó góp phần vào việc im lặng và không báo cáo các trường hợp lạm dụng, khiến các nạn nhân không được giúp đỡ và có thể phải chịu đựng tổn thương suốt đời.Xã hội cần thay đổi quan niệm này và nhận ra rằng xâm hại là hành vi sai trái dù nạn nhân là nam hay nữ. Mỗi cá nhân, bất kể giới tính, đều có quyền được sống trong an toàn và tôn trọng. Thay đổi nhận thức cộng đồng là rất quan trọng để bảo vệ cả bé trai và bé gái khỏi những nguy cơ này.
Tâm lý bé trai sẽ ảnh hưởng thế nào ngay cả người thân, bố mẹ không quan tâm, xem nhẹ, phớt lờ việc bé bị xâm hại?
Khi bé trai bị xâm hại nhưng không nhận được sự quan tâm, bảo vệ hoặc hỗ trợ từ người thân, đặc biệt là bố mẹ, tác động tâm lý có thể rất nghiêm trọng và kéo dài suốt cuộc đời. Việc bị xâm hại đã là một chấn thương lớn, nhưng khi không nhận được sự quan tâm từ gia đình, bé trai phải đối mặt với một sự tổn thương kép: Vừa bị lạm dụng vừa không được hỗ trợ. Điều này có thể làm tăng nguy cơ bé sẽ gặp các vấn đề tâm lý hoặc hành vi nghiêm trọng trong tương lai.
Nếu bố mẹ phớt lờ hoặc xem nhẹ vấn đề, trẻ có thể học cách giữ im lặng về các vấn đề cá nhân và không chia sẻ cảm xúc hay vấn đề với người khác. Điều này tạo ra vòng xoáy tiêu cực, trong đó trẻ không dám nói ra những khó khăn của mình và dẫn đến cảm giác cô lập, thậm chí trong cả cuộc sống sau này.
Ngoài ra trẻ có thể có cảm giác bị bỏ rơi và cảm thấy bản thân không xứng đáng được yêu thương và bảo vệ, khiến bé phát triển cảm giác cô lập và thiếu giá trị, không chỉ trong mối quan hệ gia đình mà còn trong xã hội sau này. Điều này còn dẫn đến xu hướng đổ lỗi cho chính mình khi bị xâm hại, phát triển cảm giác xấu hổ và tự ti ở trẻ.
Thậm chí, Trẻ có nguy cơ phát triển các vấn đề tâm lý nghiêm trọng như trầm cảm, lo âu, rối loạn căng thẳng sau chấn thương (PTSD), hoặc nghiêm trọng hơn là hành vi tự hại. Cảm giác bị phản bội từ những người đáng lẽ phải bảo vệ mình có thể khiến trẻ khó tin tưởng vào người khác trong tương lai và gặp khó khăn trong việc xây dựng mối quan hệ lành mạnh cũng như gặp các vấn đề về điều chỉnh cảm xúc và giao tiếp xã hội.
Việc không nhận được sự ủng hộ từ gia đình có thể khiến bé phát triển một vỏ bọc cảm xúc, che giấu cảm giác thật của mình và khó tiếp cận người khác để tìm sự giúp đỡ trong tương lai.
Một số trẻ có thể phản ứng bằng cách trở nên nổi loạn hoặc phát triển hành vi chống đối xã hội, như cách để bảo vệ mình khỏi tổn thương thêm nữa. Trẻ cũng có thể sử dụng các cơ chế tự vệ không lành mạnh như tức giận, bạo lực, hoặc lạm dụng chất gây nghiện để trốn tránh cảm xúc.
Tóm lại, việc bố mẹ không quan tâm và phớt lờ sự việc xâm hại có thể gây ra những tổn thương tâm lý rất lớn đối với bé trai, không chỉ ảnh hưởng đến hiện tại mà còn kéo dài đến cả tương lai. Trẻ em cần sự hỗ trợ, lắng nghe, và bảo vệ từ người lớn để phục hồi và phát triển một cách lành mạnh sau khi trải qua chấn thương.
Làm thế nào để nâng cao nhận thức trong cộng đồng, gia đình và xã hội về vấn đề xâm hại tình dục đối với trẻ trai?
Nâng cao nhận thức trong cộng đồng, gia đình và xã hội về vấn đề xâm hại tình dục đối với trẻ trai là điều cần thiết để bảo vệ các bé khỏi xâm hại và đảm bảo sự phát triển an toàn và lành mạnh về sức khoẻ thể chất cũng như tinh thần của bé.
Tăng cường giáo dục cộng đồng
Chiến dịch truyền thông: Sử dụng các phương tiện truyền thông như truyền hình, radio, báo chí, mạng xã hội để chia sẻ thông tin về xâm hại tình dục, đặc biệt là đối với trẻ trai. Nội dung cần nhấn mạnh rằng xâm hại tình dục có thể xảy ra với cả nam và nữ, và trẻ trai cũng cần được bảo vệ như trẻ gái.
Tổ chức hội thảo và hội nghị: Các buổi thảo luận công khai, hội thảo dành cho phụ huynh, giáo viên và nhân viên xã hội có thể giúp cung cấp kiến thức về cách nhận biết, ngăn ngừa và xử lý các trường hợp xâm hại tình dục.
Giáo dục trong gia đình
Giáo dục sớm về cơ thể và quyền riêng tư: Bố mẹ cần giải thích cho con trai về quyền sở hữu cơ thể, các vùng riêng tư và cách từ chối khi ai đó cố gắng xâm phạm không gian cá nhân. Đặc biệt, trẻ cần hiểu rằng không ai có quyền chạm vào cơ thể của mình nếu mình không muốn.
Tạo môi trường giao tiếp cởi mở: Khuyến khích con cái nói về cảm xúc và bất kỳ sự việc nào khiến chúng khó chịu. Bố mẹ cần tạo ra một không gian an toàn, nơi con có thể bày tỏ những lo lắng mà không sợ bị phán xét.
Quan tâm và để ý đến các dấu hiệu bất thường: Phụ huynh cần nhạy bén với các dấu hiệu bất thường trong hành vi hoặc tâm lý của con trai. Việc thay đổi tính cách đột ngột, lo lắng quá mức, hoặc sợ hãi có thể là dấu hiệu cảnh báo về sự xâm hại.
Giáo dục trong trường học
Chương trình giáo dục giới tính và phòng chống xâm hại: Cần tích hợp giáo dục giới tính và phòng chống xâm hại tình dục vào chương trình học chính thức. Các lớp học nên dạy học sinh cả về quyền tự do thân thể, các kỹ năng tự bảo vệ, và cách tìm kiếm sự giúp đỡ.
Đào tạo giáo viên và cán bộ, nhân viên trong trường học: Giáo viên cần được đào tạo để nhận biết các dấu hiệu của xâm hại tình dục và biết cách hỗ trợ, can thiệp khi có trường hợp xâm hại xảy ra. Trường học cần có các cơ chế bảo vệ và xử lý nhanh chóng nếu phát hiện ra tình huống nguy hiểm.
Thay đổi quan niệm trong xã hội
Xóa bỏ định kiến về nam tính: Trong nhiều xã hội, có định kiến rằng con trai không cần sự bảo vệ như con gái, hoặc con trai phải mạnh mẽ và không dễ bị tổn thương. Cần phải thay đổi quan niệm này, khẳng định rằng xâm hại tình dục ảnh hưởng tiêu cực đến tất cả các giới tính, và nam giới cũng có quyền được bảo vệ và giúp đỡ.
Đưa ra các câu chuyện thực tế: Cùng với các tổ chức phi chính phủ và cộng đồng, việc chia sẻ câu chuyện từ những người đã trải qua trải nghiệm xâm hại có thể giúp công chúng hiểu rõ hơn về mức độ nghiêm trọng của vấn đề. Những câu chuyện này cần được kể một cách thấu cảm và không phán xét.
Tạo không gian an toàn cho nam giới lên tiếng: Nhiều nam giới, khi bị xâm hại, có thể gặp khó khăn trong việc lên tiếng vì sợ bị phán xét hoặc mất đi sự nam tính. Việc xây dựng các nhóm hỗ trợ và tạo điều kiện để họ bày tỏ cảm xúc và trải nghiệm của mình sẽ giúp giảm bớt sự kỳ thị và tạo ra sự thay đổi trong nhận thức.
Cung cấp hỗ trợ tâm lý và pháp lý
Xây dựng các dịch vụ hỗ trợ chuyên nghiệp: Cần có các trung tâm tư vấn và hỗ trợ tâm lý chuyên sâu dành cho nạn nhân nam bị xâm hại tình dục. Các dịch vụ này cần đảm bảo bí mật và thân thiện để các bé trai hoặc thanh niên có thể tìm kiếm sự giúp đỡ một cách an toàn.
Hỗ trợ pháp lý: Luật pháp cần được thực thi một cách công bằng, không phân biệt giới tính. Việc nâng cao nhận thức pháp lý và tạo điều kiện cho các gia đình nạn nhân dễ dàng tiếp cận hệ thống pháp luật là rất quan trọng.
Việc nâng cao nhận thức về xâm hại tình dục đối với trẻ trai cần một nỗ lực đồng bộ từ gia đình, nhà trường, cộng đồng, và các cơ quan chức năng. Sự giáo dục toàn diện và kịp thời không chỉ giúp bảo vệ trẻ em mà còn thay đổi được các quan niệm sai lầm trong xã hội về vấn đề này.
Làm thế nào để trẻ trai có thể được khuyến khích nói lên tiếng nói của mình nếu đã trải qua xâm hại tình dục? Và bố mẹ nên bảo vệ con mình như thế nào?
Khuyến khích trẻ trai lên tiếng khi đã trải qua xâm hại tình dục là một quá trình nhạy cảm, đòi hỏi sự tôn trọng, thấu hiểu và hỗ trợ toàn diện từ bố mẹ và những người xung quanh. Để giúp trẻ trai cảm thấy an toàn và có đủ tự tin để chia sẻ trải nghiệm của mình, cũng như giúp bố mẹ bảo vệ con cái, có thể thực hiện các biện pháp sau:
Bố mẹ cần tạo ra một không gian gia đình an toàn, nơi trẻ biết rằng chúng có thể chia sẻ bất kỳ điều gì mà không sợ bị trách mắng hay phán xét. Hãy cho trẻ hiểu rằng bất cứ điều gì chúng nói đều được lắng nghe với sự tôn trọng và quan tâm.
Chủ động hỏi han và quan tâm đến cuộc sống hàng ngày của trẻ. Khi trẻ cảm thấy rằng bố mẹ luôn lắng nghe và quan tâm, chúng sẽ dễ dàng chia sẻ hơn về những vấn đề khó nói.
Khuyến khích việc thể hiện cảm xúc ở con: Nhiều bé trai có thể cảm thấy khó khăn trong việc bày tỏ cảm xúc vì áp lực xã hội yêu cầu phải “mạnh mẽ.” Bố mẹ nên dạy trẻ rằng việc thể hiện cảm xúc là điều bình thường và quan trọng để có một tâm lý lành mạnh.
Ngay từ khi còn nhỏ, bố mẹ cần giáo dục con về quyền riêng tư của cơ thể mình. Dạy trẻ biết rằng không ai có quyền chạm vào cơ thể của chúng nếu chúng không cảm thấy thoải mái. Hãy nói rõ về các khu vực cơ thể mà người khác không được phép chạm vào.•Trẻ cần biết rằng chúng có quyền từ chối bất kỳ ai khi cảm thấy không an toàn. Đồng thời, hãy dạy trẻ biết cách tìm kiếm sự giúp đỡ từ người lớn đáng tin cậy nếu gặp phải tình huống bất thường.
Bố mẹ cần làm rõ rằng trẻ không có lỗi và người thực hiện hành vi xâm hại mới là người sai. Điều này giúp trẻ giảm bớt cảm giác tội lỗi và dễ dàng chia sẻ hơn. Hãy để trẻ cảm thấy thoải mái và tự tin khi chia sẻ ở thời điểm mà chúng sẵn sàng.
Tìm kiếm sự giúp đỡ từ chuyên gia tâm lý: Nếu trẻ đã trải qua xâm hại, bố mẹ nên đưa trẻ đến gặp các chuyên gia tư vấn hoặc tâm lý để được hỗ trợ kịp thời. Các chuyên gia có thể giúp trẻ hiểu và xử lý những cảm xúc tiêu cực, đồng thời giúp trẻ hồi phục về mặt tâm lý. Bố mẹ cũng có thể tham gia vào các buổi tư vấn gia đình để hiểu rõ hơn về cách hỗ trợ con trong thời gian khó khăn này.
Bố mẹ cần giải thích cho trẻ rằng việc lên tiếng sẽ giúp ngăn chặn hành vi xâm hại tiếp tục xảy ra với trẻ hoặc người khác. Giúp trẻ hiểu rằng có những quy định pháp lý để bảo vệ trẻ em và trẻ có thể an tâm tìm kiếm sự hỗ trợ từ hệ thống pháp luật. Ngoài ra, khi quyết định báo cáo trường hợp xâm hại, bố mẹ cần đảm bảo rằng danh tính và quyền riêng tư của trẻ được bảo vệ tối đa. Điều này giúp trẻ cảm thấy an toàn hơn khi lên tiếng.
Quan trọng nhất là bố mẹ không được trách móc hoặc làm cho trẻ cảm thấy mình có lỗi. Xâm hại tình dục là một trải nghiệm gây tổn thương sâu sắc, và việc lên tiếng đã là một quá trình rất khó khăn đối với trẻ. Bố mẹ cần kiên nhẫn, yêu thương và đồng hành cùng con trong hành trình hồi phục.
Khuyến khích trẻ trai nói lên tiếng nói của mình và bảo vệ con khỏi những tác động tiêu cực của xâm hại tình dục không chỉ là trách nhiệm của bố mẹ mà còn của cả xã hội. Bằng cách xây dựng một môi trường an toàn, cởi mở và hiểu biết, chúng ta có thể giúp trẻ hồi phục và cảm thấy được bảo vệ cũng như ngăn ngừa những tác hại xấu có thể xảy ra.
