Cây chùm ngây cực kì dễ trồng giúp cung cấp loại rau giàu dinh dưỡng cho cả gia đình.
Chùm ngây, hay còn gọi là ba đậu dạị, có xuất xứ từ vùng Nam Á và được trồng nhiều ở cả châu Á và châu Phi với lịch sử hơn 4 ngàn năm. Cây chùm ngây rất phổ biến ở Ấn Độ và được trân trọng gọi là cây Độ Sinh (Tree of life). Trong tiếng Anh, cây chùm ngây còn nhiều tên gọi khác nhau vì giá trị dinh dưỡng cao của nó như "cây thần diệu", "cây kỳ quan" , "cây vạn năng" ,v..v..
Ở Việt Nam, chùm ngây được phát hiện mọc hoang từ lâu đời tại nhiều nơi như Thanh Hóa, Ninh Thuận, Bình Thuận, vùng Bảy Núi ở An Giang, đảo Phú Quốc,v.v. Tuy vậy trước đây cây ít được chú ý, có nơi trồng chỉ để làm hàng rào. Chỉ trong vài năm trở lại đây, các nghiên cứu phát hiện chùm ngây có nhiều tác dụng đặc biệt nên gần đây giống cây này được gieo trồng và bán với giá, từ 70.000 đến 100.000 đồng/kg.
Ở TP.HCM, lá rau chùm ngây được bán với giá 30.000 đồng/hộp 300 gram, còn cây giống 25.000 đồng/cây, hạt giống 100.000 đồng/túi 50 hạt. Bên cạnh đó, thân và cành tươi cũng được tận dụng để bán giá 15.000 đồng/hộp hoặc chế gói trà giá 45.000 - 55.000 đồng/hộp.
Công dụng
Cây chùm ngây được nhiều quốc gia sử dụng rộng rãi và đa dạng trong công nghệ dược phẩm, mỹ phẩm, nước giải khát dinh dưỡng và thực phẩm chức năng.
Điều Trị: Các bộ phận của cây như lá, rễ, hạt, vỏ cây, quả và hoa… có những hoạt tính như kích thích hoạt động của tim và hệ tuần hoàn, hoạt tính chống u bướu, hạ nhiệt, chống kinh phong, chống sưng viêm, trị ung loét, chống co giật, lợi tiểu, hạ huyết áp, hạ cholesterol, chống oxy hóa, trị tiểu đường, bảo vệ gan, kháng sinh và chống nấm. Cây đã được dùng để trị nhiều bệnh trong y học dân gian tại nhiều nước trong vùng Nam Á.
Dinh Dưỡng: Lá chùm ngây giàu dinh dưỡng hiện được hai tổ chức thế giới WHO và FAO xem như là giải pháp ưu việt cho các bà mẹ thiếu sữa và trẻ em suy dinh dưỡng, và là giải pháp lương thực cho thế giới thứ ba.
• Đối với trẻ em từ 1-3 tuổi, cứ ăn 20gr lá tươi là cung ứng 90% canxi , 100% Vitamin C, Vitamin A, 15% chất sắt, 10% chất đạm cần thiết, đồng, và Vitamin B bổ sung cần thiết cho trẻ
• Đối với các bà mẹ đang cho con bú, chỉ cần dùng 100gr lá tươi mỗi ngày là đủ bổ sung canxi , Vitamin C, VitaminA , Sắt , Đồng, và các vitamin B cần thiết trong ngày.
| Chất dinh dưỡng | Thức ăn hàng ngày | Lá chùm ngây tươi | Lá chùm ngây khô |
| Vitamin A | 1.8mg cà rốt | 6.8mg | 18.9mg |
| Canxi | 120mg sữa | 440mg | 2003mg |
| Potassium | 88mg chuối | 259mg | 1324mg |
| Protein | 3.1g sữa chua | 6.7g | 27.1g |
| Vitamin C | 30 mg cam | 220mg | 17.3mg |
Bảng so sánh chất dinh dưỡng trong mỗi 100gr lá chùm ngây
Cách sử dụng
Hiện tại, chùm ngây được xem là một trong những loài cây hữu dụng bậc nhất thế giới, do toàn bộ các phần trên cây chùm ngây đều có thể được dùng làm thức ăn hoặc phục vụ cho các mục đích khác nhau; nên chùm ngây hiện đang được khuyến khích trồng ở nhiều quốc gia trên thế giới, đặc biệt là những nước nghèo.
- Lá: nấu canh với thịt, tôm, nấm hoặc nấu suông (mùi vị tương tự rau ngót), trộn salad, ăn sống, xào thịt, trứng, xay nhuyễn thành nước sinh tố. Lá chùm ngây phơi khô tán bột có thể để rất lâu mà không mất dinh dưỡng, sử dụng cho nhiều món ăn như cháo, bột trẻ em, nhào bột bánh, pha nước uống.
- Hoa: có nhiều mật ngọt và giàu dinh dưỡng, dùng để làm rau hoặc phơi khô dùng nấu lấy nước uống như một loại trà.
- Trái non: dùng xào, nấu canh, hầm xương, ninh súp như đậu cô ve và cho hương vị gần tương tự măng tây. Khi già, hạt chùm ngây có thể rang ăn như đậu phộng.
- Rễ non: ăn sống hoặc làm gia vị như mù tạt.
Tuy nhiên tương tự rau ngót, lô hội, hạn chế sử dụng rau và các chế phẩm từ chùm ngây cho phụ nữ có thai.
