Theo các chuyên gia, trẻ béo phì nếu ăn nhiều bánh Trung Thu có thể gây ra tiểu đường, còn trẻ biếng ăn, khi ăn 1 miếng bánh vào lúc đói sẽ làm trẻ mất cảm giác thèm ăn trong bữa chính và làm trẻ chán ăn, gây nên suy dinh dưỡng.
Một chiếc bánh dẻo bằng 2 bát phở
Hàng năm, cứ vào gần dịp tết Trung Thu, người tiêu dùng lại đặt ra hàng loạt những câu hỏi về chất lượng, về an toàn thực phẩm, về giá trị dinh dưỡng, nguồn gốc thành phần của nguyên liệu,...để có câu trả lời về những vấn đề trên BS Nguyễn Văn Tiến - Viện Dinh dưỡng Quốc gia đã có những giải đáp đối với người tiêu dùng.
Theo BS Tiến, thành phần dinh dưỡng của bánh Trung Thu rất ngọt và béo ngậy, do vậy nó cung cấp nhiều năng lượng. “Vì bánh giàu năng lượng từ đường và chất béo, nên với trẻ thừa cân béo phì và những người mắc bệnh mạn tính liên quan đến dinh dưỡng thì là một mối nguy cơ lớn tới sức khỏe”, BS Tiến cho biết.
Theo đó, thành phần dinh dưỡng của 1 chiếc bánh dẻo nhân thập cẩm khoảng 170 gam, nó cung cấp 566 Kcal, 16,3 g đạm, 6,6 g lipid, 110,2 g glucid; 1 bánh dẻo 1 trứng đậu xanh khoảng 176g chứa 648 Kcal (năng lượng gấp 2 – 2,5 lần bát phở bò). Còn trong 1 cái bánh nướng 176g thập cẩm cung cấp 706 kcal, 18g đạm, 31,5g lipid và 87,5g glucid; 1 chiếc bánh nướng đậu xanh 1 trứng 176g cung cấp 648 Kcal, 19,5g protid, 27,5g lipid, 80,6g glucid. Lượng bột đường của 1 chiếc bánh dẻo hoặc 1 bánh nướng bằng 2 – 3 bát cơm (1 bát cơm 258 g), tuy nhiên đường lại chủ yếu ở dạng đường hấp thu nhanh gây tăng đường huyết nhanh.
Bánh Trung Thu chứa rất nhiều chất béo khác nhau.
“Nếu ăn quá nhiều, ở trẻ béo phì hoặc trẻ rối loạn dung nạp glucse có thể gây ra tiểu đường. Còn ở trẻ biếng ăn, khi ăn 1 miếng bánh vào lúc đói, đường huyết tăng lên sẽ làm trẻ mất cảm giác thèm ăn trong bữa chính, và càng làm trẻ chán ăn, gây nên suy dinh dưỡng”, BS Tiến cảnh báo.
BS Tiến cho biết, phần lớn chất béo trong bánh từ thịt mỡ là loại chất béo no gây nhiều tác hại, lượng chất béo trong một chiếc bánh trung thu bằng 1 – 2 lần lượng chất béo trong 1 bát phở bò hoặc phở gà. Chất đạm trong bánh nướng khá cao, thường là đạm động vật, nếu bảo quản không tốt chúng dễ bị ôi, mốc gây ra ngộ độc. Các vitamin trong bánh không nhiều lắm, đồng thời qua chế biến và bảo quản cũng đã hao hụt đáng kể.
Do vậy, khi cho trẻ ăn bánh trung thu chỉ cho trẻ ăn một miếng (bằng 1/8 chiếc bánh) sau bữa ăn là đủ. Ăn xong trẻ cần súc miệng ngay để không sâu răng, đặc biệt là với bánh dẻo vì loại bánh này sẽ dính chặt vào răng, nguy cơ gây sâu răng nhiều hơn.
Với trẻ béo phì, nên giới hạn lượng bánh được ăn trong ngày, khẩu phần ăn trong ngày sẽ trừ bớt phần do bánh cung cấp. Nếu ăn ½ bánh dẻo hoặc bánh nướng thì trong ngày phải bớt đi khoảng 1 bát cơm và lượng thức ăn tương ứng, đồng thời tăng lượng rau xanh để tống chất béo ra ngoài và ngăn ngừa tăng đường huyết nhanh.
Nếu không giảm phần cơm thì nhớ đi bộ thêm 30 phút để tiêu hao bớt năng lượng dư thừa. Với người mắc bệnh mạn tính liên quan đến dinh dưỡng nên lựa chọn các sản phẩm dùng cho người ăn kiêng ít đường và ít chất béo, mặc dù vậy vẫn phải ăn rất hạn chế để kiểm soát lượng đường huyết tăng cao.
Nguy cơ ngộ độc thực phẩm cao
Ngoài vấn đề dinh dưỡng, BS Tiến cho biết, vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm của bánh Trung Thu cũng rất đáng bàn. Theo đó, bánh trung thu là một sản phẩm có đa dạng các loại thực phẩm, các loại gia vị, phụ gia thực phẩm (chất tạo mầu, chất bảo quản, chất chống mốc...).
Mỗi loại nguyên liệu đều có nguy cơ mất an toàn thực phẩm: thực phẩm bị ôi thiu, thực phẩm nhiễm các loại nấm mốc, vi khuẩn gây bệnh (nấm mốc, tụ cầu, tả, lỵ,...), nhiễm hóa chất độc hại (chất tăng trọng, kháng sinh, chất bảo quản, hóa chất bảo vệ thực vật, chất tạo mầu cấm sử dụng,...do sản phẩm quá thời hạn sử dụng, bảo quản không đúng yêu cầu...).
Với thời tiết nắng nóng như hiện nay, bánh trung thu rất dễ hỏng và gây ngộ độc.
Bên cạnh đó, khâu chế biến không đảm bảo quy trình về vệ sinh: từ sơ chế nguyên liệu, nơi chế biến, dụng cụ chế biến, vệ sinh và sức khỏe của người chế biến là những nguyên nhân khiến cho thành phẩm trở nên không an toàn đối với người sử dụng. Thông thường, một chiếc bánh trung thu có một gói hút ẩm đi kèm bên trong, tuy vậy, nó không thể giúp bảo quản bánh được lâu (tối đa là 2 tháng sau khi xuất xưởng).
Vì lợi nhuận, một số nhà sản xuất, kinh doanh bất chấp các quy định, các công đoạn, các quy trình về an toàn thực phẩm, làm cho sản phẩm dễ bị ô nhiễm, có nguy cơ gây ngộ độc thực phẩm cấp tính, mạn tính, bệnh truyền qua thực phẩm và làm ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng cho người tiêu dùng.
Để bảo đảm an toàn thực phẩm bánh trung thu, người tiêu dùng là một nhân tố quan trọng có tính quyết định. Việc lựa chọn sản phẩm, lựa chọn nhà sản xuất, lựa chọn nơi bảo quản và nơi bán sản phẩm của cơ sở kinh doanh bánh và khi sử dụng bánh, người tiêu dùng góp phần tự kiểm soát an toàn thực phẩm bánh trung thu, góp phần bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.
Khi lựa chọn bánh trung thu để đảm bảo an toàn thực phẩm, người tiêu dùng cần chú ý các sản phẩm phải có nguồn gốc rõ ràng gồm có tên của nhà sản xuất, địa chỉ nơi sản xuất, có hướng dẫn sử dụng và bảo quản...Sản phẩm có ngày sản xuất, có thời hạn sử dụng, tốt nhất là sử dụng sản phẩm mới xuất xưởng.
Về chất lượng, người tiêu dùng lựa chọn sản phẩm không bị dập nát biến dạng, bao bì không rách nát, không có màu sắc khác thường, không có mùi khác lạ. Không lựa chọn, mua sản phẩm trôi nổi, không rõ nguồn gốc.
