Số lượng tinh trùng bình thường là có ít nhất 15 triệu tinh trùng trên mỗi ml tinh dịch. Nếu nam giới có ít hơn số đó, sẽ được gọi là tinh trùng thấp. Khi không có đủ tinh trùng, có thể dẫn đến các vấn đề về khả năng sinh sản, thậm chí có thể gây vô sinh.
Ngay cả khi có số lượng tinh trùng bình thường, chúng vẫn phải đủ khỏe mạnh để thực hiện hành trình từ âm đạo đến cổ tử cung và tử cung đến ống dẫn trứng.
Khi được chẩn đoán có lượng tinh trùng thấp, thay đổi lối sống và chế độ ăn hàng ngày là một trong những phương pháp đơn giản nhất làm tăng số lượng tinh trùng.
1. Tập thể dục hàng ngày
Theo BS. Nguyễn Hữu Thảo (Trung tâm Nam học - Bệnh viện Việt Đức), tập thể dục điều độ hàng ngày giúp tăng cường sức khỏe. Khi tập thể dục, cơ thể nam giới sẽ tăng cường sản xuất hormone testosterone, chịu trách nhiệm chính cho sự gia tăng sản xuất tinh trùng. Tuy nhiên không nên luyện tập liên tục, tập quá nhiều vì khi cơ thể vận động quá mức sẽ sản sinh ra hormone thượng thận, làm giảm nồng độ testosterone.
2. Giữ tinh thần thoải mái
Stress thường xuyên có thể làm suy giảm chức năng tình dục và khả năng sản xuất tinh trùng ở nam giới. Khi căng thẳng quá mức, testosterone sẽ bị ngăn điều tiết và cơ thể có thể ngưng sản xuất tinh trùng, về lâu dài có thể gây vô sinh hiếm muộn. Vì vậy, nên cố gắng thư giãn, giữ tinh thần luôn thoải mái, tránh làm việc quá sức. Bên cạnh đó, dù bận rộn cũng nên cố gắng ngủ đủ giấc mỗi ngày.
Tập thể dục điều độ sẽ tăng khả năng sản xuất testosterone.
3. Bổ sung thực phẩm giúp tăng số lượng tinh trùng
BS. Thảo cho biết, cuộc sống bận rộn khiến không ít người lơ là chế độ dinh dưỡng hàng ngày của bản thân. Thay vì bổ sung các dưỡng chất thiết yếu đảm bảo chất lượng tinh trùng như kẽm, sắt, selen, mangan, protein…, nam giới thường xuyên ăn thức ăn nhanh chứa quá nhiều muối, dầu mỡ và cholesterol.
Đặc biệt, sự thiếu hụt vitamin trong bữa ăn hàng ngày cũng làm suy giảm chất lượng tinh trùng dẫn đến nguy cơ vô sinh nam khá cao. Chính vì vậy, nam giới cần chú ý hơn đến khẩu phần ăn của mình để đảm bảo cân bằng dinh dưỡng, cũng như bổ sung các dưỡng chất để duy trì sức khỏe sinh sản nói riêng và sức khỏe nói chung.
- Kẽm đóng vai trò quan trọng trong việc sản sinh tinh trùng và chất lượng tinh trùng. Những thực phẩm giàu kẽm nên dùng: Hàu, thịt đỏ, thịt gia cầm, hải sản có vỏ như tôm, cua, ngũ cốc, sữa và sản phẩm từ sữa ...
- Axit folic và folat là các dạng hòa tan trong nước của vitamin B9 là một chất dinh dưỡng cần thiết giúp cho quá trình tạo mới tế bào và nó liên quan mật thiết đến sức khỏe tinh trùng. Những thực phẩm giàu folat là rau ăn lá xanh như rau diếp, rau chân vịt, măng tây, trái cây, nước ép trái cây đặc biệt là nước cam, các loại hạt, ngũ cốc, sản phẩm chứa nhiều tinh bột như bánh mì…
Nước cam giàu axit folic giúp tăng số lượng tinh trùng.
- Vitamin B12 giúp cải thiện khả năng vận động của tinh trùng, tăng số lượng tinh trùng và giảm tổn thương DNA của tinh trùng. Những thực phẩm bạn nên ăn như: Cá và hải sản, thịt và gia cầm đặc biệt gan, sản phẩm từ sữa, trứng, ngũ cốc, nấm.
- Vitamin C là một chất chống ôxy hóa đóng vai trò quan trọng trong khả năng sinh sản giúp cải thiện khả năng vận động và hình thái của tinh trùng. Thực phẩm có nhiều vitamin C như trái cây, nước ép, cà chua, bông cải xanh, bắp cải, khoai tây, ngũ cốc...
- Vitamin D giúp cải thiện khả năng di động của tinh trùng. Những thực phẩm giàu vitamin D như dầu cá, cá hồi, cá ngừ, cá thu, phô mai, lòng đỏ trứng, sữa, nấm..
- Vitamin E giúp cải thiện chất lượng tinh trùng, bảo vệ tinh trùng không bị hư hại. Các món ăn chứa nhiều vitamin E như dầu thực vật, hạt, đậu, rau xanh như cải xanh, rau chân vịt.
- Coenzyme Q10 cũng là một chất chống ôxy hóa mà tất cả các tế bào sống cần để hoạt động, nó giúp cải thiện chất lượng tinh trùng. Những thực phẩm chứa nhiều Coenzyme Q10 như thịt và gia cầm, cá, dầu thực vật, đậu và hạt như lạc, hạt hướng dương…
- Axit aspartic giúp tăng mật độ và khả năng di động của tinh trùng. Những thực phẩm nên ăn như thịt và gia cầm, trứng, sữa, thực phẩm từ sữa, ngũ cốc, trái cây..
- Axit béo omega-3 giúp tăng số lượng, khả năng vận động hình thái tinh trùng. Các thực phẩm nên ăn như cá như cá hồi, cá thu, cá ngừ, vừng, dầu thực vật, trứng, sữa chua..
- L- arginine là một axit amin đóng vai trong khả năng sinh sản của nam giới giúp thúc đẩy chức năng và sản sinh tinh trùng. Nhưng nên dùng một lượng vừa đủ không nên quá nhiều vì có thể làm giảm khả năng vận động của tinh trùng. Thực phẩm chứa nhiều L-arginine như thịt và gia cầm, các loại đậu, hạt, sản phẩm từ sữa…
4. Bỏ thuốc lá
Các nghiên cứu về hút thuốc và chất lượng tinh dịch cho thấy hút thuốc ảnh hưởng đến sức khỏe tinh trùng, bao gồm số lượng tinh trùng, khả năng di chuyển của tinh trùng (khả năng bơi của tinh trùng) và hình dạng tinh trùng.
Vì vậy, nam giới nên cân nhắc việc bỏ hút thuốc nếu đang điều trị khả năng sinh sản. Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng hút thuốc có tác động tiêu cực đến sự thành công trong điều trị các cặp vợ chồng sử dụng phương pháp thụ tinh ống nghiệm.
Thói quen hút thuốc của nam giới cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nữ giới. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng khi phụ nữ tiếp xúc với khói thuốc, tỷ lệ thụ tinh ống nghiệm thành công thấp hơn và có thể tăng nguy cơ sảy thai.
5. Hạn chế hoặc có thể ngừng uống rượu
Uống nhiều rượu có thể làm giảm khả năng sinh sản.
Uống quá nhiều rượu có thể làm giảm khả năng sinh sản ở cả nam và nữ giới. Nếu đang có kế hoạch thụ thai, đây có thể là thời điểm tốt để hạn chế hoặc thậm chí ngừng uống rượu.
Một nghiên cứu về những người bị rối loạn sử dụng rượu cho thấy chỉ có 12% đàn ông có số lượng và sức khỏe tinh trùng hoàn toàn bình thường, so với 37% ở những người không hút thuốc và không nghiện rượu.
Uống nhiều rượu hơn có liên quan đến số lượng tinh trùng thấp hơn, ít tinh trùng có hình dạng bình thường hơn và khả năng di chuyển của tinh trùng kém hơn.
6. Có kế hoạch giảm cân nếu đang trong tình trạng thừa cân, béo phì
Với những nam giới bị béo phì việc giảm cân hết sức quan trọng giúp tăng khả năng sinh sản. Trong một nghiên cứu lâm sàng mới, các nhà nghiên cứu từ Đại học Copenhagen và Bệnh viện Hvidovre ở Đan Mạch cho thấy nam giới bị béo phì sẽ cải thiện chất lượng tinh dịch nếu họ giảm cân.
Qua thời gian thực nghiệm, những người đàn ông giảm trung bình 16,5kg đã tăng 50% nồng độ tinh trùng và 40% số lượng tinh trùng trong 8 tuần kể từ khi giảm cân. Chất lượng tinh dịch của họ tiếp tục được cải thiện trong 52 tuần sau khi giảm cân.
Nếu duy trì việc giảm cân sau 1 năm, số lượng tinh trùng của họ nhiều gấp đôi so với trước khi giảm cân.
7. Điều trị các bệnh lý nam học nếu có
BS. Nguyễn Hữu Thảo cũng cho biết thêm, nam giới nếu mắc một số bệnh lý nam học có thể làm ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng như giãn tĩnh mạch tinh, ẩn tinh hoàn... Với những bệnh lý này cần phải khám và can thiệp bới bác sĩ chuyên khoa mới có thể giúp cho số lượng và chất lượng tinh trùng tăng lên.
