Rằm tháng Giêng là thời điểm quan trọng đánh dấu ngày trăng tròn đầu tiên trong năm mới. Vậy lễ cúng diễn ra như thế nào, đọc văn khấn rằm tháng Giêng như thế nào cho đúng?
Rằm tháng Giêng là ngày giữa tháng đầu tiên của năm mới tính theo lịch âm. Dân gian thường gọi ngày này là dịp Nguyên Tiêu, các gia đình hay làm những mâm cơm cúng thật tươm tất để cúng dâng lên các vị thần linh và gia tiên, nhằm cầu may mắn và bình an cho cả gia đình.
Thông thường, lễ cúng ngày rằm tháng Giêng thường được diễn ra vào ngày 15 tháng Giêng âm lịch. Một số gia đình có thể tổ chức sớm vào ngày 14 hoàn toàn không ảnh hưởng gì đến lễ cúng, miễn sao lễ vật và mâm cúng phải thật tươm tất.
Vào năm 2022 Nhâm Ngọ, ngày rằm tháng Giêng sẽ rơi vào ngày 15/02, tức là vào thứ 3. Vậy nên các gia đình cần thu xếp công việc để có thể làm lễ cúng hợp lý và chu đáo mà không ảnh hưởng đến công việc của bản thân.
Mâm cúng rằm tháng Giêng cần chuẩn bị những gì?
Do ngày rằm tháng Giêng là ngày rằm đầu tiên trong năm, vậy nên việc cúng bái vào ngày này yêu cầu sự đầy đủ, tươm tất gần giống như với dịp Tết, khác hẳn với lễ cúng rằm vào các tháng thông thường. Các gia đình hoàn toàn có thể chuẩn bị mâm cỗ chay hoặc mâm cỗ mặn tùy vào thành tâm, miễn sao nó có đầy đủ những thứ sau đây:
1. Đối với mâm cỗ mặn
Là mâm cỗ dùng để cúng gia tiên, theo như phong tục truyền thống của người Việt thì mâm cỗ sẽ có 4 bát - 6 đĩa, bao gồm các món ăn sau đây:
- 1 bát canh măng
- 1 bát canh mọc
- 1 bát canh miến (nấu với lòng mề gà)
- 1 bát canh bóng nấu thả
- 1 đĩa thịt gà luộc hoặc thịt lợn luộc
- 1 đĩa giò lụa hoặc chả
- 1 đĩa bánh chưng hoặc xôi
- 1 đĩa rau xào thập cẩm hoặc nem thính
- 1 đĩa dưa hành muối
- 1 đĩa nem hoặc chả giò rán
2. Đối với mâm cỗ chay
Là mâm cỗ dùng để cúng thần linh đối với các gia đình theo đạo Phật. Vì vậy mà mâm cỗ chay không có quá nhiều món ăn như mâm cỗ mặn, chỉ có những món chính gồm có như:
- Các món ăn từ đậu
- Chè trôi nước
- Xôi
- Canh măng hoặc canh nấm nấu chay
- Rau củ xào chay
3. Các lễ vật đi kèm khác
Ngoài các món ăn trong mâm cỗ mà gia đình đã chuẩn bị, không thể thiếu được những thứ sau đây trong ngày rằm tháng Giêng hay là Tết Nguyên Tiêu:
- Tiền, vàng mã
- Bình hoa tươi
- Trái cây ngon miệng
- Đèn, nến
- Trầu cau
- Rượu, thuốc
- Chè trôi nước (theo quan niệm trong ngày Tết Nguyên Tiêu)
Văn khấn rằm tháng Giêng 2022 tại nhà
Sau đây là bài cúng rằm tháng Giêng theo sách Văn khấn cổ truyền Việt Nam của NXB Văn hóa - Thông tin:
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật! (3 vái)
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần.
Con kính lạy Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Thúc Bá Đệ Huynh, Cô Di, Tỷ Muội họ nội họ ngoại.
Tín chủ chúng con là: ……
Ngụ tại: ……
Hôm nay là ngày Rằm tháng Giêng năm Nhâm Dần, gặp tiết Nguyên Tiêu, tín chủ con lòng thành, sửa sang hương đăng, sắm sanh lễ vật, dâng lên trước án.
Chúng con kính mời ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long mạch, Tài thần. Cúi xin các ngài linh thiêng nghe thấu lời mời, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật.
Chúng con kính mời các các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại họ… nghe lời khẩn cầu, kính mời của con cháu, giáng về chứng giám tâm thành, thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ con lại kính mời ông bà tiền chủ, hậu chủ tại gia về hưởng lễ vật, chứng giám lòng thành phù hộ độ trì cho gia chung chúng con được vạn sự tôn lành. Bốn mùa không hạn ách, tám tiết hưởng an bình.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật! (3 vái)
Văn khấn rằm tháng Giêng thổ công, thần tài
Sau đây là bài cúng rằm tháng Giêng thần tài, thổ công theo phong tục dân gian:
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lạy)
Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu thổ chư vị Tôn thần
Con kính lạy ngài Đông trù tư mệnh táo phủ Thần quân
Con kính lạy ngài Gia Môn Thổ Phủ, Thổ Chủ Tài Thần
Con kính lạy các ngài Thần Tài vị tiền
Con kính lạy Tiền Hậu địa chủ chư vị linh thần
Con kính lạy Bản xứ Thổ địa Phúc Đức Chính thần
Con kính lạy các ngài Thần linh, Thổ địa cai quản trong khu vực này.
Tín chủ chúng con là:...
Ngụ tại:...
Hôm nay là ngày rằm tháng Giêng năm Nhâm Dần âm lịch, tín chủ con thành tâm sửa biện, hương hoa, lễ vật, kim ngân, trà quả và các thứ cúng dâng, bày ra trước án kính mời ngài Thần Tài tiền vị, thổ địa và chư vị Tôn Thần chứng giám.
Cúi xin Thần Tài thương xót tín chủ, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật phù trì tín chủ chúng con an ninh khang thái, vạn sự tốt lành, hanh thông thịnh vượng, âm phù dương trợ, đắc ngộ quý nhân, thương mại hanh thông, lộc tài tăng tiến, khách xa dẫn đến, khách gần dẫn lại.
Con cầu xin các ngài phù hộ cho:...
Nhận được nhiều hợp đồng lớn, gặp được nhiều khách hàng tốt, thực hiện công việc hợp đồng được hanh thông, đạt kết quả cao, để tín chủ chúng con có tài, có lộc, có ngân có xuyến, trên lo việc âm công phúc đức, dưới gánh việc gia trung, để (cửa hàng, công ty...) ngày càng phát triển.
Kính xin các ngài sở cầu tất ứng, sở nguyện tòng tâm.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Văn khấn rằm tháng Giêng gia tiên
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật.
Kính lạy ngài Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân, Ngũ phương, Ngũ thổ, Phúc đức chính thần.
Con kính lạy các ngài Thần linh cai quản trong xứ này.
Các cụ Cao Tằng Tổ khảo, Cao Tằng Tổ tỷ.
Thúc bá đệ huynh và các hương linh nội, ngoại.
Hôm nay là ngày rằm tháng Giêng năm Nhâm Dần
Tín chủ chúng con là ...
Hiện đang Ngụ tại ... cùng toàn gia quyến.
Thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, trà quả và các thứ cúng dâng, bày lên trước án.
Chúng con thành tâm kính mời các vị Tôn thần cai quản trong khu vực này, hương hồn gia tiên nội, ngoại.
Cúi xin các ngài thương xót tín chủ.
Giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.
Phù trì tín chủ chúng con:
“Toàn gia an lạc, mọi việc hanh thông
Người người được chữ bình an,
Tám tiết vinh khang thịnh vượng,
Lộc tài tăng tiến, tâm đạo mở mang
Sở cầu tất ứng, sở nguyện tòng tâm.”
Dãi tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.
Cẩn cáo!
Cẩn cáo!
Cẩn cáo! (3 lạy)
Bài văn khấn nôm rằm tháng Giêng
Duy!
Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Đệ ngũ thập…niên, … nguyệt, …nhật. …tỉnh, …huyện,…xã (phường), …thôn.
Tín chủ con là: …… cung thừa phụ mẫu mệnh cập chư thúc mệnh, hiệp dữ bào đệ, tỷ muội, nội ngoại, tử, tôn, hôn, tế đẳng đồng gia gia kính bái.
Tư nhân: Lễ Nguyên Tiêu (15 tháng Giêng).
Cẩn dĩ: hương đăng(hương đèn nến), trà tửu(chè rượu), quả phẩm (hoa quả), phù lưu (trầu cau), trư nhục (thịt lợn), tư thành (xôi), hàn âm (gà), tỉnh quả (bánh trái), kim ngân minh y (vàng mã), đẳng vật chi nghi (các thứ khác), cung trần bạc tế.
Kính thỉnh: Bản gia đông trù tư mệnh táo phủ thần quân, bản đường tiên thánh, tiên sư, bản viên thổ công, bản gia ngũ tự tôn thần đồng lai giám cách.
Hiển: Tiên Tổ khảo, Tiên Tổ tỷ (trên kỵ) Cao Tổ khảo, Cao Tổ tỷ (kỵ) Tằng Tổ khảo, Tằng Tổ tỷ (cụ) Tổ khảo, Tổ tỷ (ông, bà) Khảo, Tỷ (cha, mẹ) Liệt vị chư tiên linh.
Kính kỵ: tổ bá, tổ thúc, tổ cô, cập chư phụ vị, thương vong tòng tự, đồng lai hâm hưởng.
Tọa tiền viết: Trung nguyên lãnh tiết – Đại xá vong linh – Cung trần phỉ lễ – Thức biểu vi thành.
Cẩn cáo!
Văn khấn rằm tháng Giêng cúng Phật
Dốc lòng kính lễ Phật Pháp Tăng thường ở khắp mười phương. (3 lần, mỗi lần lạy 1 lạy)
Nguyện mây hương lành này,
Biến khắp mười phương giới,
Trong có vô biên Phật,
Vô lượng hương trang nghiêm,
Viên mãn đạo Bồ Tát,
Thành tựu hương Như Lai. (1 lạy)
Dâng hương cúng dường rồi, dốc lòng kính lễ Phật Pháp Tăng thường ở khắp mười phương. (1 lạy)
Phật thân rực rỡ tựa kim san
Thanh tịnh không gì thể sánh ngang
Vô Thượng Chí Tôn công đức mãn
Cúi đầu con lạy Phật Sơn Vương.
Phật đức bao la như đại dương
Bảo châu tàng chứa đủ bên trong
Trí tuệ vô biên vô lượng đức
Đại định uy linh giác vẹn toàn.
Phật tại Chân Như pháp giới tàng
Không sắc không hình chẳng bụi mang
Chúng sinh bái vọng muôn hình Phật
Bỗng thấy tai nạn tân hóa tan.
Án phạ nhật ra hồng. (3 lạy)
Chí tâm đảnh lễ Nam mô Tận hư không biến pháp giới quá hiện vị lai thập phương chư Phật, tôn Pháp, Hiền Thánh Tăng thường trụ Tam Bảo. (1 lạy)
Chí tâm đảnh lễ Nam mô Sa Bà Giáo Chủ Bản Sư Thích Ca Mâu Ni Phật, Đương Lai Hạ Sinh Di Lặc Tôn Phật, Đại Trí Văn Thù Sư Lợi Bồ Tát, Đại Hạnh Phổ Hiền Bồ Tát, Hộ Pháp Chư Tôn Bồ Tát, Linh Sơn Hội Thượng Phật Bồ Tát (1 lạy)
Chí tâm đảnh lễ Nam mô Tây phương Cực Lạc thế giới Đại từ Đại bi A Di Đà Phật, Đại bi Quán
Thế Âm Bồ Tát, Đại Thế Chí Bồ Tát, Đại Nguyện Địa Tạng Vương Bồ Tát, Thanh Tịnh Đại Hải Chúng Bồ Tát. (1 lạy)
Con nay đều vì bốn ân, ba cõi pháp giới chúng sinh, nguyện xin ba chướng tiêu trừ, dốc lòng sám hối. (1 lạy)
Chí tâm sám hối:
Xưa kia gây nên bao ác nghiệp
Đều vì ba độc: tham, sân, si
Bởi thân, miệng, ý phát sinh ra
Hết thảy con nay xin sám hối.
Như vậy tất thảy bao nghiệp chướng
Ắt hẳn tiêu diệt không tàn dư
Niệm niệm âm vang tận pháp giới
Độ khắp chúng sinh nhập Bất Thoái. (1 lạy)
Sám hối phát nguyện rồi, chúng con kính lễ Đức Phật Thích Ca, Phật A Di Đà và chư Phật ở khắp mười phương. (1 lạy)
Lưu ý khi cúng rằm tháng Giêng
Là một ngày lễ quan trọng trong năm ngay khi dịp Tết mới kết thúc không lâu, vậy nên việc chuẩn bị lễ vật, mâm cúng rằm tháng Giêng là hết sức quan trọng, cần được chuẩn bị chu đáo, tươm tất và không có thiếu sót. Sau đây là một vài lưu ý quan trọng khi cúng rằm mà gia chủ không nên bỏ qua:
- Mâm cúng và lễ vật phải tươm tất và tuyệt đối không có đồ giả khi cúng dâng lên các vị thần linh và gia tiên. (hoa giả, trái cây giả,...)
- Khi làm lễ cúng phải ăn mặc chỉnh tề, gọn gàng, không được luộm thuộm. Bởi vì dân gian quan niệm rằng nếu ăn mặc xấu xí, bẩn thỉu, luộm thuộm sẽ kéo theo cả năm luộm thuộm.
- Không nói tục, chửi bậy, gây gổ đánh nhau trong ngày rằm tháng Giêng.
- Kiêng sát sinh, không hành hạ động vật trong ngày rằm tháng Giêng.
