Được mệnh danh là “làng đại gia” của xứ Nghệ, xã Diễn Tháp (huyện Diễn Châu, Nghệ An) khiến nhiều người tròn mắt bởi những dãy nhà cao tầng, biệt thự mọc từ đầu đến cuối làng, siêu xe bạc tỷ xếp hàng dài. Ít ai biết rằng, ngôi làng này từng nổi tiếng với
Cả làng có tới hàng trăm cái biệt thự, nhà nào cũng có ô tô
Nằm ở phía tây của huyện Diễn Châu, giáp với huyện Yên Thành, cách khá xa trung tâm huyện nhưng xã Diễn Tháp có diện mạo khang trang hơn hẳn nhiều thị xã, thành phố khác. Thậm chí, chỉ cần hỏi, bất kỳ người dân địa phương nào cũng được biết đến ngôi làng này với biệt danh dân “Do Thái” (ý nói tới sự thông minh) của Nghệ An.
Không khó để bắt gặp những toà nhà, biệt thự cao tầng ở Diễn Tháp
Hai bên đường dẫn vào xã là những dãy nhà biệt thự liền kề nằm san sát nhau, không khó để bắt gặp những chiếc siêu xe lướt ngang trên đường phố. Trước những ngôi nhà mặt đường là dãy xe tải chờ “ăn” hàng xuất khẩu sang Lào bao gồm các mặt hàng như đồ nhôm nhựa, chăn, chiếu, đệm, sắt, thép... vô cùng tấp nập.
Bà Chu Thị Khuyên - Chủ tịch UBND xã Diễn Tháp - cho hay, nhờ biết cách làm ăn mà hàng trăm người làng Diễn Tháp đã trở thành đại gia, 2/3 số hộ dân xây nhà cao tầng, nhiều biệt thự tiền tỷ. Trong đó nhiều ô tô đắt tiền, thậm chí nhiều tỷ đồng cũng được các đại gia vùng này mạnh tay chi tiền sở hữu.
Đường xá khang trang, nhà cao tầng xếp cạnh nhau trong một con ngõ nhỏ ở Diễn Tháp.
Báo cáo năm 2017 - 2018, xóm 5 có 246 hộ thì hầu như nhà nào cũng có ô tô, biệt thự. Tỷ lệ hộ nghèo của xã chỉ còn 2,03%. Những trường hợp này chủ yếu rơi vào các hộ gia đình có người tàn tật, già cả, tâm thần. Theo đánh giá của các nhà xã hội học và chuyên gia về kinh tế thì Diễn Tháp là một trong những làng giàu nhất của Việt Nam.
Thế nhưng ít ai biết được rằng, trước khi trở thành “ngôi làng tỷ phú", làng Diễn Tháp từng là một trong những khu vực nghèo khó nhất của tỉnh Nghệ An.
Giàu lên nhờ nghề buôn đồng nát
Diễn Tháp trước năm 1900 về trước từng là khu vực đồng không mông quạnh, nước ngập quanh năm, người dân hầu hết làm nông. Mỗi nhà được vài ba sào ruộng khoán nên cuộc sống nghèo xơ nghèo xác, thu nhập bình quân đầu người thấp nhất huyện. Ngoài làm nông, bà con còn có nghề đúc đồng, tranh thủ làm thêm những ngày nông nhàn.
Theo người dân địa phương, xã Diễn Tháp xưa kia có nghề đúc đồng truyền thống. Để có nguyên liệu sản xuất, người ta sắm cho mình chiếc xe đạp, đi thu mua đồng nát khắp nơi, thậm chí họ còn sang tận bên Lào. Trong những chuyến đi, họ tranh thủ mua luôn nhiều thứ khác như lông vịt, đồ nhựa hỏng, bao bì, chai lọ,... về bán cho các xưởng chế biến phế liệu, kiếm thêm thu nhập.
Thời đó, hình ảnh sáng sớm người người đạp xe kéo nhau đi mua đồng nát, những đứa trẻ thì đèo thùng xốp sau xe, đi lấy kem về bán và đổi lấy đồng nát... quá quen thuộc với người dân nơi đây. Cũng từ đó, Diễn Tháp còn có tên gọi khác là "làng phế liệu".
Thời điểm ấy, nhờ giá phế liệu bên Lào rẻ, nguồn hàng nhiều mà dân buôn trúng quả đậm. Ban đầu, họ chỉ thu mua nhỏ lẻ, nhưng sau đó người ta mua ô tô tải để chở, có người tập kết tại những bãi thu mua lớn rồi chuyển về dần. Sau đó, nhờ nhạy bén với thời cuộc, nghề buôn đồng nát tại đây có sự chuyển biến mạnh mẽ. Mỗi chuyến phế liệu từ Lào về lại được tập kết ở các đại lý của Diễn Hồng (xã cạnh đó). Sau công đoạn qua phân loại, tái chế phế liệu được đưa trở lại Lào bán với giá cao.
Người dân chất đầy hàng hóa chuẩn bị chuyến xe qua Lào
Dựa vào nhu cầu thị trường mà dân buôn biết họ phải bán hàng gì. Từ đồ nhôm, nhựa, đồ gia dụng, điện lạnh, chăn, đệm, sắt, thép, nông cụ... thứ gì cũng bán. Thậm chí, nhiều người dân tại đây còn “di cư” sang tận Lào để tiện cho công việc buôn bán, “định cư" tại nước bạn từ vài tháng tới vài năm, tiền bạc làm ra ngoài mua đất, xây đại lý nhà xưởng bên Lào, phần còn dư đều gửi về cho gia đình ở quê. Theo thống kê, toàn xã Diễn Tháp hiện có gần 1400 lao động đang buôn bán, làm việc tại Lào với độ tuổi từ 20 đến 50.
Bắt đầu từ năm 2000, người dân Diễn Tháp đua nhau xây nhà tầng, biệt thự khiến dân quanh vùng vô cùng ngạc nhiên. Chỉ trong một thời gian ngắn, xã mang một bộ mặt hoàn toàn mới. Những ngôi nhà biệt thự nằm san sát thành một con phố dài dọc trung tâm xã. Dần dần, Diễn Tháp phất lên nhanh chóng và trở thành một trong những xã giàu nhất tỉnh Nghệ An.
Đặc biệt, tuy giàu có nhưng ở Diễn Tháp không có tệ nạn xã hội. Từ chuyện trộm cắp vặt, đánh bài ăn tiền đến ma túy, buôn lậu… hầu như không có suốt chục năm nay. Dù sống trong môi trường đủ đầy về vật chất nhưng con em Diễn Tháp vẫn phát huy đức tính tiết kiệm, cần cù, và nuôi ý chí thăng tiến. Diễn Tháp là xã luôn nằm trong top đầu về tỷ lệ học sinh đỗ đại học, cao đẳng so với các xã trong huyện. Mỗi năm xã này có chừng 30 em đậu các trường đại học trên cả nước.
"Sống trong môi trường đủ đầy về vật chất nhưng con em Diễn Tháp vẫn phát huy đức tính tiết kiệm, cần cù, siêng năng và nuôi ý chí thăng tiến của mình", bà Chu Thị Khuyên - Chủ tịch UBND xã Diễn Tháp từng chia sẻ.