Đây vốn là một loài cỏ dại, mọc hoang ở khắp nơi, nhưng giờ đây nó trở thành đặc sản mà không phải cứ có tiền là mua được.
Chỉ cần nhắc đến vùng đất miền Tây sông nước, bạn sẽ nghĩ ngay đến những con người chân chất, giản dị và cực kì hiếu khách. Mảnh đất này được thiên nhiên ưu đãi nên có nhiều loại rau cỏ sinh sôi nảy nở. Trong số đó, nhiều loại thực vật tưởng chừng là cỏ mọc dại lại có thể đem đi chế biến thành món đặc sản, cỏ xước là một ví dụ.
Cỏ xước nước có tên khoa học là Centrostachys aquatica, là loài thực vật có hoa thuộc họ Dền. Loại cây này mọc dại ở các ao hồ ruộng đầm và trên đất ẩm ven nguồn nước. Phân bổ chủ yếu ở Đông Nam Á và nhiệt đới châu Phi. Tại Việt Nam, cỏ xước nước có nhiều ở các tỉnh miền Tây.
Đây là thứ cỏ mọc dại ở miền Tây sông nước
"Cỏ xước có đầy ở các bãi bồi, bờ sông, không cần chăm sóc cũng tươi tốt sum suê. Thân cỏ xốp, có vị nhẫn đắng nhẹ và mùi thơm đặc trưng. Trước đây, nhiều người chưa biết rằng cỏ xước có thể ăn được nên đem nhổ vứt đi vì nó mọc um tùm ảnh hưởng đến mùa màng. Sau đó, một số người đem ăn thử thấy có mùi vị hấp dẫn, khi mới nếm có vị hơi nhẫn nhưng càng nhai càng bùi, càng ngọt nên đem nấu kết hợp với các loài đánh bắt ngoài tự nhiên như cá trê vàng, ngoài ra còn có thể nấu với cua đồng, tép đồng.
Từ đó, thứ cỏ dại này gắn với bữa cơm nghèo khó của người dân miền Tây. Cỏ xước nhúng lẩu cá trê vàng là một món đặc sản nổi tiếng miền Tây mà bất cứ ai đến với mảnh đất này cũng muốn được một lần thưởng thức", chị Hoài An (ở Long An) kể lại.
Cách chế biến rau cỏ xước cũng rất đơn giản, người ta ghái phần ngọn lá non còn chưa ra hoa, vò kỹ, rửa sạch rồi thái nhỏ, đem chần qua bằng nước nóng, sau đó xào hoặc nấu canh, nhúng lẩu như các loại rau thông dụng khác. Thứ rau dại này có chứa nhiều vitamin và các khoáng chất tốt cho sức khỏe.
Từ cỏ dại, giờ đây cỏ xước thành món ăn được nhiều người ưa chuộng
Từ cỏ dại, cỏ xước giờ đây đã "đổi đời" thành đặc sản nổi tiếng, được nhiều người tìm mua. Tuy nhiên, hiện cỏ xước trong tự nhiên không còn nhiều, loại rau dại này chưa có ai mang về trồng nên số lượng rất hạn chế. Tại một số cửa hàng có bán cỏ xước tươi với giá 50.000-70.000 đồng/kg, còn cỏ xước khô thì giá đắt hơn.
Là người bán các loại rau đăc sản trên chợ mạng, chị Ánh Tuyết cho biết cỏ xước mọc ở bãi bồi, bờ sông một cách tự nhiên, không cần phân thuốc nên rất được ưa chuộng. "Những người sinh ra và lớn lên ở miền Tây chắc chắn đã rất quen thuộc với mùi vị của loại cỏ dại này. Tôi nhập cỏ xước của bà con ở Long An nhưng số lượng không nhiều. Cỏ xước sau khi hái từ ruộng về sẽ ngắt đọt non và lá non, sau đó đóng thành túi 5 lạng hoặc 1 kg. Vì số lượng không nhiều nên ai nhanh tay thì đặt được, còn không thì phải chờ chuyến hàng sau".
Khi mới nếm thử, cỏ xước có vị hơi nhẫn nhưng càng nhai càng bùi, càng ngọt
Từng đặt mua được 1 mớ cỏ xước ở chợ mạng, anh Trung Anh (hiện đang sống ở TP.HCM) chia sẻ: "Trước đây cỏ xước là loại rau dễ tìm và chúng thường mọc dại ở các ao hồ, đầm lầy. Buổi chiều chỉ cần vài con cá rô đồng rồi nấu canh với cỏ xước là có ngay bữa cơm chiều đạm bạc. Loại cỏ dại này được xem là món rau thanh nhiệt, ăn vừa bùi vừa thơm, rất hấp dẫn. Gần đây thấy có người rao bán rau cỏ xước nên tôi đặt vội về nấu ăn, vừa để nhớ lại hương vị của ngày xưa, thời còn nghèo khó.
