Trẻ bị ngã đập đầu: Khi nào cần đưa đến bệnh viện?

Cha mẹ hoặc người thân của trẻ nên bình tĩnh, chú ý quan sát tư thế trẻ sau khi bị tai nạn để xác định rõ chỗ va đập chấn thương trên cơ thể trẻ. Nhẹ nhàng bế trẻ lên giường nằm nghỉ, tránh giận dữ quát mắng trẻ.

Cần quan sát kỹ một số triệu chứng ban đầu ở trẻ nếu có như: Trẻ có bị bất tỉnh không? Có nôn ói không? Nếu có thì nôn như thế nào, nôn vọt hay chỉ oẹ ra nước miếng? Chất nôn có cái gì? Chảy máu ở đầu, mắt, mũi...? Có gãy xương như tay, chân...? Chú ý theo dõi các triệu chứng bất thường có thể xảy đến trong những ngày tiếp theo như: trẻ kêu nhức đầu, chóng mặt, hay lừ đừ...

Đôi khi trẻ hay quấy khóc, khó ngủ, khi ngủ hay bị giật mình la hoảng. Biến chứng chấn thương sọ não sau chấn thương ở đầu xảy đến khoảng 36-48 giờ sau khi bị chấn thương: gãy lún xương sọ và chảy máu, tụ máu dưới màng cứng.

Khi trẻ có một số triệu chứng bất thường như: đau đầu tăng dần; nôn ói nhiều lần và nôn dễ dàng (nôn vọt); lừ đừ, ngủ gà ngủ gật, dần dần bất tỉnh, lơ mơ, gọi hỏi đáp ứng kém dần; chảy dịch ở mũi, lỗ tai, chảy máu mũi hay có bầm tím tụ máu quanh quầng mắt; yếu liệt nửa người hay không đi đứng được, không nói được; đồng tử (con ngươi ở mắt) giãn nở ở một bên mắt...

Các dấu hiệu trên báo hiệu tình trạng chấn thương sọ não nặng dần, có khối máu tụ trong não, cần khẩn trương đưa trẻ đi bệnh viện, bác sĩ sẽ can thiệp sớm bằng ngoại khoa, càng can thiệp sớm thì việc phục hồi càng khả quan.

Những biểu hiện của trẻ cần đưa đến bệnh viện.

Trường hợp bé bất tỉnh: Nếu bé bị bất tỉnh, dù chỉ vài giây, cũng có thể nghĩ rằng lực va đập đủ mạnh để gây khối máu tụ. Nếu bé khóc thét ngay sau khi ngã thì cha mẹ có thể yên tâm là con mình vẫn tỉnh táo.

Trong vòng 24 giờ sau ngã có thể xuất hiện các dấu hiệu như mắt lác, đồng tử hai bên không đều, bé vấp ngã hoặc lao vào các đồ vật như thể không nhìn thấy chúng. (Ảnh minh họa)

Rối loạn tri giác: Ngay sau ngã, bé vẫn tỉnh táo nhưng sau đó một thời gian lại có những dấu hiệu bất thường như kích động khó dỗ, lơ mơ, tiếp xúc kém (bé không thể tập trung chú ý vào bạn, không nhìn vào mắt bạn, không làm theo yêu cầu của bạn, không nhận ra người thân trong gia đình…). Nếu bé chống cự không cho bạn chườm lạnh thì bạn có thể yên tâm là bé vẫn tiếp xúc tốt.

Nếu bé nôn từ 3 lần trở lên thì cần đi khám bác sĩ. Thông thường, sau khi ngã, ngay cả khi không có chấn thương sọ não, nhiều bé vẫn có thể nôn 1 hay 2 lần, do khóc, ho hoặc đơn giản là do sự va đập của hộp sọ. Đề phòng trường hợp bé nôn, trong vòng vài giờ đầu sau khi bị ngã, chỉ nên cho bé uống nước trong hoặc bú sữa mẹ, không nên cho bé dùng thức ăn đặc.

Đi loạng choạng, mất thăng bằng: Sau khi ngã, nhiều bé có thể kêu chóng mặt. Điều này không có gì nguy hiểm. Nhưng nếu bé bị mất thăng bằng và ngã lên ngã xuống khi đi thì cần đi khám bác sĩ ngay. Khi bé chơi, hãy theo dõi xem bé có làm được mọi chuyện như trước không (ngồi thẳng, đi lại vững vàng, di chuyển tay chân bình thường) hay bé loạng choạng, kéo lê chân, mất phương hướng… Nếu bé chưa biết đi thì để ý xem có gì bất thường khi bé ngồi, bò hoặc dùng tay không.Quấy khóc nhiều bất thường, không thể dỗ.

Dấu hiệu mắt: Trong vòng 24 giờ sau ngã có thể xuất hiện các dấu hiệu như mắt lác, đồng tử hai bên không đều, bé vấp ngã hoặc lao vào các đồ vật như thể không nhìn thấy chúng. Trẻ lớn có thể nhìn mờ, nhìn đôi (nhìn một hóa hai). Chảy máu hoặc chảy nước từ lỗ mũi hoặc lỗ tai

Quấy khóc nhiều bất thường, không thể dỗ

- Đau đầu liên tục, đặc biệt xấu nếu đau đầu ngày càng tăng.

- Yếu liệt tay hoặc chân.

- Ngủ nhiều: Các bé thường có xu hướng ngủ thiếp đi sau khi ngã, điều này khiến việc theo dõi tình trạng ý thức của trẻ trở thành nhiệm vụ khó khăn đối với cha mẹ. Nếu bé bị ngã vào buổi tối, hoặc gần giờ ngủ trưa thì thật khó biết bé ngủ vì đến giờ hay vì chấn thương. 

Nếu không thể giữ bé thức thì cứ để bé ngủ, nhưng cần theo dõi sát, cứ 2 giờ một lần. 

Đưa bé đi khám bác sĩ nếu có các dấu hiệu sau: Màu da chuyển từ hồng sang nhợt nhạt, tím tái; nhịp thở không đều, có những đợt thở rất nông hoặc cơn ngừng thở 10-20 giây; co giật. Nếu bạn có bất cứ nghi ngờ và lo lắng gì mà không muốn đánh thức bé, hãy đánh thức bé một phần. Kéo bé ngồi hoặc đứng dậy rồi lại đặt bé nằm xuống (không lay cho bé tỉnh). 

Thông thường, các bé sẽ ậm ự và tìm cách xoay mình để tìm lại tư thế dễ chịu. Nếu thấy bé không hề có phản ứng gì thì cần đánh thức bé dậy hoàn toàn bằng cách cho bé ngồi hoặc đứng dậy, banh mắt bé ra, lay gọi. Nếu bé mở mắt tỉnh dậy, nhìn bạn, kêu ca hoặc mỉm cười và tìm cách nằm xuống thì bạn có thể yên tâm đi ngủ. Trái lại, nếu bé không phản đối, không kêu ca, da nhợt nhạt, thở không đều và thở nông, thì nên đưa bé đi khám bác sĩ.

Theo dõi tại nhà sau khi được bác sĩ thăm khám

Trong một số trường hợp, tuy bị chấn thương sọ não nhưng bé chưa có biểu hiện gì khi thăm khám và sẽ được bác sĩ cho về nhà. Bé cần được theo dõi tiếp trong vài ngày sau đó. Đưa bé đi khám lại nếu có một trong các dấu hiệu: quấy khóc nhiều; đau đầu gia tăng; buồn nôn grain nôn nhiều; gặp khó khăn khi đi lại, nói năng hoặc nhìn; lơ mơ, khó đánh thức; cử động bất thường, co giật. Nếu trong thời gian theo dõi không có biểu hiện gì bất thường thì về lâu dài cũng không có gì đáng lo ngại. Hãy nhớ rằng phần lớn các va đập khi ngã đều gây chấn thương nhẹ, nhưng hãy đưa bé đi khám bác sĩ nếu có bất cứ nghi ngờ gì.

Chú ý:

Chấn thương đầu ở trẻ em sau tai nạn té ngã là một rủi ro thường gặp trong sinh hoạt hàng ngày. Cha mẹ hay người chăm sóc trẻ cần lưu tâm để ngăn ngừa rủi ro, hạn chế nguy cơ có thể gây chấn thương đầu cho trẻ. Nhà có trẻ nhỏ cần làm tấm chắn nơi giường trẻ nằm, lối đi ra cầu thang, bếp nấu ăn, ban công...

Các cửa sổ nếu mở cho thoáng phải có song đã được khóa kỹ để tránh trường hợp trẻ biết đi leo trèo gây nguy hiểm. Nếu trẻ nằm giường hay nôi, võng cần phải đảm bảo che chắn an toàn sao cho trẻ không bị rơi xuống sàn.

Dưới chân giường cần trải nệm, tường sát giường cũng được dán tấm xốp, tấm nệm mút lên đề phòng trẻ hiếu động tập bò, tập lẫy có thể va đầu vào tường. Chú ý nôi, võng dây cột phải chắc và đưa lắc nhẹ nhàng khi trẻ ngủ.

Đối với trẻ nhỏ, khi cho trẻ ngồi vào ghế cao hay xe đẩy phải có dây đai giữ; hạn chế cho trẻ ngồi xe tập đi vì có thể làm trẻ lộn nhào. Đối với trẻ lớn ở độ tuổi đi học, cha mẹ và nhà trường cần giảng giải cho trẻ biết nguyên nhân, hậu quả và cách phòng tránh tai nạn.