Trước đây khi gặp chứng sau sinh ít sữa, dân gian thường sử dụng móng giò lợn để điều trị. Tuy nhiên ngày nay nhiều trường hợp sử dụng móng lợn đã không thấy hiệu quả, thậm chí tình trạng ít sữa còn trầm trọng hơn. Tại sao lại như vậy, có khắc phục được không?
Nguyên nhân gây ít sữa theo Đông y
Sau khi sinh con, lượng sữa rất ít hoặc không có, đây là một chứng bệnh thường gặp ảnh hưởng rất lớn đến quá trình phát triển của trẻ nhỏ. Đông y có nhiều tên gọi cho chứng này, như nhũ chấp bất hành tức sữa không thông hoặc thiểu nhũ tức thiếu sữa. Bệnh này không chỉ xuất hiện sau sinh mà có thể xảy ra trong suốt thời kỳ cho con bú.
Ít sữa theo Đông y có nhiều nguyên nhân. Có thể do người phụ nữ bẩm sinh vốn không thể tạo sữa hoặc do trong quá trình cho con bú mà mang thai thêm một lần nữa, những trường hợp này Đông y không xếp vào chứng nhũ chấp bất hành. Ngoài ra có ba nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này.
Sau sinh ít sữa do nhiều nguyên nhân gây ra.
Sữa không thông do khí huyết hư nhược
Biểu hiện của chứng này là sau sinh, sữa không thông hoặc rất ít, ngực không có cảm giác căng đau; da mặt vàng nhợt, da khô, ăn ít, phân lỏng, sợ lạnh, mệt mỏi; chóng mặt, ù tai, hồi hộp, hơi thở ngắn, đau lưng, chân yếu, hoặc đi tiểu nhiều lần, táo bón.
Phụ nữ sau sinh tỳ vị vốn hư, nguồn khí huyết không đủ dẫn đến sữa tiết giảm, hoặc mất máu quá nhiều khi sinh, khí theo huyết mất đi cũng ảnh hưởng đến sự hình thành sữa, gây thiếu sữa.
Cũng có trường hợp khí huyết tân dịch cạn kiệt, cơ thể gầy yếu, dinh dưỡng âm khô kiệt mà không có sữa. Đây là trường hợp cần bồi bổ cho người phụ nữ để khí huyết đầy đủ, từ đó mà sinh ra sữa.
Sữa không thông do can uất khí trệ
Biểu hiện của chứng này là sau sinh, sữa đột nhiên không thông, ngực căng tức và hơi đau; tinh thần trầm cảm, khó chịu vùng hông, bụng đầy hơi, chán ăn.
Can uất khí trệ sữa không thông thường do sau sinh tình chí trầm cảm, can không điều hòa, khí cơ không lưu thông, mạch sữa bị ứ trệ.
Sách Nho môn sự thân mục sữa không xuống có nói: "Có khi do khóc, buồn, tức giận, uất kết, khí bị tắc nghẽn dẫn đến mạch sữa không thông". Chứng này điều trị nên dùng phương pháp sơ can lý khí để thông nhũ.
Sữa không thông do huyết mạch ứ trệ
Biểu hiện của chứng này là sau sinh, sữa không thông hoặc hoàn toàn không có, ngực cứng đau và không muốn bị chạm vào; tức ngực, ợ hơi, hoặc kèm theo đau bụng dưới, sản dịch ít, màu sẫm và có cục; da mặt hơi tím tái.
Huyết mạch ứ trệ sữa không thông thường do sau sinh khí huyết ứ tắc, kinh lạc ứ trệ, cản trở sự hình thành sữa, gây thiếu sữa. Điều trị chứng này cần tìm nguyên nhân gây huyết mạch ứ trệ, có thể dùng phương pháp hoạt huyết hóa ứ thông nhũ.Tác dụng của móng giò lợn
Móng giò lợn Đông y gọi là trư đề. Theo các thư tịch Đông y, trư đề thang gồm các thành phần móng lợn và mộc thông, đây là bài thuốc kinh điển có tác dụng điều trị phụ nữ sau sinh ít sữa.
Theo Đông y trư đề có vị ngọt, mặn, tính bình, có tác dụng ích khí huyết, bổ hư nhược, nhuận cơ phu, thúc ra sữa. Có thể thấy móng giò lợn là vị thuốc rất thích hợp cho những trường hợp phụ nữ ít sữa do khí huyết hư nhược.
Móng giò lợn phù hợp với trường hợp ít sữa do khí huyết hư nhược cần bồi bổ sức khỏe.
Tại sao dùng móng giò vẫn ít sữa?
Trước đây, do điều kiện đời sống còn nhiều khó khăn, nhiều phụ nữ sau sinh không được dinh dưỡng đầy đủ dẫn đến khí huyết hư nhược từ đó mà ít sữa, móng giò là một món ăn, bài thuốc gần gũi mà vô cùng hiệu quả để giải quyết tình trạng trên.
Tuy nhiên, ngày nay do những đặc trưng đời sống xã hội đã có sự thay đổi, phụ nữ ít sữa do nguyên nhân khí huyết hư nhược ngày càng ít, đa phần phụ nữ ít sữa ngày nay là do các nguyên nhân can khí uất trệ và huyết mạch ứ trệ.
Với những nguyên nhân này cần sử dụng phương pháp điều trị đúng với nguyên nhân gây bệnh, dùng móng giò lợn sẽ không điều trị được nguyên nhân, do đó mà hiệu quả cũng giảm xuống.
Không những vậy, do thói quen sinh hoạt, ăn uống không hợp lý, ngày thường ăn uống không điều độ, ăn nhiều đồ chiên xào, dầu mỡ dẫn đến tình trạng dư chất ngày càng nhiều. Phụ nữ sau sinh nếu vốn dĩ đã có dư chất, lại dùng thêm móng lợn là thực phẩm rất bổ béo, cơ thể lúc này sẽ không chuyển hóa hết được do đó mà sinh ra đàm.
Theo Đông y, đàm là sản vật bệnh lý, đây cũng chính là nguyên nhân dẫn đến huyết mạch ứ trệ, cản trở quá trình tiết sữa. Chính vì lý do này mà rất nhiều phụ nữ ngày nay sau khi sử dụng móng giò, tình trạng ít sữa không những không được cải thiện mà còn trầm trọng hơn.
Như vậy, đối với phụ nữ sau sinh ít sữa, chúng ta cần tìm hiểu đúng nguyên nhân để điều trị, không thể sử dụng móng giò lợn một cách đại khái được. Với những người ít sữa do can khí uất trệ cần giữ một tinh thần thoải mái, tránh suy nghĩ, căng thẳng, cáu giận chính là phương pháp hiệu quả nhất; còn với những người ít sữa do huyết mạch ứ trệ do dư chất, thậm chí lại cần một chế độ ăn uống điều độ, thanh đạm.
