Loại rau vốn chỉ mọc hoang, mọc dại ở ven suối, trong những khu rừng, đến nay lại là đặc sản xuất hiện trong nhà hàng.
Rau dớn hay còn gọi là rau ráng song quần rau, dớn rừng hay thái quyết, có tên khoa học Diplazium esculentum. Rau dớn thuộc loại cây thân thảo, cao trung bình 50 - 70 cm, giống cây dương xỉ, nhưng lá dớn nhỏ hơn, càng hái nhiều thì cây càng phát triển mạnh mẽ hơn.
Cây thường mọc ở khe suối, ven bờ suối, nơi có nhiệt độ ẩm thấp, mọc thành vạt, có nơi mọc thành từng đám. Rau dớn chứa đến 86% là nước, có nhiều chất dinh dưỡng và có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon miệng.
Tại các vùng núi như Sa Pa, Yên Bái, Cao Bằng, Tuyên Quang,... rau dớn là loài dương xỉ mọc hoang dại, ở trong rừng rau dớn thường mọc ở khe suối, bên những tảng đá. Loại rau này không chỉ là đặc sản rau rừng được người dân ưa chuộng mà còn là một loại thảo mộc dùng để chữa một số bệnh phổ biến như cảm, ho, viêm họng, lợi tiểu, chống táo bón... ở một số nước người ta thường dùng sắc nước cho phụ nữ sinh đẻ uống.
Lá dớn có màu xanh, thân cây phủ một lớp lông tơ mỏng. Để làm rau ăn, người ta lấy lá non, những ngọn cong cong như vòi voi, dài khoảng 1 gang tay. Rau dớn hơi nhớt nên phải rửa sạch và chần sơ qua với nước sôi để giảm bớt độ nhớt rồi mới đem đi chế biến. Ngọn non dùng luộc, nấu canh, xào thịt, làm nộm hoặc có thể làm rau sống.
Những món ăn từ đơn giản đến phức tạp làm từ rau sớn đều mang hương vị có thể khiến nhiều thực khách xiêu lòng. Ngoài ra, rau dớn rất sạch sẽ và an toàn cho sức khỏe. Nhiều người dân còn phơi khô rau dớn để sắc thuốc uongs.
Rau dớn rừng mọc quanh năm nhưng vào mùa mưa sẽ cho ra những phần rau ngon nhất, tươi giòn hơn bình thường. Nếu hái rau vào mùa nóng, rau sẽ có vị chua và đắng. Thời điểm tốt nhất để lên rừng hái rau dớn là sau Tết nguyên đán, người dân vùng núi thường rủ nhau đi hái những ngọn rau dớn tươi non nhất.
Tuy có thể chế biến thành những món ăn khác nhau nhưng được chuộng nhất là rau dớn xào tỏi. Món ăn này rất ngon và chứa nhiều chất dinh dưỡng, lại vô cùng dễ làm. Chỉ cần hái phần ngọn non, lá non, ngắt thành từng khúc rồi rửa sạch, đập củ tỏi phi thơm, sau đó cho rau dớn vào xào, đảo đều khoảng 5 phút cho thêm gia vị. Rau nấu xong có màu xanh mướt, khi ăn sẽ cảm nhận được vị ngọt, giòn, thanh mát.
Giờ đây, rau dớn đã trở thành món đặc sản và có mặt tại rất nhiều nhà hàng ở các tỉnh, thành phố nước ta. Nhưng để cảm nhận hết vị ngon ngọt, thơm giòn, bùi bùi của loại rau này, các bạn phải ăn rau dớn từ Nà Hang, Tuyên Quang. Rau dớn ở đây được chế biến bằng chính nước nguồn và một số gia vị núi rừng Nà Hang nên đặc biệt thơm ngon hơn những khu vực khác.
