21 hiện vật độc bản bằng vàng do người dân dưới thời Nguyễn chế tác dâng cúng nữ tướng Lê Chân được trao lại cho Bảo tàng Hải Phòng bảo quản.
Ngày 14/3, bà Bùi Thị Nguyệt Nga, Giám đốc Bảo tàng Hải Phòng, cho biết đơn vị vừa tiếp nhận bộ đồ thờ tự độc bản từ Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước tại thành phố. Hiện vật gồm đôi vòng, một thẻ, một lá, bộ lá trầu - 3 quả cau, chuỗi vòng 999 hạt, quạt, thẻ kim khánh, hai thẻ kim bài, hai hộp đựng sáp môi và ba đôi hoa tai.
Các hiện vật được chế tác tinh xảo, mang đậm dấu ấn tín ngưỡng thờ mẫu của Việt Nam. Trên các thẻ bài có các chữ "Trung Thiên Thánh Mẫu", "Trang Huy Thưởng Đẳng Thần", "Dực Bảo Trung Hưng", "Phan Trần Trúc".
Căn cứ những chữ trên, các nhà nghiên cứu tạm thời nhận định nhóm cổ vật này có từ thời nhà Nguyễn, khoảng năm 1920-1927, được một người tên Phan Trần Trúc cung tiến đền Nghè thờ nữ tướng Lê Chân.
Ba đôi hoa tai, quạt, hộp đựng sáp môi, cúc áo bằng vàng được cung tiến đền Nghè cách đây khoảng 100 năm. Ảnh: Lê Tân
Theo tài liệu lưu giữ tại Bảo tàng Hải Phòng, năm 1959, nhận nhiệm vụ trông coi đền Nghè, ông Phạm Bá Hùng gửi bộ cổ vật này vào Ngân hàng Quốc gia Việt Nam theo quy định thời bấy giờ, tổng trọng lượng gần 4 lạng. Năm 1976, số vàng này tiếp tục được gửi ở Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước tại Hải Phòng.
Nhận thấy việc để các hiện vật quá lâu trong ngân hàng không phát huy được giá trị văn hóa lịch sử, đầu năm nay, Sở Văn hóa và Thể thao Hải Phòng đã có văn bản đề nghị ngân hàng bàn giao cho bảo tàng.
Bảo tàng Hải Phòng mới đây đã tiếp nhận số hiện vật này và dự kiến trưng bày cho người dân tham quan dịp Lễ hội Hoa phượng đỏ, tháng 5.
Cặp kim bài có chữ "Dực Bảo Trung Hưng" - "Trang Huy Thượng Đẳng Thần". Ảnh: Lê Tân
Tại Hải Phòng, nữ tướng Lê Chân (20-43) được người dân suy tôn Thành mẫu - Thành hoàng của thành phố. Sinh ra tại Quảng Ninh, bà là nữ tướng trong cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng, giữ chức Chưởng quân binh quyền nội bộ, trọng trách trấn giữ miền Hải Tần. Bà đã lập ra làng An Biên xưa và đặt nền móng cho TP Hải Phòng ngày nay.
Để tưởng nhớ công lao của nữ tướng, người dân lập ngôi miếu nhỏ, lợp tranh để thờ tự. Sau nhiều lần trùng tu, đền Nghè hiện nay mang phong cách thời nhà Nguyễn và được công nhận di tích lịch sử cấp quốc gia năm 1975.
Bộ đồ thờ tự độc bản có giá trị đặc biệt với văn hóa, lịch sử thành phố Hải Phòng. Ảnh: Lê Tân
Năm 2011, TP Hải Phòng khôi phục Lễ hội truyền thống Nữ tướng Lê Chân và được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Lễ hội diễn ra từ ngày 7 đến 9 tháng 2 âm lịch, tại tượng đài nữ tướng Lê Chân, đền Nghè và đình An Biên.
Lê Tân
