Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Hữu Trung cho biết, thai nhi 40 tuần thường có cân nặng khoảng 3,3-3,6kg (bằng khoảng một quả dưa hấu) và dài 51-52cm.
 |
Tác giả bài viết: Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Hữu Trung - Đại Học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh. |
Sau bao ngày tháng đợi chờ, cuối cùng ngày mẹ đón em bé chào đời cũng đã đến gần. Tuần 40 hay tuần 41 của thai kỳ chính là thời điểm “chín muồi” nhất để bé đến với thế giới. Vậy ở trong 2 tuần này, thai nhi và cơ thể mẹ bầu có những sự thay đổi như thế nào trước khi bước sang một hành trình mới – hành trình chăm sóc, nuôi dạy con?
Thai nhi 40 tuần, 41 tuần tuổi phát triển ra sao?
Thai nhi 40 tuần tuổi sẵn sàng chời đời bất cứ lúc nào.
Ở thời điểm này, bé thường có cân nặng khoảng 3,3-3,6kg (bằng khoảng một quả bí ngô) và dài 51-52cm. Xương sọ của bé vẫn chưa khít lại mà có thể vẫn có khe hở, chính vì thế mẹ đừng ngạc nhiên khi thấy bé sinh ra lại có đỉnh đầu méo và hơi giống hình chóp. Nhưng mẹ hãy yên tâm đây chỉ là một hiện tượng bình thường và mang tính chất tạm thời.
Khi thai nhi bước sang tuần 40, 41 của thai kỳ mà vẫn “gan lì” chưa chịu ra và mẹ cũng không hề có dấu hiệu trở dạ nào thì để đảm bảo an toàn, mẹ có thể tham khảo ý kiến bác sĩ về việc kích sinh. Hầu hết các bác sĩ sẽ không để mẹ sinh sau ngày dự sinh quá 2 tuần (thai nhi 42 tuần tuổi) vì điều này có thể khiến cả mẹ và con gặp phải những biến chứng nguy hiểm.
 |
Cuộc sống mẹ bầu 40, 41 tuần thay đổi như thế nào?
Sau bao nhiều ngày tháng mong chờ, ngày dự sinh của bạn sắp đến nhưng kì lạ là bạn vẫn chẳng có dấu hiệu gì cho thấy mình chuẩn bị “lâm bồn”. Chắc chắn bạn sẽ rất sốt ruột và đan xen vào đó là một chút lo lắng, sợ hãi. Tuy nhiên nếu mọi chỉ số mang thai của bạn đều tốt, thai vẫn cử động đều, siêu âm nước ối bình thường, biểu đồ theo dõi nhịp tim thai trên máy (CTG) bình thường thì không cẩn phải quá hoang mang bởi đôi khi việc sinh khi thai quá ngày dự sinh cũng là một hiện tượng bình thường, thậm chí là phổ biến.
Nếu ngày dự sinh của bạn chỉ được tính dựa trên cơ sở kì kinh cuối cùng thì kết quả chưa hẳn đã chính xác. Thậm chí khi ngày dự sinh được tính toán cẩn thận thì vẫn có rất nhiều trường hợp kéo dài thời gian mang thai mà không rõ lí do.
Để chắc chắn biết rằng em bé vẫn phát triển khỏe mạnh trong bụng mẹ, bác sĩ sẽ tiến hành làm xét nghiệm và kiểm tra xem bạn có nên tiếp tục dưỡng thai trong tử cung cho đến ngày trở dạ tự nhiên hay không.
Mẹ mang thai những tuần cuối nên đi khám thai thường xuyên. (ảnh minh họa)
Bác sĩ sẽ siêu âm để kiểm tra các cử động của bé, chuyển động của cơ ngực và cơ hoành, bé xòe hay nắm bàn tay... Đặc biệt bác sĩ cần xác định xem lượng nước ối bao quanh bé bởi nó phản ánh sự hỗ trợ của nhau thai tới sự phát triển của bé. Bên cạnh đó, bác sĩ cũng sẽ theo dõi nhịp tim thai nhi và kiểm tra cổ tử cung của mẹ bầu nhằm xác định xem nó đã về vị trí “sẵn sàng” hoặc có đủ độ mềm, độ giãn nở hay chưa để “vượt cạn”.
Nếu kết quả xét nghiệm cho thấy thai nhi có vấn đề không ổn, chẳng hạn như lượng nước ối quá thấp, cử động thai quá ít, nhịp tim thai trên biểu đồ theo dõi Monitor bất thường thì bác sĩ sẽ có sự can thiệp bằng việc khởi phát chuyển dạ (kích sinh). Tuy nhiên nếu tình trạng nghiêm trọng, bạn sẽ được chỉ định sinh mổ ngay lập tức.
Kiến thức cho mẹ: Phương pháp kích thích sinh nở
Nếu đã quá ngày dự sinh và thai đã “già” mà mẹ bầu vẫn chưa có dấu hiệu chuyển dạ thì các bác sĩ có thể sử dụng một số kĩ thuật và thuốc để giúp mẹ có những cơn co thắt.
Hành động kích sinh (khởi phát chuyển dạ) thường được các bác sĩ thực hiện cho trường hợp thai nhi bị nguy hiểm khi tiếp tục phát triển trong tử cung hoặc nếu mẹ không hề có dấu hiệu chuyển dạ khi ngày dự sinh đã quá khoảng 1 đến 2 tuần. Đặc biệt vào khoảng tuần 42, nhau thai có thể trở nên kém hiệu quả trong việc cung cấp chất dinh dưỡng cho thai nhi và dẫn đến nguy cơ biến chứng cho thai nhi là rất cao.
Vậy bác sĩ sẽ tiến hành kích sinh như thế nào?
Có nhiều phương pháp kích sinh khác nhau và việc lựa chọn cách thức nào phụ thuộc vào thể trạng cơ thể cũng như cổ tử cung của mẹ.
Nếu cổ tử cung của bạn chưa mềm và dãn nở thì bác sĩ sẽ kích sinh bằng cách tiêm thuốc có chứa prostaglandin vào âm đạo của bạn. Loại thuốc này có tác dụng kích thích cổ tử cung giãn nở và gây ra những cơn co thắt chuyển dạ.
Nếu các loại thuốc prostaglandin không phát huy tác dụng, bác sĩ sẽ dùng tới một loại thuốc khác có tên gọi là Oxytocin để kích thích các cơn co thắt. Nếu những phương pháp không hiệu quả, bạn có thể phải sinh mổ.
Một số hình thức kích sinh (khởi phát chuyển dạ) khác
- Kích thích núm vú
Kích thích núm vú của bạn để giải phóng oxytocin, từ đó giúp bạn bắt đầu có những dấu hiệu chuyển dạ.
- Lóc ối (tách màng ối)
Bác sĩ chuyên khoa Phụ sản sẽ sử dụng đầu ngón tay để bóc tách màng ối ra khỏi thành tử cung. Động tác này giúp cơ thể tự sản xuất prostaglandin, gây khởi phát chuyển dạ. Thủ thuật này có thể gây khó chịu nhẹ cho mẹ bầu nhưng có thể xem là phương pháp an toàn nhất trong các phương pháp khởi phát chuyển dạ. Tuy nhiên, các mẹ bầu cần nhớ rằng không phải tất cả các trường hợp đều vào chuyển dạ sau khi được bác sĩ lóc ối nhé. Bác sĩ sẽ đánh giá lại tình trạng cổ tử cung sau đó và có thể lóc ối thêm hoặc kết hợp với một số phương pháp khởi phát chuyển dạ (kích sinh) khác nếu bạn chưa vào chuyển dạ thật sự..
Các mẹ bầu không nên tự ý thực hiện các phương pháp kích sinh tại nhà qua các hướng dẫn trên mạng internet hoặc qua những lời truyền miệng thiếu chứng cứ khoa học. Không có một phương pháp kích sinh (khởi phát chuyển dạ) nào được xem là an toàn tuyệt đối. Thời gian được gặp con sắp đến rồi vì thế ở thời điểm này mọi hành động của mẹ cần phải có sự chỉ định và giám sát của bác sĩ.
Việc mẹ cần làm khi mang thai 40-41 tuần
- Chuẩn bị cho việc nuôi con bằng sữa mẹ: Tham khảo chế độ ăn uống, cách kích sữa, cách đối mặt với những vấn đề khi nuôi con bằng sữa mẹ…
- Đọc sách về cách chăm sóc trẻ sơ sinh.
- Gọi cho bác sĩ theo dõi thai kỳ cho bạn hoặc đến bệnh viện khi nhận ra bất cứ dấu hiệu chuyển dạ nào.
