Thứ rau rừng này giờ đây thành đặc sản ở thành phố, cả lá non, ngọn non và hoa đều có thể ăn được, vừa lạ miệng vừa có nhiều công dụng tuyệt vời đối với sức khoẻ.
Cây rau sắng còn có tên gọi khác là rau ngót rừng, có tên khoa học là Melientha suavis. Đây là cây thân gỗ, mọc tự nhiên ở trong núi rừng, trên vách đá vôi có độ cao khoảng 200m so với mực nước biển. Chúng được tìm thấy ở Lạng Sơn, Lào Cai, Quảng Ninh,... Cây rau sắng có thể cao tới hàng chục mét, cành lá sum suê, vì vậy muốn hái ngọn non và lá phải trèo lên những cây cao.
Thời điểm từ tháng 3, tháng 4 hàng năm là lúc cây ra lá nhiều nhất. Loại rau rừng này có vị ngọt tự nhiên, khi ăn có có hương vị hấp dẫn khiến ai ăn thử một lần cũng thích mê. Từ xưa, người dân địa phương đã hái rau sắng về để luộc, xào.
Hiện nay, rau sắng trở thành đặc sản ở thành phố, đắt nhất trong các loài rau rừng được bán trên thị trường. Theo đó, những lúc khan hiếm hoặc đầu mùa, rau sắng tại Hà Nội có thể lên tới 180.000 đồng/kg, hoa rau sắng lên tới 200.000 đồng/kg. Còn bình thường, giá rau sắng trong khoảng 120.000-150.000 đồng/kg.
"Ngày trước, rau sắng mọc đầy bìa rừng, chỉ có người dân hái về làm thành món ăn dân dã. Dần dần, vị ngon, ngọt bùi của rau sắng truyền miệng từ người này sang người khác, sau đó mọi người thi nhau mua rau sắng về ăn.
Rau sắng bán trên thị trường có 2 loại, rau sắng rừng và rau sắng do người dân trồng. Rau sắng rừng "xịn" khá hiếm và giá đắt hơn nhiều so với rau sắng tự trồng bởi nó có vị ngọt tự nhiên và đúng chuẩn rau rừng", chị Hải (ở Lạng Sơn) chia sẻ.
Ngoài rau sắng, hoa của cây này cũng là món ăn ngon rất được ưa chuộng. Hoa rau sắng có thể nấu chung tôm nõn, thịt bằm hoặc ruốc, món nào cũng có hương vị riêng và thanh mát.
Lá, chồi non của cây sắng trông xanh thẫm, óng ả, mỡ màng, có hàm lượng protit và acid amin cao hơn hẳn các loại rau khác. Trong 100g rau sắng có khoảng 6,5 – 8,2g protit, 0,23g lysin, 0,19g methionin, 0,08g tryptophan, 0,25g phenylanalin, 0,45g treonin, 0,22g valin, 0,26g leucin và 0,23g isoleucin, 11,5 mg vitamin C, 0,6 mg caroten v.v
Rau sắng không chỉ là món ăn ngon mà còn bổ dưỡng, tốt cho sức khỏe nhất là đối với phụ nữ mang thai. Từ xưa, các cụ đã coi rau sắng không chỉ là một món ăn thông thường, mà còn có tác dụng chữa dị ứng, chữa đổ mồ hôi trộm, chứng đái dầm ở trẻ em…
Các tác dụng của rau sắng:
- Lợi tiểu, thanh nhiệt, giải độc: Rau sắng có vị bùi, tính mát, rễ hơi ngăm đắng, do đó có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, hoạt huyết, lợi tiểu.
- Chữa nhiệt miệng: Nhờ tính mát mà rau sắng cũng có tác dụng chữa nhiệt miệng voo cùng hiệu quả. Nếu bị nhiệt miệng lâu ngày không khỏi, chỉ cần giã nát rau sắng, chắt lấy nước cốt, uống trong khoảng 2 ngày sẽ khỏi.
- Chữa táo bón: Tính mát của rau sắng một lần nữa phát huy tác dụng trong việc điều trị táo bón. Uống nước cốt rau sắng hoặc ăn các món ăn từ rau sắng sẽ giúp cải thiện đường ruột, điều trị táo bón, tốt cho hệ tiêu hóa nói chung.
- Chữa tưa lưỡi ở trẻ em: Trẻ nhỏ thường có hiện tượng bị tưa lưỡi gây đau đớn và khó chịu, dẫn đến chán ăn hoặc bỏ ăn. Rau sắng có tác dụng chữa tưa lưỡi ở trẻ em rất hiệu quả. Chỉ cần giã rau sắng chắt lấy nước cốt, hòa với mật ong, sau đó dùng bông hoặc miếng gạc chấm vào hỗn hợp này, chà lên lưỡi, lợi và vòm họng của trẻ, sau vài lần sẽ khỏi.
- Tốt cho phụ nữ sau sinh: Rau sắng và rễ cây rau sắng có tác dụng làm co bóp tử cung. Do đó, nó rất tốt cho phụ nữ sau sinh hoặc phụ nữ vừa bị sảy thai.
- Chữa sót rau thai: Giã nát khoảng 40 g rau sắng rồi thêm vào một ít nước đun sôi để nguội, chắt lấy khoảng 100 ml nước, uống vài lần trong ngày sẽ rất tốt cho phụ nữ sau sinh, nhằm chữa sót rau thai.
- Giảm cân: Do có chứa nhiều chất xơ, axit amin, vitamin và một số hợp chất khác như lysin, protit, methionin, caroten..., rau sắng cũng có hiệu quả trong việc hỗ trợ giảm cân, nhất là đối với phụ nữ.
