Chị O. không nghĩ đứa con bé bỏng vừa lọt lòng mẹ chưa bao lâu lại đang phải thở máy vì ho gà. Đêm 9/3, khi bé N. bị ngừng thở hai lần, phải cấp cứu, nước mắt chị lại lã chã rơi trong tuyệt vọng.
Không biết con mắc bệnh ho gà
Đang chăm sóc con tại khoa Cấp cứu, Bệnh viện Nhi trung ương, chị Nguyễn Thị O (Thạch Thất, Hà Nội), mẹ của bệnh nhi Trịnh Thành N. 1 tháng tuổi, nhìn vào đứa con trai nhỏ xíu mà rơm rớm nước mắt.
Chị không nghĩ đứa con bé bỏng vừa lọt lòng mẹ chưa bao lâu lại đang phải thở máy vì ho gà. Chị O. nhớ lại, đêm 9/3, khi bé N. bị ngừng thở hai lần, phải cấp cứu, nước mắt chị lại lã chã rơi trong tuyệt vọng.
Chị O. kể, chị không biết con mắc bệnh ho gà, chỉ thấy con ho từng cơn không dứt nên đưa con vào viện. Bé được nằm điều trị bên khoa hô hấp hai ngày mới phát hiện ra ho gà.
Vì mới sinh, bé N. mới chỉ được tiêm vắc xin phòng chống lao chứ chưa kịp tiêm vắc xin ho gà.
Cháu bé người nhỏ xíu, quấn quanh mình là các loại dây rợ do phải thở máy nhưng những cơn ho sặc, co rút ngực vẫn đến, khiến cháu bé càng vặn vẹo.
Chị Vũ Thị T (Ba Vì, Hà Nội), mẹ của một bệnh nhi ho gà đang phải cấp cứu, chia sẻ: “Cháu bị sinh non nên thể trang rất yếu, mới chỉ tiêm một mũi lao. Khi cháu bị ho, gia đình cũng chỉ nghĩ là bị hô hấp bình thường nên mười ngày sau mới đưa lên viên điều trị và phát hiện ra bệnh ho gà. Lúc này, bé đã bị nặng, biến chứng sang viêm phổi”.
Nhìn đứa con bé bỏng nằm thoi thóp với máy thở, các loại dây truyền, chị T. ánh mắt thẫn thờ. Năm 2014, cháu lớn nhà chị bị sởi cũng phải cho con đi viện 2 tuần, giờ đến cháu bé lại bị bệnh này khiến vợ chồng chị không nuốt nổi cơm.
Những bà mẹ có con bị ho gà đều than thở họ không biết con bị ho gà. Các bé đều chưa tiêm phòng, thậm chí có bé đi khám mấy lần vẫn không phát hiện ra ho gà.
Bé Nguyễn Vương Ng. 5 tháng tuổi, Sóc Sơn, Hà Nội bị ho nhiều, bố mẹ bé tưởng con ho thông thường nên cho con đến bệnh viện khám.
Bác sĩ chẩn đoán viêm hô hấp cho thuốc về nhà uống nhưng càng ngày ho càng nhiều, gia đình đưa luôn lên đây khám mới phát hiện ra là bị ho gà.
Tại khoa Truyền nhiễm các bệnh nhi điều trị ho gà tại đây lớn nhất là 5 tháng tuổi, bé nhất chưa đầy một tháng tuổi, các bé đều chưa được tiêm phòng vắcxin ho gà.
Biến chứng nguy hiểm
Tại Bệnh viện Nhi trung ương, ghi nhận từ đầu năm 2017, đã có hơn 50 trẻ mắc ho gà, trong đó đã có 5 trẻ tử vong.
TS.BS Nguyễn Văn Lâm, Trưởng khoa Truyền nhiễm bệnh viện Nhi Trung ương cho hay, ho gà có biểu hiện và triệu chứng dễ nhầm với các bệnh hô hấp khác, đặc biệt ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
Bệnh có thời gian ủ kéo dài, khoảng 1-2 tuần, khó nhận biết sớm, trong khi đây lại là một bệnh nhiễm khuẩn cấp tính có khả năng lây lan rất cao. Đối với trẻ dưới 1 tuổi mắc bệnh ho gà, bệnh tiến triển nặng lên rất nhanh, ở trẻ sơ sinh tỉ lệ tử vong lên đến 90%.
Bác sĩ Lâm cho biết một số biến chứng nguy hiểm có thể gặp phải trong trường hợp trẻ mắc bệnh ho gà là:
Viêm phổi nặng: là biến chứng hô hấp hay gặp, nhất là ở trẻ sơ sinh và trẻ suy dinh dưỡng.
Viêm não: là một biến chứng nặng của bệnh ho gà, tỷ lệ tử vong cao. Trẻ sốt rất cao, li bì, hôn mê, co giật.
Biến chứng cơ học: Lồng ruột, thoát vị, sa trực tràng. Trường hợp nặng có thể gặp vỡ phế nang, tràn khí trung thất hoặc tràn khí màng phổi.
Biến chứng khác: Xuất huyết võng mạc, kết mạc mắt, rối loạn nước điện giải, bội nhiễm các vi khuẩn khác.
Do vậy, việc phát hiện sớm các dấu hiệu của bệnh để điều trị là rất quan trọng.
Nguyên nhân chính gây bệnh ho gà là do sự xâm nhập của vi khuẩn Bordetella pertussis đi vào đường hô hấp trên, sau đó khu trú và phát triển ở lông mao biểu mô trụ của thanh quản, khí quản.
Ở đó vi khuẩn sẽ tiết ra một loại độc tố Pertussis toxin – đây là loại protein độc lực chính đóng vai trò gây bệnh. Những ngày thời tiết thường xuyên ẩm ướt là điều kiện lý tưởng để vi khuẩn Bordetella pertussis sinh sôi và phát triển nhanh chóng.
Thời gian tiến triển bệnh kéo dài nên ban đầu bệnh nhi ho từ 1-2 tuần với triệu chứng nhiễm trùng đường hô hấp trên không rõ ràng như chảy mũi, ho nhẹ (phần nhiều là ho về đêm).
Ở giai đoạn này, để chẩn đoán phân biệt ho gà rất khó do triệu chứng của ho gà giống với những biểu hiện cảm cúm, viêm đường hô hấp thông thường.
Sau đó, bệnh nhi bắt đầu ho nhiều hơn, ho từng cơn kéo dài, sặc sụa. Sau những cơn ho, trẻ thường đỏ mặt hay tím tái cả người do ho nhiều không đủ dưỡng khí để thở, lâu dần gây suy hô hấp. Cũng chính những con ho dài dữ dội khiến trẻ mệt, kiệt sức, biếng ăn dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng và không điều trị kịp thời gây tử vong.
Cách phòng bệnh tốt nhất là tiêm phòng, với trẻ nhỏ từ 2 đến 4 tháng tuổi tiêm vắc xin 5 trong 1, hoặc 6 trong 1 để phòng bệnh.
