Nhiều người vẫn nghĩ, ung thư vú chỉ xảy ra với những người “có tuổi”, đã lập gia đình. Thực tế, tại Việt Nam, đã có nhiều trường hợp mắc ung thư vú khi chỉ mới bước vào ngưỡng cửa đại học, thậm chí, vừa dậy thì đã mắc “án tử”.
15-18 tuổi đã mắc ung thư vú giai đoạn cuối
Kết thúc năm học thứ nhất một trường đại học trên địa bàn Hà Nội, Hồ Anh Vân (SN 1998) thường thấy thỉnh thoảng có cơn đau nhói thoáng qua và bất giác sờ thấy hạch ở ngực. Đi khám ở Bệnh viện K, Vân bàng hoàng nhận kết quả ung thư vú giai đoạn 2B chưa di căn. Bác sĩ chỉ định Vân phải xạ trị để kiểm soát, tiêu diệt khối u, ngăn cản di căn. Đến nay, Vân đã xạ trị được 6 tháng.
Ung thư vú là căn bệnh có tính “gia đình”. Nếu có mẹ bị ung thư vú, con có nguy cơ mắc bệnh này cao hơn 2-3 lần so với người khác. Ảnh minh hoạ
Nhiều bệnh nhân trẻ tuổi mắc ung thư vú nhưng không phải ai cũng may mắn phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm, chưa di căn như Vân. Không ít cô gái trẻ tuổi đã nhận “án tử”: Ung thư vú giai đoạn cuối, di căn khắp trong cơ thể, ngay lần đầu đi khám.
Ung thư vú ở Việt Nam đang ngày càng trẻ hoá và không phải đến bây giờ mới xảy ra. Dù chưa xác định được nguyên nhân nhưng thực tế lâm sàng tại các trung tâm, các viện ung bướu trên cả nước đều khẳng định có tình trạng này.
Tại Bệnh viện Ung bướu TP HCM, BSCK II Lê Hồng Cúc cho biết, cách đây hơn 10 năm, bà đã từng khám cho một nữ bệnh nhân Nguyễn Hoài Nguyên mắc ung thư vú khi chỉ mới 16 tuổi, đang học THPT ở Vũng Tàu. Cô gái trẻ đến khám do thấy một bên ngực bất thường, lớn quá nhanh và có u cục.
Trước đó, Nguyên từng đi khám tại địa phương và được kết luận là sự phát triển bình thường của tuổi dậy thì. Tuy nhiên, khi thấy một bên ngực lớn nhanh, lệch hẳn so với bên còn lại, mẹ Nguyên đã đưa con lên bệnh viện tuyến trên khám. Lúc này khối u đã rất lớn. “Siêu âm, tôi nghĩ ngay đến ung thư vú. Nhưng thời điểm đó, ung thư vú vẫn thường gặp ở phụ nữ lớn tuổi”, BS Cúc nhớ lại. Nguyên được chỉ định sinh thiết, kết quả, một khu u vú xâm lấn ác tính đang phát triển rất nhanh do tuổi bệnh nhân quá trẻ. Lập tức, Nguyên được áp dụng phương pháp hóa trị. Chỉ sau đợt hoá trị đầu tiên vài tuần, bệnh nhân không quay lại do quá yếu. Chỉ ít tuần sau cô gái trẻ tử vong. Còn hiện nay, vị bác sĩ này cho biết thêm, bệnh nhân trẻ ở khu vực phía Nam rất nhiều, tuần nào cũng có 2 ca từ 23-27 tuổi.
Tại Trung tâm Ung bướu, Bệnh viện Trung ương Huế, chuyện những cô gái trẻ chỉ mới 15-17 tuổi đã mắc ung thư vú không hiếm.
Bốn bước tự kiểm tra dấu hiệu mắc ung thư vú
TS.BS Lê Thanh Đức (Trưởng khoa Nội 5, Bệnh viện K) cho biết, theo thống kê ở khu vực châu Á, Đông Nam Á, tỉ lệ ung thư vú trẻ khá cao. Tại các nước Âu, Mỹ, bệnh hay gặp ở người lớn tuổi. Tại Việt Nam, trong độ tuổi 31-36, tỷ lệ gặp bệnh này cao hơn tại các nước châu Âu, châu Mỹ. Trong khi đó, đối với người trẻ, tỷ lệ bệnh ung thư vú phát triển mạnh, nhanh hơn người lớn tuổi. “Có những đặc điểm riêng chưa lý giải được tại sao, mà là quan sát được. Tế bào tốc độ phát triển mạnh hơn, độ ác tính cao hơn, thụ thể nội tiết hay âm tính và thời gian giữ được ổn định bệnh cũng ngắn hơn", TS Lê Thanh Đức nói.
Điều may mắn là trong các loại ung thư ở nữ giới, ung thư vú, cổ tử cung đều có thể sàng lọc và phát hiện sớm. Đặc biệt là với ung thư vú là bệnh dễ phát hiện sớm nhất, là vì bệnh nhân tự sờ thấy được.
Với bệnh ung thư nếu được phát hiện sớm thì sẽ điều trị khỏi, tỷ lệ sống trên 5 năm tương đối cao, đặc biệt là với bệnh ung thư vú. Bệnh nhân ung thư vú nếu phát hiện sớm ở giai đoạn I thì tỷ lệ sống trên 5 năm là 100%, với ung thư cổ tử cung là 80-93%, ung thư đại trực tràng là 88%...
Theo TS Lê Thanh Đức, ung thư vú có thể gặp ở nhiều độ tuổi khác nhau, không loại trừ phụ nữ trẻ tuổi. Chính vì vậy, ngay cả những phụ nữ trong độ tuổi 20 cũng không nên chủ quan mà cần có các biện pháp phòng ngừa.
Dưới đây là một số lời khuyên của các chuyên gia Bệnh viện K dành cho phụ nữ trẻ:
- Chị em hãy kiểm tra vú tại nhà thường xuyên, bởi có đến khoảng 80 -90% bệnh nhân ung thư vú phát hiện có khối u khi ở giai đoạn 0 - 1 hoàn toàn có thể dùng tay sờ nắn để phát hiện. Tự kiểm tra vú thường xuyên tại nhà là việc làm quan trọng cho tất cả nữ giới bước vào độ tuổi trưởng thành.
- Hàng tháng có thể kiểm tra ngay tại nhà sau kỳ kinh 7 ngày bằng cách tự sờ nắn. Để thực hiện, nữ giới nên đứng trước gương, giơ hai tay lên đầu, dùng 3 ngón tay trỏ, giữa, áp út để xoa nắn xem vú có khối u hay tiết dịch bất thường không. Sau đó, chị em thực hiện các bước tương tự với tư thế nằm.
- Khi thấy bất thường - có hạch ở nách, vú thì cần đến cơ sở y tế khám luôn, tránh chần chừ, kéo dài thời gian vì có thể làm cho cơ hội chữa bệnh thêm ít đi. Riêng đối với những trường hợp trong gia đình có tiền sử bố mẹ bị các ung thư như đại trực tràng, buồng trứng, phổi, cổ tử cung... thì nên tầm soát ung thư vú định kỳ. Đối với phụ nữ ở tuổi ngoài 50, trung bình nên tầm soát ung thư vú 6 tháng/lần.
|
Ung thư vú là căn bệnh ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ Việt Nam và hầu hết các nước trên thế giới. Tại Việt Nam, theo báo cáo của các Trung tâm ghi nhận ung thư, năm 2018 có gần 165.000 ca mắc mới ung thư, trong đó ung thư vú chiếm 15.229 ca (9,2%). |
