Người dân quê anh Vũ Dũng dù nuôi được cá bông lau nhưng rất ít người lao động ăn vì có giá khá cao, chỉ có dân thành thị hoặc gia đình nào giàu có mới dám mạnh tay chi tiền cả con cá bông lau về thưởng thức.
Cá bông lau thuộc chi cá tra và dòng cá da trơn, có thể sống ở môi trường nước mặn, nước lợ và nước ngọt. Tại Việt Nam, chúng xuất hiện nhiều ở hệ thống sông Cửu Long, nhiều nhất là khu vực sông Hậu. Đặc biệt từ lâu chúng đã trở thành đặc sản của vùng đất này. Những ai đặt chân đến đồng bằng sông Cửu Long đều muốn thưởng thức dù chỉ một lần.
Anh Vũ Dũng (34 tuổi, Tiền Giang) cho biết: “Cá bông lau có cơ thể gần giống với cá tra bần. Khi trưởng thành chúng có chiều dài cơ thể lên tới 1.2m và nặng chừng 14kg. Cá có toàn bộ đặc điểm sau: có phần đầu nhỏ và dẹt về 2 bên; miệng cá có dạng hình nón và khá rộng, tròn khi trưởng thành; 2 đôi râu dài được bố trí gần ở mép của cá; đôi mắt tròn và nhỏ hơn so với tỷ lệ đầu; phần mặt ngang màu trắng sáng, càng gần bụng sẽ chuyển sang màu trắng sữa; các vây thường có màu xanh đen và một số vây hơi có sắc đỏ”.
Cá bông lau có cơ thể gần giống với cá tra bần.
Cá bông lau thích ăn các sinh vật nhuyễn thể, động vật giáp xác như tôm, tép, cá nhỏ, bùn bã hữu cơ cùng cá sinh vật thủy sinh. “Cá bông lau đem lại giá trị kinh tế rất cao, vì thế người dân miền Tây thường đầu tư vốn nuôi chúng rồi xuất khẩu ra nước ngoài hoặc bán ở thị trường trong nước. Theo đó, giá của chúng dao động tùy thuộc theo khối lượng, độ tươi và xuất xứ. Song thường chúng có giá từ khoảng 300.000 – 400.000 đồng/kg cá tươi nguyên con.
Sở dĩ chúng có giá đắt đỏ như vậy bởi thịt chứa rất nhiều chất dinh dưỡng tốt cho sức khỏe như protein, chất đạm, DHA, giàu khoáng chất và nhiều sắt. Hơn cả vì hàm lượng chất dinh dưỡng trong thịt cao nên chúng còn được mệnh danh là “nhân sâm nước”. Đặc biệt thịt cá rất thơm, mềm ngậy và ít xương”.
Giá của cá bông lau dao động tùy thuộc theo khối lượng, độ tươi và xuất xứ. Song thường chúng có giá từ khoảng 300.000 – 400.000 đồng/kg cá tươi nguyên con.
Người dân quê anh Vũ Dũng dù nuôi được cá bông lau nhưng rất ít người lao động ăn vì có giá khá cao, chỉ có dân thành thị hoặc gia đình nào giàu có mới dám mạnh tay chi tiền cả con cá bông lau về thưởng thức.
“Mặc dù là nơi nuôi được cá bông lau song không phải ai cũng hay mua cả con cá về ăn đâu. Bạn thử tính mà xem, 1 kg cá có giá lên tới 300.000 đồng mà mỗi con nặng chừng 3-4kg. Như vậy để mua được một con cái phải mất tới hàng triệu đồng. Với giá như vậy khá cao so với tầm trung lao động”, anh Vũ Dũng nói.
Từ cá bông lau, người dân miền Tây có thể chế biến thành các món ăn ngon như:
Cá bông lau kho tiêu
Đây là món ăn đặc sản của người miền Trung và miền Nam bộ. Nguyên liệu để chế biến gồm cá bông lau, hạt tiêu xay và nguyên hạt, ớt, nước mắm, nước hàng.
Cá sau khi làm sạch cắt thành từng khúc vừa ăn. Sau đó bạn đem ướp cá với các loại cá gia vị trên. Riêng phần thịt cá có khá nhiều mỡ nên khi kho bạn không cần phải cho thêm dầu. Cá chỉ cần kho chừng 3 tiếng đến khi khô thịt là đã có thể thưởng thức.
Canh chua cá bông lau
Nguyên liệu cần chuẩn bị: cá bông lau, dứa, cà chua, dọc mùng, ớt, đậu bắp và các loại gia vị. Thịt cá làm sạch, cắt khúc vừa ăn rồi ướp các loại gia vị. Dứa – cà chua cắt nhỏ đem xào chín, thêm nước vào đun. Khi nước sôi bạn cho cá bông lau vào nấu cùng, cá gần chín thêm dọc mùng, đậu bắp và các loại rau thơm.
Canh chua cá bông lau ngoài vị ngọt đậm của cá thì người thưởng thức có thể cảm nhận được vị chua thơm của dứa, thanh mát của các loại rau ăn kèm.
Cháo cá bông lau
Đây là thức ăn tốt cho sự phát triển của trẻ nhỏ. Nguyên liệu gồm cá bông lau đã lọc xương, gạo, hành khô, xương lợn, gia vị và hành lá.
Bạn ninh xương lợn 3-4 tiếng để lấy nước nấu cháo. Trong lúc nấu cháo bạn luộc qua cá bông lau, tách cá thành từng miếng nhỏ và xào cùng gia vị, hành khô. Khi thưởng thức bạn chỉ cần cho cháo vào bát và thêm thịt cá, hánh là là có thể thưởng thức được.
Cá bông lau kho thơm
Đây là món ăn đặc trưng của người dân miền Nam. Cách làm này vừa làm giảm mùi thanh của cá vừa tăng thêm phần hương vị thơm ngon cho món ăn. Nguyên liệu gồm: cá bông lau, gừng, ớt, dứa, nước hàng và nước mắm.
Cá rửa sạch cắt khúc, dứa gọt và cắt thành từng miếng nhỏ rồi đem ướp cùng các loại gia vị. Khi đem cá đi kho nên cho cho một chút trước rồi đun trên bếp liu diu lửa 3-4 tiếng là có thể ăn được.
