"Hiện bồ quân là quả hiếm bởi thực tế rất ít nơi còn tồn tại loại cây này. May mắn quê mình ở Nghệ An vẫn còn nhiều cây, cho quả rất ngon”, bạn Diệu Thuỳ (29 tuổi, quê Nghệ An) – hiện sinh sống tại Hà Nội cho biết.
Bồ quân (hay còn gọi là mùng quân) là loài cây nhỏ hoặc cây bụi, thường xanh. Cây có thể cao đến 10m; thân nhẵn, có gai đơn hoặc kép khi còn non nên rất khó trèo; vỏ thân màu nâu sáng đến đỏ nhạt; cành non nhẵn hoặc được phủ bởi một lớp lông tơ, có nhiều bì khổng gần hình mắt chim.
Cây bồ quân mọc tự nhiên, có khả năng chịu hạn tốt do có bộ rễ dài tới hơn 1m, sống trong các rừng mưa trên núi hoặc ở vùng đất thấp. Chúng có nguồn gốc từ Ấn Độ, nay được trồng nhiều ở Đông Nam Á và Đông Á.
Ở Việt Nam, cây được trồng ở các tỉnh Yên Bái, Phú Thọ, Hòa Bình, Vĩnh Phúc, Ninh Bình, Thanh Hóa và một số tỉnh miền Trung từ Nghệ An trở vào. Cây mọc tự nhiên thường thấy ở ven rừng, rừng thủy sinh, trong các lùm bụi ở bờ suối tại cửa rừng và bờ ao.
Ở Việt Nam, cây bồ quân được trồng ở các tỉnh Yên Bái, Phú Thọ, Hòa Bình, Vĩnh Phúc, Ninh Bình, Thanh Hóa và một số tỉnh miền Trung từ Nghệ An trở vào.
Và khi nhắc đến bồ quân, chúng ta không thể không nhắc đến quả của nó – có hình dạng giống quả nho, đường kính 1,5 – 2,5cm, có đài tồn tại. Khi còn xanh, quả có màu đỏ tươi nhưng khi chín lại chuyển sang màu đỏ đến tím sẫm, sau đen, thịt màu vàng, ăn có vị chua ngọt, có nhiều hạt dẹt.
“Xưa bồ quân có đầy ở những tỉnh thành trên, rụng đầy gốc mà chẳng có ai đoái hoài đến. Gần đây chúng trở thành loại quả rừng được dân thành phố “săn lùng” vì hương vị độc lạ và bổ dưỡng cho sức khoẻ.
Song giờ bồ quân là quả hiếm bởi thực tế rất ít nơi còn tồn tại loại cây này. May mắn quê mình ở Nghệ An vẫn còn nhiều cây, cho quả rất ngon”, bạn Diệu Thuỳ (29 tuổi, quê Nghệ An) – hiện sinh sống tại Hà Nội cho biết.
Cũng theo cô gái xứ Nghệ, mùa của quả bồ quân bắt đầu từ tháng 5 đến tháng 8 dương lịch. Khi đó khắp vùng sẽ rực màu quả tím và khi bóc ra sẽ thấy phần thịt quả như chực vỡ, đầy hấp dẫn. “Khi cái nắng chói chang bắt đầu gay gắt mang theo những cơn gió nóng cũng là lúc quả bồ quân chín rộ. Ban đầu khách du lịch ghé tới quê Bác cũng bỡ ngỡ với loài quả lạ nhưng sau những lời giới thiệu thú vị về loại quả đặc sản thì nô nức mua. Họ mua để ăn thử, mua để làm quà cho những người thân”, Diệu Thuỳ tự hào nhắc đến loại quả của quê hương.
Khi cái nắng chói chang bắt đầu gay gắt mang theo những cơn gió nóng cũng là lúc quả bồ quân chín rộ.
Cô nàng cho biết thêm cách thưởng thức quả bồ quân khá độc lạ: do quả càng chín dập lại càng ngon nên khi ăn người dân thường vo viên cho đến khi quả mềm nhũn, căng mọng mới bắt đầu bóc vỏ ăn. “Bồ quân dù có chín quá thì cũng không ngọt lịm mà lúc nào cũng chỉ ngọt thanh, nhẹ dịu để lại vị chát nơi đầu lưỡi cho người thưởng thức chút dư vị của làng quê. Đặc biệt phần thịt quả dẻo như cơm nếp, thơm thơm.
Hiện tại mình thấy quả bồ quân được bán nhiều ở một số cửa hàng hoa quả tại Hà Nội. Chúng được rao bán với giá 80.000 đồng/kg – khá đắt so với nhiều loại quả mùa hè khác nhưng chất lượng khỏi bàn”, Diệu Thuỳ nói.
Không chỉ có hương vị độc lạ, quả bồ quân còn tốt cho sức khoẻ. Theo đó chúng có vị ngọt, tính ấm, không độc; có công năng tiêu thực, phá tích trệ, giáng khí, lợi đờm.
