Nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc thay đổi lối sống, bao gồm cả việc tuân theo một chế độ ăn uống giàu chất dinh dưỡng, có thể giúp bảo vệ phổi của bạn. Vậy ăn gì bổ phổi?
Giữ cho phổi khỏe mạnh là điều cần thiết để chúng ta cảm thấy khỏe mạnh nhất. Tuy nhiên, các yếu tố bao gồm tiếp xúc với khói thuốc lá và các chất độc từ môi trường, cũng như chế độ ăn uống gây viêm nhiễm, có thể ảnh hưởng đến cặp cơ quan quan trọng này.
Hơn nữa, các tình trạng phổ biến, chẳng hạn như hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) và xơ phổi, có thể ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống của bạn.
Tuy nhiên, nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc thay đổi lối sống, bao gồm cả việc tuân theo một chế độ ăn uống giàu chất dinh dưỡng, có thể giúp bảo vệ phổi của bạn và thậm chí làm giảm tổn thương phổi và các triệu chứng của bệnh.
Hơn nữa, các chất dinh dưỡng và thực phẩm cụ thể đã được xác định là đặc biệt có lợi cho chức năng phổi.
Ăn gì bổ phổi?
1. Củ cải đường
Rễ và màu xanh của cây củ cải đường có màu sắc rực rỡ chứa các hợp chất giúp tối ưu hóa chức năng phổi.
Củ cải đường và rau củ cải đường rất giàu nitrat, đã được chứng minh là có lợi cho chức năng phổi. Nitrat giúp thư giãn mạch máu, giảm huyết áp và tối ưu hóa quá trình hấp thụ oxy.
Các chất bổ sung từ củ cải đường đã được chứng minh là cải thiện hoạt động thể chất và chức năng phổi ở những người bị bệnh phổi, bao gồm COPD và tăng huyết áp phổi, một căn bệnh gây ra huyết áp cao ở phổi.
Ngoài ra, củ cải đường còn chứa nhiều magiê, kali, vitamin C và chất chống oxy hóa carotenoid - tất cả đều rất cần thiết cho sức khỏe của phổi.
2. Ớt
Ớt là một trong những nguồn giàu vitamin C, một chất dinh dưỡng hòa tan trong nước hoạt động như một chất chống oxy hóa mạnh mẽ trong cơ thể bạn. Bổ sung đủ vitamin C đặc biệt quan trọng đối với những người hút thuốc.
Trên thực tế, do tác hại của khói thuốc đối với các kho dự trữ chất chống oxy hóa của cơ thể bạn, những người hút thuốc nên tiêu thụ thêm 35 mg vitamin C mỗi ngày.
Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng những người hút thuốc có thể được hưởng lợi từ liều lượng vitamin C cao hơn và những người hút thuốc có lượng vitamin C cao có chức năng phổi tốt hơn so với những người có lượng vitamin C thấp hơn.
Chỉ tiêu thụ một quả ớt đỏ ngọt cỡ trung bình (119 gram) cung cấp 169% lượng vitamin C được khuyến nghị.
3. Táo
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng thường xuyên ăn táo có thể giúp thúc đẩy chức năng phổi.
Ví dụ, các nghiên cứu cho thấy ăn táo có liên quan đến việc suy giảm chức năng phổi chậm hơn ở những người hút thuốc. Ngoài ra, tiêu thụ năm quả táo trở lên mỗi tuần có liên quan đến chức năng phổi tốt hơn và giảm nguy cơ phát triển COPD.
Ăn táo cũng có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh hen suyễn và ung thư phổi. Điều này có thể là do nồng độ cao của chất chống oxy hóa trong táo, bao gồm cả flavonoid và vitamin C.
4. Bí ngô
Phần thịt màu sáng của bí ngô chứa nhiều hợp chất thực vật giúp tăng cường sức khỏe cho phổi. Chúng đặc biệt giàu carotenoid, bao gồm beta carotene, lutein và zeaxanthin - tất cả đều có đặc tính chống oxy hóa và chống viêm mạnh mẽ.
Các nghiên cứu cho thấy rằng có nồng độ carotenoid trong máu cao hơn có liên quan đến chức năng phổi tốt hơn ở cả người già và người trẻ. Những người hút thuốc có thể được hưởng lợi đáng kể khi tiêu thụ nhiều thực phẩm giàu carotenoid hơn như bí ngô.
Bằng chứng cho thấy rằng những người hút thuốc có thể có nồng độ chất chống oxy hóa carotenoid thấp hơn 25% so với những người không hút thuốc, điều này có thể gây hại cho sức khỏe của phổi.
5. Nghệ
Củ nghệ thường được sử dụng để tăng cường sức khỏe tổng thể do tác dụng chống oxy hóa và chống viêm mạnh. Curcumin, thành phần hoạt động chính trong nghệ, có thể đặc biệt có lợi cho việc hỗ trợ chức năng phổi.
Một nghiên cứu ở 2.478 người cho thấy lượng curcumin tiêu thụ có liên quan đến việc cải thiện chức năng phổi. Thêm vào đó, chức năng phổi của những người hút thuốc có lượng curcumin cao lớn hơn đáng kể so với những người hút thuốc có lượng curcumin thấp.
Trên thực tế, lượng curcumin cao ở những người hút thuốc có liên quan đến chức năng phổi lớn hơn 9,2%, so với những người hút thuốc không tiêu thụ curcumin.
6. Cà chua và các sản phẩm từ cà chua
Cà chua và các sản phẩm từ cà chua là một trong những nguồn thực phẩm giàu lycopene, một chất chống oxy hóa carotenoid có liên quan đến việc cải thiện sức khỏe của phổi.
Tiêu thụ các sản phẩm cà chua đã được chứng minh là làm giảm viêm đường thở ở những người bị hen suyễn và cải thiện chức năng phổi ở những người bị COPD.
Một nghiên cứu năm 2019 trên 105 người mắc bệnh hen suyễn đã chứng minh rằng chế độ ăn nhiều cà chua có liên quan đến việc giảm tỷ lệ mắc bệnh hen suyễn được kiểm soát kém. Ngoài ra, ăn cà chua cũng có liên quan đến việc suy giảm chức năng phổi chậm hơn ở những người hút thuốc cũ.
7. Quả việt quất
Quả việt quất chứa nhiều chất dinh dưỡng và việc tiêu thụ chúng có liên quan đến một số lợi ích sức khỏe, bao gồm bảo vệ và duy trì chức năng phổi. Quả việt quất là một nguồn giàu anthocyanins, bao gồm malvidin, cyanidin, peonidin, delphinidin và petunidin.
Anthocyanins là những sắc tố mạnh mẽ đã được chứng minh là có tác dụng bảo vệ mô phổi khỏi tác hại của quá trình oxy hóa.
8. Trà xanh
Trà xanh là loại nước giải khát có nhiều tác dụng ấn tượng đối với sức khỏe. Epigallocatechin gallate (EGCG) là một catechin tập trung trong trà xanh. Nó tự hào có đặc tính chống oxy hóa và chống viêm và đã được chứng minh là có khả năng ức chế sự xơ hóa hoặc sẹo của các mô.
Bệnh xơ phổi là một bệnh đặc trưng bởi sẹo mô phổi tiến triển, ảnh hưởng đến chức năng phổi. Một số nghiên cứu cho thấy EGCG có thể giúp điều trị bệnh này. Một nghiên cứu nhỏ vào năm 2020 ở 20 người bị xơ phổi cho thấy điều trị bằng chiết xuất EGCG trong 2 tuần làm giảm các dấu hiệu xơ hóa, so với nhóm đối chứng.
9. Bắp cải đỏ
Bắp cải đỏ là một nguồn giàu anthocyanins giá cả phải chăng. Những sắc tố thực vật này làm cho bắp cải đỏ có màu sắc sặc sỡ. Lượng anthocyanin có liên quan đến việc giảm chức năng phổi bị suy giảm.
Hơn nữa, bắp cải chứa nhiều chất xơ. Các nghiên cứu cho thấy những người tiêu thụ nhiều chất xơ có chức năng phổi tốt hơn những người tiêu thụ lượng chất xơ thấp.
10. Dầu ô liu
Tiêu thụ dầu ô liu có thể giúp bảo vệ khỏi các tình trạng hô hấp như hen suyễn. Dầu ô liu là một nguồn tập trung các chất chống oxy hóa chống viêm, bao gồm polyphenol và vitamin E, chịu trách nhiệm cho những lợi ích sức khỏe mạnh mẽ của nó.
Ví dụ, một nghiên cứu bao gồm 871 người cho thấy rằng những người ăn nhiều dầu ô liu sẽ giảm nguy cơ mắc bệnh hen suyễn. Hơn nữa, chế độ ăn Địa Trung Hải, có nhiều dầu ô liu, đã được chứng minh là có lợi cho chức năng phổi ở những người hút thuốc, cũng như những người bị COPD và hen suyễn.
11. Hàu
Hàu chứa nhiều chất dinh dưỡng cần thiết cho sức khỏe của phổi, bao gồm kẽm, selen, vitamin B và đồng. Các nghiên cứu cho thấy những người có nồng độ selen và đồng trong máu cao hơn có chức năng phổi tốt hơn, so với những người có mức thấp hơn các chất dinh dưỡng này.
Ngoài ra, hàu là một nguồn tuyệt vời của vitamin B và kẽm, những chất dinh dưỡng đặc biệt quan trọng đối với những người hút thuốc.
Hút thuốc làm cạn kiệt một số vitamin B, bao gồm cả vitamin B12, tập trung trong hàu. Hơn nữa, các nghiên cứu cho thấy rằng lượng kẽm cao hơn có thể giúp bảo vệ những người hút thuốc khỏi phát triển COPD.
12. Sữa chua
Sữa chua rất giàu canxi, kali, phốt pho và selen. Theo nghiên cứu, những chất dinh dưỡng này có thể giúp tăng cường chức năng phổi và bảo vệ chống lại nguy cơ COPD.
Một nghiên cứu ở người trưởng thành Nhật Bản cho thấy lượng canxi, phốt pho, kali và selen hấp thụ cao hơn có liên quan đến việc tăng các dấu hiệu chức năng phổi và những người có lượng canxi cao nhất giảm 35% nguy cơ mắc COPD.
13. Cà phê
Ngoài việc thúc đẩy mức năng lượng, một cốc cà phê buổi sáng có thể giúp bảo vệ phổi của bạn. Cà phê có chứa caffeine và chất chống oxy hóa, có thể có lợi cho sức khỏe của phổi.
Nghiên cứu cho thấy uống cà phê giúp cải thiện chức năng phổi và bảo vệ chống lại các bệnh đường hô hấp. Ví dụ, caffeine hoạt động như một chất giãn mạch, có nghĩa là nó giúp mở các mạch máu và nó có thể giúp giảm các triệu chứng ở những người bị hen suyễn, ít nhất là trong ngắn hạn.
Ngoài ra, một đánh giá của 15 nghiên cứu cho thấy uống cà phê trong thời gian dài có liên quan đến tác động tích cực đến chức năng phổi và giảm nguy cơ mắc bệnh hen suyễn.
14. Lúa mạch
Lúa mạch là một loại ngũ cốc nguyên hạt bổ dưỡng có nhiều chất xơ. Chế độ ăn nhiều chất xơ giàu ngũ cốc nguyên hạt đã được chứng minh là có tác dụng bảo vệ chức năng phổi và có thể làm giảm nguy cơ tử vong do các bệnh liên quan đến phổi.
Các chất chống oxy hóa được tìm thấy trong ngũ cốc nguyên hạt như flavonoid và vitamin E cũng thúc đẩy sức khỏe của phổi và bảo vệ chống lại tổn thương tế bào.
15. Đậu lăng
Đậu lăng có nhiều chất dinh dưỡng giúp hỗ trợ chức năng phổi, bao gồm magiê, sắt, đồng và kali. Chế độ ăn Địa Trung Hải, có liên quan đến việc thúc đẩy sức khỏe của phổi, chứa nhiều đậu như đậu lăng.
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tuân theo một chế độ ăn Địa Trung Hải có thể bảo vệ chức năng phổi ở những người hút thuốc. Ngoài ra, ăn đậu lăng giàu chất xơ có thể giúp bảo vệ chống lại ung thư phổi và COPD.
16. Ca cao
Ca cao và các sản phẩm từ ca cao như sô cô la đen có nhiều chất chống oxy hóa flavonoid và chứa một hợp chất được gọi là theobromine, giúp thư giãn đường thở trong phổi. Ăn ca cao có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc các triệu chứng dị ứng đường hô hấp và có thể giúp bảo vệ chống lại ung thư phổi.
Thực phẩm không tốt cho phổi
1. Thức ăn và đồ uống có tính axit
Cơ thể có một vòng cơ tạo thành van ở cuối thực quản. Nếu van không đóng kín đúng cách hoặc mở quá thường xuyên, axit dạ dày có thể di chuyển vào thực quản. Điều này tạo ra chứng ợ nóng, và thường xuyên ợ chua - hơn hai lần một tuần - là dấu hiệu của bệnh trào ngược axit. Những người bị bệnh phổi có thể thấy rằng trào ngược axit làm tăng các triệu chứng bệnh phổi của họ. Tránh hoặc hạn chế thực phẩm và đồ uống có tính axit (cam quýt, nước trái cây, nước sốt cà chua, cà phê và thức ăn cay) làm giảm các triệu chứng trào ngược axit và do đó cũng làm giảm các triệu chứng bệnh phổi.
2. Đồ uống có ga
Không có gì ngạc nhiên khi đồ uống có ga lọt vào danh sách này. Chứa nhiều đường, calo rỗng và nhiều cacbonat, chúng góp phần làm tăng cân và tăng đầy hơi. Khí tăng lên và đầy hơi có thể gây thêm áp lực cho phổi của bạn. Đồ uống có ga như nước ngọt, bia, rượu vang có ga hoặc rượu táo có ga cũng góp phần làm mất nước. Vì vậy, khi bạn khát, hãy uống nước.
3. Đồ nguội
Hầu hết các loại thịt đã qua xử lý như thịt xông khói, thịt nguội, giăm bông và bánh hotdog có chứa chất phụ gia gọi là nitrat. Các công ty thường thêm nitrat để tạo màu hoặc để kéo dài thời hạn sử dụng. Một nghiên cứu từ Tạp chí Hô hấp Châu Âu cho thấy rằng nitrat thêm vào làm tăng nguy cơ tái nhập viện liên quan đến COPD.
4. Rau họ cải
Đầy hơi và chướng bụng gây khó chịu và những triệu chứng này có thể gây khó thở cho những người bị bệnh phổi. Các loại rau họ cải, chẳng hạn như bắp cải, bông cải xanh, củ cải và súp lơ, chứa đầy chất dinh dưỡng và chất xơ, nhưng nếu chúng khiến bạn đầy hơi, hãy thử hạn chế chúng.
5. Sản phẩm từ sữa
Đối với những người bị bệnh phổi, các sản phẩm từ sữa có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng. Trong khi sữa giàu dinh dưỡng và chứa đầy canxi, nó có chứa casomorphin, một "sản phẩm phân hủy của sữa", được biết là làm tăng chất nhầy trong ruột. Trong thời gian bùng phát, những người bị bệnh phổi thường bị tăng chất nhầy. Mặc dù mối quan hệ có thể không rõ ràng, "các nhà khoa học đã kích thích sản xuất chất nhầy từ các tế bào hô hấp bằng cách thêm casomorphin vào chúng trong phòng thí nghiệm."
6. Quá nhiều muối
Mặc dù một chút muối nấu chín trong món ăn có thể ổn, nhưng chế độ ăn nhiều muối có thể là một vấn đề. Muối có thể khiến con người giữ nước, và lượng nước dư thừa có thể gây ra các vấn đề về hô hấp. Thay vì sử dụng muối hoặc chất thay thế muối, hãy thử các loại thảo mộc và gia vị để tăng hương vị của thực phẩm.
7. Đồ chiên rán
Giống như các loại rau họ cải, thực phẩm chiên rán có thể gây đầy hơi và khó chịu bằng cách đẩy lên cơ hoành, khiến bạn khó thở và khó chịu. Thực phẩm chiên rán quá kỹ theo thời gian có thể gây tăng cân, làm tăng áp lực lên phổi. Thực phẩm chiên chứa nhiều chất béo không lành mạnh làm tăng mức cholesterol xấu và tăng nguy cơ mắc bệnh tim. Lần tới khi những món khoai tây chiên, gà rán hoặc hành tây được gọi đến, hãy gác máy và thử một món thay thế lành mạnh, chẳng hạn như đồ nướng.
|
Nguồn tham khảo: The 20 Best Foods for Lung Health - đăng tải trên trang tin y tế Healthline. Xuất bản ngày 24/6/2020. |
