Chuyên gia về trẻ em cho biết, nếu muốn tăng chiều cao cho trẻ, bố mẹ nên tập trung vào dinh dưỡng, vận động và giấc ngủ.
Bố mẹ nào cũng mong con mình lớn lên khỏe mạnh, thông minh, có ngoại hình ưa nhìn, chiều cao lý tưởng.. Mặc dù di truyền là yếu tố chính ảnh hưởng đến chiều cao của trẻ, nhưng cũng có thể được cải thiện thông qua chế độ ăn uống, ngủ nghỉ hợp lý…
Vậy đâu là nguyên nhân dẫn đến sự chênh lệch lớn về chiều cao giữa các trẻ? Làm thế nào để trẻ cao thêm vài cm mỗi năm? Bố mẹ có thể tham khảo những thông tin hữu ích sau đây.
Các yếu tố ảnh hưởng đến chiều cao của trẻ
Di truyền học
Theo nghiên cứu, khoảng 70% chiều cao của trẻ phụ thuộc vào gen di truyền từ bố mẹ.
Gen di truyền từ hai nguồn gen bố mẹ tạo nên một sự kết hợp độc đáo, ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển chiều cao của trẻ. Điều này đặc biệt quan trọng đối với trẻ sinh đôi, vì chia sẻ cùng một nguồn gen, nên thường có chiều cao tương đồng.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng gen di truyền chỉ là một trong những yếu tố ảnh hưởng chiều cao của trẻ. Những yếu tố khác như dinh dưỡng, tập luyện,… cũng tác động không kém.
Theo nghiên cứu, khoảng 70% chiều cao của trẻ phụ thuộc vào gen di truyền từ bố mẹ.
Yếu tố nội tiết
Hormon tăng trưởng có tác động lớn đến tăng trưởng chiều cao, trong đó hormone giới tính là yếu tố quan trọng quyết định chiều cao của trẻ trong độ tuổi dậy thì.
Một số bệnh nội tiết ảnh hưởng đến sự phát triển của xương, từ đó ảnh hưởng đến sự phát triển chiều cao của trẻ như thiếu hụt hormone tăng trưởng, suy giáp…
Dậy thì sớm
Dậy thì sớm chủ yếu đề cập đến các dấu hiệu phát triển giới tính xuất hiện trước 7 tuổi ở bé gái và trước 9 tuổi ở bé trai.
Kinh nguyệt sớm ở bé gái cũng là dấu hiệu dậy thì sớm, trẻ có thể bị già xương sớm, đóng đầu xương sớm, ảnh hưởng đến chiều cao.
Dinh dưỡng
Chế độ dnh dưỡng đầy đủ và cân đối sẽ bảo đảm cho sự tăng trưởng và phát triển khỏe mạnh, nếu bị suy dinh dưỡng lâu dài, trẻ về cơ bản sẽ thấp bé hơn bình thường.
Mặt khác, một số trường hợp trẻ có thể đối mặt với tình trạng béo phì. Tình trạng này xảy ra do chế độ ăn uống không cân đối và thiếu hoạt động thể chất.
Một số nghiên cứu cho thấy, trẻ béo phì có thể phát triển giới tính sớm hơn, dẫn đến nguy cơ trẻ thấp hơn so với bạn bè cùng tuổi.
Chế độ dnh dưỡng đầy đủ và cân đối sẽ bảo đảm cho sự tăng trưởng và phát triển khỏe mạnh.
Yếu tố tâm lý và bệnh tật
Nếu trẻ sống trong tình trạng suy nhược tinh thần lâu ngày có thể bị rối loạn bài tiết hormone, rối loạn giấc ngủ, giảm khả năng giao tiếp, lười vận động cũng có thể dẫn đến tầm vóc thấp bé.
Một số bệnh mãn tính có thể khiến trẻ kém phát triển thứ phát và ảnh hưởng đến chiều cao như hen suyễn nặng, bệnh tim bẩm sinh, tiêu chảy mãn tính, rối loạn dinh dưỡng,... Hay các bệnh liên quan đến sự phát triển của xương như loạn sản sụn, tạo xương không phù hợp, nhiễm sắc thể, bất thường về gen,...
Có nên bổ sung hormone tăng trưởng cho trẻ?
Nhiều người cho rằng bổ sung hormone tăng trưởng có thể thúc đẩy sự phát triển chiều cao của trẻ. Tuy nhiên, giám đốc Jing Yuhua, chuyên gia cao cấp về tăng trưởng và phát triển tại Bệnh viện nhi Fudan ở Hàng Châu, chỉ ra rằng, hormone tăng trưởng không phải là “thần dược” phổ biến để tăng chiều cao. Trong trường hợp, trẻ bị thiếu hụt loại hormone này thì mới cần bổ sung, nhưng dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.
Hormon tăng trưởng không phù hợp với tất cả trẻ thấp, vì vậy nếu sử dụng không đúng cách có thể gây ra tác dụng phụ như huyết áp cao, các vấn đề về đường huyết khác.
Tinh thần thoải mái cũng hỗ trợ trẻ tăng chiều cao tốt.
Các chuyên gia khuyến cáo rằng, việc sử dụng hormone tăng trưởng không đúng cách có thể làm nặng thêm tình trạng bệnh, thậm chí dẫn đến các vấn đề sức khỏe.
Thứ hai, sự tăng trưởng chiều cao của trẻ liên quan đến tuổi xương chứ không chỉ riêng tuổi tác. Một số "sản phẩm tăng chiều cao" có thể mang lại tác dụng ngắn hạn, nhưng trên thực tế, chúng sẽ thúc đẩy quá trình lão hóa xương sớm, tiêu hao tiềm năng phát triển trong tương lai.
Vì vậy, nếu bố mẹ lo lắng phát triển chiều cao của con, tốt nhất nên đưa trẻ đến bệnh viện nhi để thăm khám thường xuyên, kiểm tra sức khỏe toàn diện và đánh giá liệu hormone tăng trưởng có phù hợp với trẻ hay không.
Ngoài ra, Giám đốc Jing nhắc nhở các bậc phụ huynh, trong trường hợp bình thường, trẻ không cần uống thêm viên canxi khi lớn lên. Trẻ nhỏ và thanh thiếu niên nên bổ sung canxi qua thực phẩm, hoặc uống viên canxi tùy theo tình hình thực tế theo hướng dẫn của bác sĩ.
Muốn trẻ cao lên cần chú ý đầu tư 3 khía cạnh
Giám đốc Jing cho biết thêm, nếu muốn tăng chiều cao cho trẻ, bố mẹ không nên tìm kiếm những phương pháp "cao siêu", chỉ cần tập trung vào dinh dưỡng, vận động và giấc ngủ.
Chế độ ăn uống cân bằng
Bố mẹ nên cung cấp cho trẻ chế độ ăn uống đa dạng và cân đối, bao gồm các loại thực phẩm giàu chất đạm, canxi, kẽm và các chất dinh dưỡng khác quan trọng cho sự phát triển xương.
Chẳng hạn, thực phẩm như thịt, cá, trứng, sữa và sản phẩm sữa cần được bổ sung trong khẩu phần ăn hàng ngày của trẻ. Điều này sẽ hỗ trợ quá trình hình thành xương, giúp trẻ có chiều cao tối ưu.
Ngoài ra, việc trẻ ăn thêm đủ rau và trái cây tươi cũng rất quan trọng để đảm bảo cơ thể của trẻ hoạt động bình thường. Rau và trái cây chứa nhiều chất xơ, vitamin, năng lượng và chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển toàn diện của trẻ.
Hơn nữa, chúng cũng giúp duy trì hệ tiêu hóa lành mạnh và hấp thụ chất dinh dưỡng tốt hơn. Bố mẹ nên khuyến khích trẻ ăn nhiều rau và trái cây khác nhau, tạo ra một môi trường ăn uống tích cực để trẻ có thể khám phá và thích thú với những loại thực phẩm này.
Tập thể dục đúng cách
Tập thể dục có thể giúp kích thích sự phát triển của xương và tăng chiều cao cho trẻ. Bố mẹ có thể khuyến khích con tham gia một số môn thể thao giúp rèn luyện cơ thể như bóng rổ, bơi lội, khiêu vũ,... Những bài tập này có thể giúp trẻ phát triển chiều cao khi vận động.
Đồng thời, các môn thể thao ngoài trời còn có thể cho trẻ tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, thúc đẩy quá trình tổng hợp vitamin D, tạo điều kiện cho trẻ hấp thu canxi.
Bố mẹ nên cung cấp cho trẻ chế độ ăn uống đa dạng và cân đối, bao gồm các loại thực phẩm giàu chất đạm, canxi, kẽm...
Đảm bảo ngủ đủ giấc
Giấc ngủ ngon giúp tiết ra hormone tăng trưởng, từ đó thúc đẩy sự phát triển chiều cao của trẻ. Bố mẹ nên đảm bảo cho con ngủ đủ giấc mỗi ngày, thông thường, học sinh tiểu học cần ngủ 9-10 tiếng mỗi ngày, học sinh trung học cơ sở cần 8-9 giờ, học sinh trung học phổ thông cần 7-8 giờ. Ngoài ra, cần đảm bảo môi trường ngủ yên tĩnh, thoải mái và cải thiện chất lượng giấc ngủ của trẻ.
Để giúp trẻ cao thêm 8-10cm mỗi năm, bố mẹ cần chú trọng đến chế độ ăn uống, giấc ngủ và vận động. Nếu trẻ bạn gặp tình trạng phát triển chiều cao chậm, hãy tìm sự tư vấn và điều trị từ chuyên gia.
Chuyên gia có thể đưa ra các phương pháp, giải pháp phù hợp để hỗ trợ sự phát triển chiều cao. Tuy nhiên, quan trọng là không nên tự ý sử dụng hormone tăng trưởng hoặc các loại thuốc nội tiết tố khác. Việc sử dụng các loại thuốc này mà không được theo dõi, hay giám sát y tế có thể gây ra những rủi ro không đáng có cho sức khỏe của trẻ.
