Thịt gà kết hợp với lá chanh không chỉ là món ăn quen thuộc, mà ở một khía cạnh nào đó nó còn là vị thuốc trong y học cổ truyền.
Trong đời sống ẩm thực của người Việt, thịt gà là loại thực phẩm quen thuộc mà dường như ai cũng có thể sử dụng. Thịt gà có thể chế biến được rất nhiều món ăn khác nhau, nhưng phổ biến nhất vẫn là gà luộc. Đây là món ăn không chỉ thấy trong cuộc sống dân dã mà còn có trong thực đơn của các bữa tiệc sang trọng.
Tuy nhiên, nếu gà luộc mà thiếu lá chanh thái sợi nhỏ thì món ăn chưa thật sự hoàn hảo. Lương y đa khoa Bùi Hồng Minh (Hội Đông y Hà Nội) cho biết thịt gà kết hợp lá chanh không chỉ là sự kết hợp hoàn hảo để tăng thêm vị ngon, mà đây còn là một bài thuốc phòng bệnh.
Cũng giống như thịt gà, lá chanh rất phổ biến ở Việt Nam, tuy nhiên không ai dùng lá chanh để nấu như những loại rau khác mà đây chỉ là một loại gia vị để tăng sự hấp dẫn của món ăn, nhất là những món luộc, thính, trong đó kết hợp với thịt gà là phổ biến nhất.
Trong đông y, thịt gà hay còn gọi là kê nhục, là món ăn và nếu biết cách kết hợp với các vị thuốc đông y khác thì sẽ là bài thuốc vô cùng bổ dưỡng cho sức khỏe. Bởi thịt gà không độc, có tính ngọt, ấm, có tác dụng trung ích khí, bổ tinh tủy.
Còn lá chanh là loại gia vị có chứa tinh dầu thơm, có tác dụng sát khuẩn tốt. Trong đông y, lá chanh có tính ôn, có tác dụng hòa đàm (đờm, chỉ khái, sát khuẩn). Chính vì thế, không ít người khi đun nước lá để xông thường dùng lá chanh cho kết hợp với một số loại lá cây khác rất tốt cho sức khỏe.
Quay trở lại với sự kết hợp thịt gà và lá chanh, lương y Bùi Hồng Minh cho biết, khi ăn thịt gà với lá chanh còn có thể giúp phòng sâu răng, đau răng. Tuy nhiên, khi sử dụng không nên cho quá nhiều lá chanh vì như vậy sẽ có vị đắng, làm mất đi vị ngọt của gà, giảm chất lượng món ăn.
Lương y Bùi Hồng Minh cho biết, thịt gà và lá chanh đều là vị thuốc trong y học cổ truyền.
Theo lương y Hồng Minh, thịt gà khi không kết hợp với vị thuốc nào cũng đã tốt cho cơ thể, đặc biệt người gầy sút, suy kiệt, …hầm gà cả con giúp bồi bổ cơ thể rất tốt.
Ngoài ra, còn có một số bài thuốc kết hợp khác như:
Gà hầm sâm hồi xuyên tiêu: Gà 1 con, nhân sâm 10g, tiểu hồi 10g, xuyên tiêu 6g. Gà làm sạch, cho các vị thuốc cùng với chút rượu, đường, dầu, mắm, gia vị vào bụng gà buộc lại, thêm nước, hầm cách thủy, ăn khi đói. Dùng cho các bệnh nhân đau bụng, đầy hơi, mệt mỏi.
Gà hầm thảo quả bột nghệ hồ tiêu vỏ quýt: Gà trống 1 con, thảo quả 2 quả, bột nghệ 3g (hoặc nghệ tươi), hồ tiêu 6g, vỏ quýt 3g, thêm hành, giấm, nước mắm và lượng nước thích hợp, nấu nhừ, ăn khi đói. Dùng cho các trường hợp suy nhược cơ thể, đầy bụng không tiêu.
Gà hầm rượu: Gà 1 con làm sạch, cho rượu vào hầm chín. Dùng cho các trường hợp thận hư, ù tai, chóng mặt.
Gà hấp hoàng kỳ: Gà mái giò 1 con, hoàng kỳ 60g. Gà làm sạch, cho vào nồi hấp cùng hoàng kỳ, thêm gừng, hành, muối, gia vị, hầm trong 3 giờ. Dùng cho các trường hợp sa dạ dày, sa thận, sa trực tràng, sa tử cung.
Lương y Bùi Hồng Minh lưu ý, khi dùng thịt gà cần tránh ăn cùng cá chép. Do cá chép có tính hàn, thịt gà tính ôn ăn vào có thể sinh mụn nhọt. Gặp trường hợp này có thể dùng nước đậu đen uống để hóa giải. Thịt gà cũng không nên ăn cùng với tỏi và hành sống dễ gây phát hoả, mụn nhọt. Người có cơ địa dị ứng, mụn nhọt cũng tránh ăn gà cả da.
Đối với lá chanh, không chỉ là gia vị để rắc lên gà luộc, thịt luộc hay các món nộm, thính… mà trong đông y còn là vị thuốc có nhiều công dụng. Theo lương y Bùi Hồng Minh, lá chanh có tác dụng rất tốt đối với các trường hợp cảm sốt, ho, nhức đầu, sưng đau... dùng lá chanh khô sắc uống như uống trà sẽ có hiệu quả. Lá chanh có tác dụng tiêu mỡ và sát khuẩn rất tốt.
Lương Y Bùi Hồng Minh cho hay, lá chanh kết hợp với lá gai, lá vối sắc uống từ 10-15 ngày sẽ rất hiệu quả để làm mát gan, thanh độc, giải nhiệt.
Cách đơn giản nhất trong đời sống hàng ngày đó là, dùng lá chanh, lá bưởi, hương nhu, cúc tần, lá tre, mỗi vị 50g, bạc hà 20g, sả 2 củ, tỏi 3 nhánh. Tất cả rửa sạch, nấu nước xông cho ra mồ hôi. Phương thuốc này giúp nhanh ra mồ hôi, giảm nhức đầu và giải cảm rất hiệu quả.
