Không chỉ tượng trưng cho sự thanh tao, quý phái và có mùi thơm vô cùng đặc trưng, loại hoa hay được mọi người cắm trong ngày Tết còn có vô vàn tác dụng với sức khỏe con người.
Trong ngày Tết cổ truyền ở nước ta, không gian phòng khách cũng như ban thờ luôn được trang trí với màu sắc rực rỡ, tươi mới thể hiện mong muốn có một năm mới bình an, thịnh vượng. Trong những loại hoa hay được sử dụng trong dịp Tết có hoa ly. Ít ai biết, ngoài hương thơm khó lẫn và màu sắc tươi tắn, hoa ly có nhiều lợi ích với sức khỏe.
DS Phạm Ngọc Thạch, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM - Cơ sở 3 cho biết hoa ly còn có các tên gọi khác như hoa loa kèn, hoa bách hợp, hoa huệ tây, hoa lily... Với màu sắc đa dạng và hương thơm đặc trưng, hoa ly dường như là loài hoa xuất hiện ở mỗi gia đình vào các ngày Tết đến, xuân về.
Hoa ly không chỉ để trang trí, tạo mùi hương ở phòng khách mà còn được nhiều gia đình dâng lên ban thờ tổ tiên.
Hoa ly có tên khoa học là Lilium longiflorum, thuộc họ Hành (Liliaceae). Tên hoa “ly” cũng bắt nguồn từ tên chi (genus) “Lilium”. Chúng phân bố rộng khắp trên thế giới và tập trung chủ yếu ở các quốc gia Châu Âu với đa dạng chủng loại và mỗi loài thể hiện màu sắc sặc sỡ khác nhau.
DS Thạch thông tin, hoa ly chứa nhiều bioflavonoid, đây là nhóm hợp chất có hoạt tính chống oxy hóa và kháng viêm mạnh mẽ; khôi phục hoạt tính của vitamin E; giảm khả năng hình thành khối u; ức chế sự oxy hóa LDL (Low Density Lipoprotein) cho hiệu quả bảo vệ tim mạch. Thêm vào đó, hoa ly cũng chứa steroidal glycosid (bao gồm steroidal glycoalkaloid và steroidal furostanol saponin) - nhóm hợp chất có hiệu quả trong điều trị bệnh và tiềm năng kháng nấm, giàu nhất ở nụ hoa và thấp hơn ở thân, lá.
Xét về mặt y học cổ truyền, DS Thạch cho biết, hoa ly có vị ngọt hơi đắng, trung tính, hợp với kinh mạch tim, phổi, giúp bổ phổi, trị ho, chữa ho lâu ngày, ho ra đờm, máu; Giải nhiệt, giảm sốt; Lợi tiểu, trị phù chân; Dưỡng tâm an thần, trị yếu bóng vía, tâm trí hoảng loạn.
Hoa ly có nhiều tác dụng với sức khỏe, không nên vứt bỏ mà hãy tận dụng để làm thuốc.
Với những lợi ích mang lại cho sức khỏe, dược sĩ Thạch tư vấn hoa ly có thể được sử dụng tại nhà bằng một số bài thuốc, món ăn bổ dưỡng như sau:
- Bài thuốc chữa mất ngủ: Lấy 3-10 bông hoa ly sạch đun với 600 ml nước đến khi cạn còn 400 ml. Nếu cần thêm vị ngon có thể cho một ít mật ong. Bài thuốc được dùng cho người già, phụ nữ, trẻ em bị tức ngực khó thở, hoa mày chóng mặt, mệt mỏi, bất an, không ngon giấc.
- Dùng làm món canh hoa ly: Nguyên liệu: 25 g hoa ly tươi, 2 con cá diếc khoảng 500 g, dầu thực vật, gừng tươi, gia vị vừa đủ. Cách làm: Tỉa lấy cánh hoa ly rửa sạch. Cá diếc làm sạch, bỏ nội tạng. Cho dầu thực vật vào chảo đun nóng và chiên sơ cá. Sau đó chế nước vừa đủ, thêm hoa và gia vị vào. Đun nhỏ lửa đến khi chín, ăn nóng.
Ngoài công dụng chữa bệnh, hoa ly còn là hương liệu quan trọng trong ngành công nghiệp nước hoa. Cây của hoa ly được sử dụng để chế biến các món ăn châu Á. Trong nền ẩm thực Nhật Bản, củ hoa ly là nguyên liệu tuyệt vời vì nó có vị ngọt nhẹ rất hấp dẫn.
Bên cạnh những lợi ích, công dụng mà hoa ly đem lại cho con người như đã kể trên, hoa ly còn mang ý nghĩa riêng trong cuộc sống. Đây là loại hoa đại diện cho sự thanh cao, quý phái, không chỉ tượng trưng cho cái đẹp mà còn thể hiện sự chung thủy trong tình yêu.
Lưu ý: Chỉ dùng hoa ly làm thuốc khi biết rõ hoa ly đảm bảo không sử dụng các hóa chất trong quá trình trồng và bảo quản. Khi có các vấn đề về sức khỏe, tốt nhất bạn nên tư vấn ý kiến chuyên gia y khoa.
