Mùa thu hoạch sầu riêng đang nở rộ tại huyện Phong Điền, Cần Thơ cũng kéo theo nghề “gõ” sầu trở nên nhộn nhịp và bận rộn hơn. Giá nhân công cho những thợ cắt hái sầu dao động từ 1 đến 3 triệu đồng mỗi ngày.
Nghề lạ, chỉ cần leo cây "gõ" sầu riêng, thu nhập cao từ 1-3 triệu/ngày
Vụ thu hoạch sầu riêng ở huyện Phong Điền đang nở rộ và vô cùng sôi động. Đây là một trong những thời điểm được bà con nông dân mong chờ nhất trong năm. Sản lượng sầu riêng năm nay tăng nhiều so với cùng kỳ năm ngoái nên những người làm nghề “gõ” sầu riêng càng trở nên bận rộn.
Tại các nhà vườn, giá thuê nhân công "gõ" sầu riêng dao động từ 1-3 triệu đồng/người/ngày. Tuy thu nhập một ngày cao như vậy nhưng cũng rất ít ai theo được nghề này.
Chúng tôi đã có một buổi trải nghiệm thu hoạch khá thú vị khi cùng đồng hành với anh Huỳnh Tuấn Kiệt, một thợ “gõ” sầu riêng có tiếng tại xã Nhơn Nghĩa, huyện Phong Điền. Anh Kiệt chia sẻ: “Trong nghề "gõ" sầu riêng, người ta thường dựa vào các chỉ tiêu như mùi thơm, gai cứng, và "da đồi mồi" để đánh giá độ chín của trái. Những người "gõ" sầu riêng chuyên nghiệp lại có khả năng phân biệt độ tuổi của trái ngay từ khi chúng chưa thể tỏa ra mùi thơm”.
Anh Kiệt - thợ “gõ” sầu riêng chuyên nghiệp
Anh Kiệt bộc bạch: "Khi sầu riêng chín, vỏ thường teo lại nên gõ sẽ nghe tiếng “bộp bộp”; khi gõ nghe chát, đanh cứng "boong boong" nghĩa là trái sầu riêng chưa chín. Trái đủ 8 tuổi trở lên khi cắt xuống để tự nhiên vẫn chín, hàng 7 tuổi phải dùng biện pháp ủ chín, còn hàng nhỏ tuổi hơn là trái non".
Chỉ với một chiếc dao Thái và khả năng thẩm định này, anh Kiệt có thể thoăn thoắt trèo lên cây cao, dùng cán dao gõ từng trái sầu riêng để lắng nghe âm thanh. Với sự khéo léo của mình, anh có thể hái được hàng chục giỏ trái sầu riêng chỉ trong chốc lát.
Việc phân biệt giữa sầu 7 tuổi và 8 tuổi khá khó khăn vì khi gõ âm thanh rất giống nhau. Vì vậy, phải gõ 2 vị trí vào phần cuối và giữa trái sầu để phân biệt âm thanh. Để nhận biết trái sầu 8 tuổi khi gõ âm thanh sẽ phát ra tiếng “bộp bộp”. Anh Kiệt lý giải, bởi vì sầu riêng thường chín từ dưới lên trên.
Anh Kiệt bộc bạch chia sẻ về nghề nghiệp của mình: “Gia đình anh đã trồng sầu riêng khoảng mấy chục năm nay. Từ nhỏ khi vào lúc thu hoạch, anh thường phụ tiếp thương lái và học lỏm được bí quyết này”.
"Chỉ với thao tác gõ cán dao đơn giản bạn sẽ nhận ra sự khác nhau giữa các âm thanh. Nhiều người theo nghề hái sầu riêng thuê đã mấy mùa dù tiếp cận nhiều thợ chuyên “gõ” sầu nhưng vẫn chưa học được nghề. Trước khi thành thục nghề trở thành thợ “gõ” chuyên nghiệp, anh Kiệt cũng nhiều lần cắt nhầm trái non. Để bám trụ với nghề đòi hỏi sự chịu khó và tinh ý thì mới có thể gắn bó và thành thạo” - anh Kiệt tâm sự.
Gõ sầu riêng là một trong những nghề hái ra tiền
Dù có 10 năm kinh nghiệm với nghề “gõ” sầu riêng này nhưng anh Kiệt vẫn rất cẩn trọng. Không chỉ gõ trái sầu mà anh còn cẩn thận nếm “cơm sầu” để hạn chế những rủi ro xảy ra. Bởi vì, khi làm nghề này chỉ cần “gõ” nhầm trái non bạn sẽ bị mất uy tín với chủ vườn và thương lái.
Anh Kiệt tiết lộ, nếu bám trụ chịu khó với nghề “gõ” sầu riêng sẽ có thu nhập ổn định. Hiện nay có khoảng 4 vựa lớn và 50 vựa nhỏ chuyên trồng sầu riêng trên huyện Phong Điền.
Thông thường, các vựa nhỏ chủ yếu hoạt động theo mùa vụ và tiêu thụ hàng gia đình. Mỗi vựa sẽ thuê một đội ngũ thợ “gõ” riêng bởi sầu riêng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Chính vì vậy, nghề “gõ” sầu riêng cũng từ đó ăn nên làm ra.
Còn với các vựa sầu riêng lớn khi thu mua từ 3-5 tấn trái/ngày thì giá nhân công “gõ” sầu riêng rơi vào khoảng 500 đồng/kg. Tại vựa nhỏ, số lượng thu hoạch khoảng 1,5 tấn thì giá nhân công rơi vào khoảng 1.000 đồng/kg.
Cận cảnh quá trình gõ và thu hoạch sầu riêng
Đối với thợ “gõ” sầu có kinh nghiệm lâu năm, chỉ cần 1 buổi làm có thể “gõ” và thu hoạch 3-5 tấn sầu. Người làm nghề này có thu nhập khá ổn định, đặc biệt khi vào vụ thu hoạch, thợ “gõ” sầu riêng có thu nhập từ 1-3 triệu đồng/ngày.
Thời điểm này, đang bước vào mùa thu hoạch sầu riêng. Theo ông Lê Văn Sanh ngụ tại ấp Nhơn Thọ 2A, xã Nhơn Ái cho biết nhờ kinh doanh mua bán trái cây mà ông học được bí quyết “gõ” sầu riêng. Hiện nay, ông là người trực tiếp thẩm định và thu mua sầu riêng từ các vựa sầu nhỏ. Trung bình mỗi ngày ông thu mua khoảng 2-3 tấn, sau khi trừ chi phí ông thu về lợi nhuận khoảng 6 triệu đồng.
Huyện Phong Điền là vùng đất có diện tích trồng sầu riêng khá lớn, khoảng 2.000ha, chủ yếu trồng giống hạt lép Ri6. Với giống trái cây ngon này, bà con nông dân đã tăng diện tích trồng trong những năm gần đây, đời sống ngày càng được cải thiện và thịnh vượng hơn. Đây là niềm hạnh phúc chung và cũng là điều kiện để các thợ "gõ" sầu riêng có thể an tâm và gắn bó với nghề.
