Dù đã mua rất nhiều thực phẩm chức năng, bồi bổ bằng đủ món bổ dưỡng nhưng con không thể cao lớn, mẹ sốt ruột đưa con đi khám mới tá hỏa khi biết nguyên nhân thật.
Thuê giúp việc nấu ăn, đưa con ra cả nước ngoài khám nhưng không cải thiện được chiều cao
Bác sĩ Trần Thị Ngọc Anh - Khoa Nội tiết, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương (TP HCM) cho biết từng tiếp nhận rất nhiều trẻ có chiều cao dưới tiêu chuẩn dù đã được gia đình bồi bổ không ít đồ ăn và thực phẩm chức năng đắt tiền. Chỉ khi tới bệnh viện thăm khám, các trường hợp này mới được phát hiện bị thiếu hụt hóc môn tăng trưởng (GH) và phải điều trị.
Bé Thanh Hoa sinh ra trong gia đình có điều kiện. Hằng ngày bé được chăm sóc rất đầy đủ, thậm chí có riêng người giúp việc chuyên nấu ăn, chăm chút từ “chân tơ, kẽ tóc” cho bé. Thế nhưng, đến năm 10 tuổi, bé Hoa mới cao 1,26m và nặng 30kg, thuộc tốp thấp bé, nhẹ cân nhất lớp. Điều này khiến gia đình sốt ruột, lo sợ ảnh hưởng đến sự phát triển chiều cao sau này của con.
Rất nhiều trẻ được chăm sóc tốt nhưng vẫn bị thấp còi do thiếu hụt GH. Ảnh: BSCC.
Dù bé được đưa đi khám dinh dưỡng, kê thực đơn riêng, ăn nhiều đồ bồi bổ đắt đỏ nhưng vẫn không có hiệu quả. Bệnh nhi sau đó đi khám chuyên khoa nội tiết mới phát hiện bị thiếu hụt hóc môn tăng trưởng (GH) và được chỉ định bổ sung GH. Hiện sau 2 năm điều trị, bé Hoa đã có sự tiến triển khi chiều cao lên được 1,48m và cân nặng là 41kg, nằm trong mức trung bình so với các bạn cùng lứa tuổi.
Một bé trai khác cũng 12 tuổi, được bố mẹ phát hiện ra những bất thường từ năm 2 tuổi nên tìm mọi cách để tăng cường dinh dưỡng cho con. Thậm chí, gia đình còn đưa trẻ đi cả Singapore khám nhưng không tìm được nguyên nhân. Mẹ bé trai này cho biết, trong một lần vô tình biết được thông tin khám chiều cao miễn phí nên đã đăng ký cho con tham gia. Kết quả trẻ được chẩn đoán bị thiếu hụt GH và điều trị từ tháng 09/2019.
Năm 9 tuổi, bé trai này cao 127,5cm, nặng 26,6kg. Sau 1 năm 4 tháng điều trị, bé đã tăng thêm 14cm. Hiện tại bé đang tiếp tục được điều trị và theo dõi chiều cao, thể chất đều đặn.
TS.BS Lê Cao Phương Duy - Phó Giám đốc Bệnh viện Nguyễn Tri Phương cho biết, thực tế, trước khi đến viện, nhiều trẻ đã được phụ huynh đưa đi khám, điều trị và can thiệp dinh dưỡng nhưng tình trạng thấp còi không cải thiện. Khi được xác định đúng nguyên nhân gây chậm cao do thiếu GH và tuân thủ theo phác đồ điều trị của bác sĩ, trẻ được cải thiện chiều cao đáng kể.
Trẻ bị thiếu hụt hóc môn tăng trưởng cần được phát hiện và điều trị sớm. Ảnh: BSCC.
Phụ huynh đặc biệt lưu ý về sự phát triển chiều cao của trẻ từ khi 4 tuổi
Với trẻ nhỏ, thông thường khi mới sinh có chiều cao 48-52cm, trong năm đầu bé tăng khoảng 20-25cm, sang năm thứ 2 tăng 12cm, năm thứ 3 tăng 10 cm, năm thứ 4 tăng 7cm. Bác sĩ Duy lưu ý, từ năm trẻ 4 tuổi trở đi, phụ huynh cần chú ý nhiều hơn đến tốc độ tăng trưởng chiều cao của trẻ.
Theo đó, từ 4-11 tuổi, trẻ tăng trung bình 4-6cm/năm. Đến tuổi dậy thì, mỗi năm, bé gái tăng khoảng 6-10 cm, bé trai tăng 6,5 - 11 cm. Trường hợp trẻ không đạt được các mốc tăng trưởng về chiều cao theo từng độ tuổi, cha mẹ nên nghĩ ngay đến việc cho trẻ đi khám và tầm soát chậm tăng trưởng chiều cao sớm.
Theo bác sĩ Duy, có nhiều yếu tố chi phối sự phát triển chiều cao của trẻ, bao gồm: di truyền, dinh dưỡng, môi trường sống, chế độ sinh hoạt, thể dục thể thao, GH… Trong đó, yếu tố di truyền là không thể thay đổi được. Riêng trường hợp chậm tăng trưởng do thiếu GH, theo thống kê, trên thế giới, ước tính chỉ chiếm khoảng 1/3000 - 1/4.000 nhưng đây là một trong những nguyên nhân quan trọng và rất khó nhận biết.
Nếu không được điều trị, trẻ thiếu GH có chiều cao trung bình chỉ 135 - 145 cm, thấp hơn nhiều so với chiều cao tối đa có thể đạt được. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến công việc, cuộc sống sau này của trẻ mà còn có thể khiến tác động tới tâm lý, tạo sự mặc cảm, tự ti.
Theo bác sĩ, giai đoạn vàng để điều trị chậm tăng trưởng chiều cao cho trẻ là trước tuổi dậy thì vì sau giai đoạn này, sụn xương trẻ sẽ đóng lại, việc can thiệp sẽ không còn hiệu quả.
Nhằm tầm soát tăng trưởng chiều cao cho trẻ để sớm phát hiện bất thường (nếu có) bác sĩ Lê Cao Phương Duy cho biết tới đây bệnh viện sẽ tổ chức khám miễn phí cho trẻ chậm tăng trưởng chiều cao (với trẻ chưa dậy thì) để có hướng điều trị phù hợp, giúp trẻ phát triển chiều cao đúng với lứa tuổi.
|
GH là một hormone được sản xuất bởi tuyến yên (pituitary gland) trong não và có tác dụng giúp trẻ phát triển, chủ yếu trong giai đoạn tuổi dậy thì. GH đóng vai trò quan trọng lên sự phát triển của hệ cơ xương, quyết định chiều cao của cơ thể; đồng thời GH còn tác động lên chức năng chuyển hóa của cơ thể bao gồm sự phân bố dịch, chuyển hóa lipid, prorein, cacbohydrate, sức cơ và hệ tim mạch. Thiếu GH là nguyên nhân chính dẫn đến chậm tăng trưởng chiều cao ở trẻ. Tình trạng này xảy ra khi cơ thể gặp vấn đề về sản xuất và phóng thích GH không đủ. Thiếu GH có thể do bẩm sinh hoặc mắc phải do tổn thương tuyến yên, chấn thương đầu nặng, u não hoặc nhiễm trùng dạng viêm màng não và viêm não… Thiếu GH có thể bẩm sinh hoặc mắc phải, xảy ra ở bất kỳ thời điểm nào. Trong một số trường hợp, việc thiếu GH không xác định được nguyên nhân. Thiếu GH có thể làm giảm tốc độ tăng trưởng chiều cao và cân nặng của trẻ so với những đứa trẻ trong cùng độ tuổi. Trẻ thiếu GH sẽ có chiều cao thấp hơn so với tuổi (dưới 2-3 độ lệch chuẩn dựa trên biểu đồ tăng trưởng), tốc độ tăng trưởng chậm (dưới 1,5 SD hoặc dưới 5cm/năm). Trong những trường hợp bình thường, GH thúc đẩy sự phát triển của các mô cơ thể. Trẻ em bị thiếu hụt GH một phần hoặc hoàn toàn sẽ không thể duy trì tốc độ tăng trưởng khỏe mạnh. Bác sĩ Trần Thị Ngọc Anh - Khoa Nội tiết, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương (TP HCM) |
