Rượu bia là nguyên nhân trực tiếp của ít nhất 30 bệnh và nguyên nhân gián tiếp của 200 loại bệnh tật, chấn thương (chấn thương do tai nạn giao thông là nhiều chủ yếu – p/v).
Trước thông tin cho rằng, uống bia sẽ ít gây hại cho sức khỏe hơn là uống rượu, Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế) cho rằng, đây là quan điểm không chính xác, bởi tác hại chủ yếu là do chất cồn (ethanol) trong đồ uống gây ra, vì vậy tác hại do rượu bia không phụ thuộc vào loại đồ uống (là bia hay rượu) mà phụ thuộc vào lượng uống (tiêu thụ bao nhiêu gam cồn) và cách thức uống (tần suất sử dụng).
Một vấn đề đáng quan tâm khác đó là rượu bia gây lệ thuộc làm cho người uống không tự kiểm soát được hành vi uống của bản thân. Chất cồn là một chất hướng thần gây nghiện nếu uống thường xuyên sẽ làm cho người uống phải gia tăng liều dùng và tái sử dụng.
Thời gian gần Tết Nguyên đán, việc sử dụng rượu bia lại “nóng” hơn bao giờ hết, ngoài những vấn đề liên quan đến rượu giả, rượu kém chất lượng…thì những tác hại của đồ uống này luôn được các chuyên gia y tế khuyến cáo. Tuy nhiên, dường như đa số người dân Việt Nam (đa số là nam giới) bỏ qua những khuyến cáo này.
Dù ở bất cứ đâu và thời điểm nào, chúng ta cũng dễ dàng bắt gặp những hình ảnh uống rượu như thế này.
Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, số liệu thống kê của WHO về ca tử vong do hậu quả của rượu bia, các bệnh không lây nhiễm như: bệnh tim mạch, đái tháo đường và ung thư chiếm tới 46% tổng số ca tử vong, tiếp theo là chấn thương (chủ yếu là tai nạn giao thông) và bệnh đường tiêu hóa (xơ gan…
Mặc dù tác hại của rượu bia là rất khủng khiếp, nhưng đa số những người sử dụng khi được hỏi thì đều cho biết, mình sử dụng với lượng vừa đủ và không có ai thừa nhận là “say rượu” hay nghiện rượu. Vậy sử dụng rượu bia như thế nào là ở mức có hại?
Trên thực tế, không có một tiêu chuẩn cho mức độ tiêu thụ cồn bao nhiêu là có hại do nguy cơ và hậu quả do sử dụng rượu bia khác nhau phụ thuộc vào tuổi, giới tính và các đặc tính sinh học khác của từng người, cũng như hoàn cảnh và cách thức uống rượu bia khác nhau.
Nói một cách khác, không có mức độ uống rượu bia nào là an toàn. Các bằng chứng khoa học cho thấy uống một lượng rất nhỏ rượu bia cũng có thể gây ra các nguy cơ và hậu quả sức khỏe nhất định.
Bởi vậy, Cục Y tế dự phòng khuyến cáo, nhằm bảo vệ sức khỏe người dân, phòng chống những nguy cơ bệnh tật, tai nạn nguy hiểm và các hậu quả xã hội khác, người dân không nên lạm dụng rượu bia, đặc biệt không uống khi tham gia điều khiển các phương tiện giao thông, khi vận hành máy móc, có thai hoặc đang cho con bú, đang điều trị thuốc có phản ứng với cồn hoặc có các tình trạng bệnh lý phải tránh đồ uống có cồn.
4 cấp độ nguy cơ khi sử dụng rượu bia Mức nguy cơ thấp: Để giảm thiểu nguy cơ, không nên uống quá hai đơn vị cồn/ngày với nam giới, một đơn vị cồn/ngày đối với nữ giới và không uống quá năm ngày trong một tuần. Đặc biệt không sử dụng rượu bia trong các trường hợp: điều khiển phương tiện cơ giới, vận hành máy móc, có thai hoặc đang cho con bú, đang điều trị thuốc có phản ứng với cồn, có các tình trạng bệnh lý mà rượu bia làm cho nặng lên. Mức có hại (hazardous use): Là mức độ/cách thức sử dụng làm tăng nguy cơ gây hại đối với sức khỏe và hậu quả xã hội. Mặc dù có thể chưa chịu các tác hại trực tiếp về sức khoẻ nhưng có nguy cơ mắc các bệnh mạn tính (ung thư, bệnh tim mạch,…), nguy cơ chấn thương, bạo lực hay các hành vi liên quan đến pháp luật, giảm khả năng làm việc, các vấn đề xã hội do nhiễm độc rượu bia gây nên. Mức nguy hiểm (harmful use): Là mức độ/cách thức sử dụng gây ra các hậu quả có hại đối với sức khỏe về thể chất hay tâm thần hoặc các hậu quả xã hội. Mức độ sử dụng này gây ra những tổn thương cấp tính hoặc lâu dài đối với sức khỏe về thể chất (tổn thương gan, suy chức năng gan, xơ gan, bệnh tim mạch,…) hay tâm thần (trầm cảm, loạn thần,…) hoặc các hậu quả xã hội khác (tai nạn thương tích, bạo lực, giảm khả năng làm việc,...). Nghiện: Là tình trạng lệ thuộc vào rượu bia, đặc trưng bởi sự thèm muốn (nhu cầu uống mãnh liệt), mất kiểm soát (không thể ngừng uống mặc dù rất muốn dừng), tăng mức độ dung nạp, ảnh hưởng đến thể chất. Sử dụng rượu bia ở mức này là tình trạng bệnh lý và thuộc nhóm bệnh tâm thần được quy định tại Phân loại bệnh tật quốc tế lần thứ 10 (ICD-10) của WHO. |