Việt Nam có rất nhiều loài cá thơm ngon trở thành đặc sản khiến bao người mê mệt. Song nói về loài cá tiếng Vua danh bất hư truyền thì chỉ có 5 loài.
Cá anh vũ
Đây là loài cá quý hiếm, chỉ ăn rêu tảo và sống ở nước trong, trong những hang đá sâu và khi nước lạnh mới mò ra tìm mồi. Do đó việc đánh bắt chúng là cà một quá trình gian nan, thậm chí phải đổi cả tính mạng vì chúng chỉ kiếm ăn vào mùa lạnh, người dân phải nín thở lặn để bắt.
Đổi lại, thịt cá anh vũ ngon nức tiếng, xưa kia đã dùng để tiến Vua. Sử sách chép rằng, một ngư dân vào thời Hùng Vương thứ 3 đã bắt được một con cá lạ, mình vảy xanh óng ánh, bụng vẩy trắng, vây đỏ, môi giống môi lợn ở khu vực ngã ba sông Việt Trì, nên đã đem tiến vua. Khi ăn, nhà vua thấy thịt ngọn đậm, thơm nên chỉ dụ người dân khi bắt được cá phải đem tiến vua.
Ngày nay, do bị đánh bắt quá mức nên hầu như cá tự nhiên bị tuyệt chủng. Nhiều thực khách nhà giàu phải bỏ ra số tiền lớn để thưởng thức loại cá này.
Cá dầm xanh
Loại cá này từng được sử sách chép lại dùng để tiến vua, rất ngon, bổ dưỡng và có giá trị kinh tế cao. Thường cá sống ở sống ở tầng đáy của sông ở những dải đá ngầm, ăn các loại tảo, mùn bã hữu cơ, động vật không xương sống cỡ nhỏ ở đáy sông.
Cá dầm xanh là loại cá quý có xương mềm, thịt ngọt. Chúng có thể chế biến thành rất nhiều món ngon, được dân sành ăn khắp nơi săn tìm.
Cá bò hòm
Được gọi là cá bò hòm vì ngư dân cho rằng loại cá này cùng họ với các loại cá có da dày và nhám, như bò gù, bò da... Còn “hòm” có lẽ hình dáng nó vuông vắn trông giống chiếc thùng gỗ với lớp da lốm đốm đen và chiếc đuôi ngắn ngủn. Đây là loài cá quý hiếm sống ở các vùng biển lặng, vùng vịnh và rất khó câu hay đánh bắt.
Cá bò hòm thịt chắc nịch, ít xương dăm, hương vị rất thơm ngon và có giá trị dinh dưỡng cao. Người ta có thể chế biến thành nhiều món nhưng cá hấp là món ăn phổ biến hơn cả bởi cách chế biến đơn giản, lại chẳng cần phải thêm gia vị cầu kỳ.
Cá chiên
Cá chiên được mệnh danh là chúa tể của lòng sông bởi cá rất khỏe, miệng cứng như đá và có con to nặng tới vài chục cân. Thịt cá rất ngon, nhưng loài cá này nổi tiếng nhờ bộ lòng to, dày như dạ dày lợn, giòn sần sật, là đặc sản mà nhiều dân sành ăn săn tìm. Loài cá có giá trị kinh tế cao, giàu dinh dưỡng, chế biến được nhiều món ngon.
Cá lăng
Cá lăng miệng có râu, thường sống ở tầng đáy của sông, nơi có nhiều phù sa. Cá ăn côn trùng, tôm, tép, cua, cá con. Đây là loài cá có giá trị kinh tế cao, giàu dinh dưỡng, chế biến được nhiều món ngon.
Từ xa xưa loài cá này đã trở thành đặc sản tiến vua bởi mùi vị rất đặc trưng của nó. Thịt cá thơm, ít xương dăm, giàu chất dinh dưỡng. Cá khi ẩn mình trong hang thường nhẩn nha ăn rêu bám trên vách đá.
Nay cá lăng đã trở thành loại đặc sản hiếm có giá trị cao. Người đi câu, đi đánh lưới quăng nếu được cá Lăng thường dành để biếu cha mẹ hoặc đãi khách quý.
