Nghiên cứu chứng minh trẻ tiếp xúc với âm thanh của động vật và giọng nói của người thân, khả năng nhận thức sẽ được cải thiện sớm, thông minh hơn.
Các nhà nghiên cứu từ Đại học Northwestern đã tìm cách khám phá mối liên hệ giữa âm thanh, ngôn ngữ và nhận thức, trí thông minh của trẻ. Nghiên cứu đã phát hiện ra rằng trẻ sơ sinh tiếp xúc với giọng nói của con người và âm thanh của động vật đã cải thiện hiệu suất nhận thức, thường có xu hướng thông minh hơn.
Phương pháp nghiên cứu này đã sử dụng điện não đồ (EEG) để đo hoạt động thần kinh của những em bé tham gia nghiên cứu, nhằm kiểm tra và phát hiện hoạt động điện trong não liên lạc khắp cơ thể.
Khả năng nhận thức của trẻ được thể hiện thông qua quá trình thu nhận kiến thức từ những kinh nghiệm và sử dụng những kiến thức đó. Đồng thời, khả năng nhận thức của trẻ ở độ tuổi đi học là tất cả những gì mà trẻ có thể cảm nhận và suy nghĩ trong các lĩnh vực của đời sống như nhận thức về văn hóa, tự nhiên, xã hội, nghệ thuật và nhiều khía cạnh khác.
Trẻ nhỏ phản ứng với một loạt các kích thích âm thanh, bao gồm cả từ con người và động vật. (Ảnh minh họa)
Cụ thể, các nhà nghiên cứu đã quan sát và đánh giá cách trẻ nhỏ phản ứng với một loạt các kích thích âm thanh, bao gồm cả từ con người và động vật. Kết quả của cuộc khảo sát cho thấy, âm thanh của động vật giúp trẻ phát triển giác quan từ khi còn rất bé, có thể có lợi cho nhận thức của trẻ trong những tháng đầu đời.
Sau giai đoạn sơ sinh, phản ứng của trẻ tốt hơn nếu con được tiếp xúc với ngôn ngữ, giọng nói của mọi người xung quanh. Chính xác hơn là khi trẻ bước qua cột mốc 6 tháng, cha mẹ nên để con tiếp xúc với ngôn ngữ mới có thể cải thiện quá trình nhận thức của trẻ. Các nhà nghiên cứu kết luận rằng điều này nhấn mạnh mối quan hệ phức tạp giữa ngôn ngữ và nhận thức ở trẻ em.
Khi trẻ ở giai đoạn sơ sinh, đây là thời điểm quan trọng mà khả năng nhận thức đang phát triển và tùy vào từng giai đoạn, cha mẹ có thể có những hoạt động phù hợp để khơi dậy sự phát triển của các kỹ năng nhận thức của trẻ.
Các giai đoạn phát triển nhận thức của trẻ
Theo lý luận của nhà nghiên cứu Piaget, sự phát triển nhận thức của trẻ thường trải qua 4 giai đoạn, bao gồm:
Giai đoạn 1: Vận động cảm giác
Từ lúc con chào đời đến khi bé tròn 2 tuổi, giai đoạn vận động cảm giác sẽ diễn ra. Lúc này, mọi vận động của con đều chủ yếu xuất phát từ những kích thích cơ bản hay còn gọi là bản năng: Trẻ sẽ bị thu hút bởi một món đồ chơi nào đó, thích thú khi lắng nghe một bản nhạc mà con yêu thích...
Giai đoạn 2: Tiền thao tác
Giai đoạn này diễn ra khi trẻ từ 2 đến 7 tuổi, trẻ hoàn thiện khả năng ngôn ngữ, có thể diễn đạt một cách rõ ràng hơn, bắt đầu tiếp nhận những kiến thức căn bản của giáo dục, cuộc sống và biết cách thể hiện ý hiểu và suy nghĩ của mình thông qua cử chỉ, lời nói, hành động…
Phản ứng của trẻ tốt hơn nếu con được tiếp xúc với ngôn ngữ, giọng nói của mọi người xung quanh.
Giai đoạn 3: Thao tác cụ thể
Khi trẻ đã được 7-11 tuổi sẽ bắt đầu bước vào giai đoạn thao tác cụ thể và dần đưa ra những lý luận đơn giản về thế giới.
Giai đoạn 4: Giai đoạn tiến triển
Từ 12 tuổi trở lên, trẻ bắt đầu hiểu được những khái niệm mang tính trừu tượng, biết cách suy luận, logic các sự vật hiện tượng với nhau, thậm chí có thể tự lên kế hoạch cho mình…
Những hoạt động cha mẹ nên làm để kích thích sự phát triển nhận thức ở trẻ
2 giai đoạn đầu có sức ảnh hưởng lớn lao đến sự hình thành và phát triển nhận thức của trẻ, cần được cha mẹ quan tâm và đặt nền móng vững chắc ngay từ lúc này.
Đối với trẻ sơ sinh từ 0-9 tháng tuổi cha mẹ có thể áp dụng những cách sau để giúp con phát triển khả năng nhận thức.
Đối với trẻ sơ sinh từ 0-6 tháng tuổi, cha mẹ được khuyến cáo nên thường xuyên đọc truyện tranh cho con nghe trước khi đi ngủ. Đừng nghĩ trẻ không biết và không hiểu gì, vì tiềm thức của con đang dần học cách tiếp nhận mọi âm thanh và cha mẹ sẽ bất ngờ vì khả năng ghi nhớ, nhận biết những âm thanh quen thuộc nếu đọc lặp lại một mẫu truyện cho trẻ nghe.
Ngoài ra, thường xuyên trò chuyện và hát cho em bé nghe, cũng nên tìm kiếm các món đồ chơi phát ra âm thanh để kích thích thính giác của trẻ phát triển.
Cha mẹ đừng quên rằng theo nghiên cứu của Đại học Northwestern, trong giai đoạn 6 tháng đầu đời âm thanh của động vật có tác động rất tích cực đến khả năng nhận thức của trẻ. Do đó, hãy cho con tiếp cận với những âm thanh này để kích thích sự phát triển trí não của trẻ.
Đối với trẻ sơ sinh từ 6-9 tháng tuổi, em bé sẽ phát triển tốt hơn nếu cha mẹ thêm vào các hoạt động tương tác như cùng con chơi trò chơi ú òa, truy tìm kho báu, xếp hình, lắp ghép… dạy trẻ bằng những hình ảnh, đồ chơi có hình khối, dạy trẻ cách phân biệt các loại âm thanh khác nhau từ động vật, giọng nói, tiếng hát, nhạc cụ...
Dạy trẻ bằng những hình ảnh, đồ chơi có hình khối, giúp trẻ sớm nhận biết đồ vật xung quanh, tăng khả năng nhận thức.
Đây là thời điểm cha mẹ cần khơi gợi trí tò mò, niềm yêu thích, đam mê khám phá mọi sự vật và hiện tượng xung quanh cho trẻ để giúp con cò tinh thần tự giác học hỏi, tự tìm cách giải quyết vấn đề đơn giản theo chiều sâu và theo nhiều hướng.
Tuy nhiên, mỗi em bé lại có hành trình phát triển nhận thức khác nhau và đạt được các cột mốc theo quỹ đạo riêng của mình. Cha mẹ hãy đồng hành và theo dõi sự tiến bộ của con, đưa ra những hoạt động phù hợp để hỗ trợ và khuyến khích sự phát triển các kỹ năng nhận thức của trẻ.
Một khảo sát gần đây đã chỉ ra, vì quá bận rộn, hầu như các cha mẹ không dành đủ thời gian để nói chuyện cùng trẻ nhỏ. Do đó, nếu muốn con thông minh hơn, phát triển cả về tinh thần và cảm xúc hơn thì cha mẹ đừng quên dành thời gian ở bên cạnh, chơi đùa và trò chuyện cùng con.
Nên thường xuyên đọc truyện tranh cho con nghe trước khi đi ngủ là phương pháp hữu hiệu giúp kích thích trí não trẻ phát triển.
