Hiểu cách chi tiêu của mình chính là chìa khoá giúp bạn kiểm soát ngân sách, tiết kiệm hiệu quả hơn.
Khi tạo ngân sách hàng tháng, một trong những bước quan trọng nhất bạn cần thực hiện là phân biệt được loại chi tiêu của mình là nhu cầu hay mong muốn. Đây cũng là một trong những bước khó nhất vì nhu cầu và mong muốn có thể khác nhau ở mỗi người. Khi không phân biệt được giữa nhu cầu và mong muốn, bạn sẽ gặp khó khăn hơn trong việc tiết kiệm, không biết đâu là khoản chi xứng đáng, đâu là khoản chi nên cắt giảm. Học cách phân biệt 2 khái niệm này sẽ giúp bạn lập ngân sách tốt hơn, tiết kiệm hiệu quả hơn.
Mong muốn so với nhu cầu là gì?
Khi điền vào bảng tính ngân sách của mình, bạn sẽ phải phân loại chi tiêu theo mong muốn hoặc nhu cầu. Điều này phân tách chi phí của bạn thành những gì thực sự cần thiết cho hạnh phúc và sự tồn tại (nhu cầu) của bạn so với những gì bạn muốn có nhưng không bắt buộc (mong muốn).
Bạn cũng có thể thấy nhu cầu chính là chi phí "bắt buộc" hoặc "cố định" và mong muốn là chi phí "tùy ý" hoặc "biến đổi".
Nhu cầu thường là chi phí sinh hoạt cơ bản của bạn, những thứ cần thiết cho sức khỏe của bạn hoặc các chi phí cần thiết để bạn thực hiện công việc của mình như:
Tiền thuê nhà
Hóa đơn điện, nước
Thuốc
Thực phẩm
Đi lại
Mong muốn là những thứ bạn lựa chọn mua nhưng không bắt buộc, không có cũng không sao như:
Ăn hàng
Đi du lịch
Thiết bị điện tử
Quần áo mới
Nhớ rằng mong muốn không phải là điều xấu. Chúng thường là những khoản chi giúp chúng ta cảm thấy thoải mái hơn, giữ liên lạc với những người thân yêu hoặc giữ gìn sức khỏe. Song chúng ta cũng cần nhớ, chúng không cần thiết cho sự tồn tại hay hạnh phúc của bạn.
Ranh giới nhu cầu và mong muốn
Ranh giới giữa mong muốn và nhu cầu đôi khi không rõ ràng và khó có thể phân biệt được một chi phí thuộc loại nào. Có thể là bởi những lý do như:
Lối sống
Việc chi tiêu là nhu cầu hay mong muốn thường phụ thuộc vào cách thức và lý do bạn sử dụng nó. Internet gia đình có thể là một nhu cầu đối với bạn nếu bạn làm việc tại nhà song nếu bạn chỉ sử dụng internet ở nhà để giải trí, đó thực sự là một mong muốn.
Chia nhỏ chi phí
Có những chi phí khi chia nhỏ một phần thuộc nhu cầu trong khi các phần khác là mong muốn. Ví dụ tiền chi mua thực phẩm là nhu cầu bởi vì bạn cần thức ăn nhưng khoai tây chiên hay nước ngọt lại là mong muốn.
Tùy cách bạn lựa chọn
Có những chi phí thuộc nhu cầu nhưng cách bạn đưa ra lựa chọn lại là mong muốn. Ví dụ, điện thoại sẽ giúp bạn phục vụ nhu cầu liên lạc với người thân trong gia đình, đồng nghiệp... và đó là một khoản chi cần thiết. Song thay vì chọn mua một chiếc điện thoại với giá trung bình, bạn lại chọn chiếc điện thoại thông minh đời mới nhất. Khi đó, chi phí ấy chính là mong muốn.
Điều quan trọng ở đây là do cách bạn đưa ra lựa chọn. Việc hiểu rõ những khoản chi tiêu nào là cần thiết và không bắt buộc sẽ giúp bạn lập ngân sách hiệu quả hơn, tiết kiệm tốt hơn.
Tiết kiệm là nhu cầu hay mong muốn?
Nếu ngân sách của bạn đang eo hẹp, bạn có thể ngừng bỏ tiền để tiết kiệm cho các mục tiêu tài chính dài hạn như: quỹ khẩn cấp, hưu trí, bảo hiểm nhân thọ. Các loại chi tiêu này giống như một mong muốn hơn bởi nó không phải là nhu cầu ngay lập tức. Bạn có thể sống sót trong tháng này ngay cả khi bạn không tích lũy tiền để nghỉ hưu hoặc xây dựng quỹ khẩn cấp.
Tuy nhiên, tiết kiệm và trả nợ cũng nên được coi là nhu cầu vì chúng là những khoản đầu tư vào tài chính lâu dài và hạnh phúc của bạn. Bảo hiểm nhân thọ có thể không phải là thứ bạn cần ngay trong tháng này nhưng trong trường hợp điều không may xảy ra, đó sẽ là khoản hỗ trợ, đảm bảo cho bạn hoặc người thân của mình.
Vì vậy, tiết kiệm và trả nợ nên được coi là một nhu cầu. Cho dù bạn đang tiết kiệm được ít hay nhiều, việc lập kế hoạch cho hạnh phúc lâu dài của bạn nên được quan tâm như các chi phí bắt buộc khác.
Một số chuyên gia tài chính khuyên rằng chúng ta nên ưu tiên tiết kiệm và trả nợ trước cả các chi phí như tiền thuê nhà và thực phẩm để tạo động lực hơn cho bản thân. Đây chính là khái niệm trả tiền trước cho mình.
Chìa khóa để lập ngân sách chính là nhận thức rõ hơn về cách bạn đang tiêu tiền. Điều này không chỉ giúp bạn chi tiêu trong khả năng của mình mà còn đảm bảo rằng chi tiêu của bạn phù hợp với các giá trị và ưu tiên của bạn.
Khi cần cắt giảm chi tiêu để tiết kiệm nhiều tiền hơn, việc loại bỏ những mong muốn là điều đầu tiên và dễ nhất để bạn thực hiện. Bạn hoàn toàn có thể huỷ thẻ thành viên phòng tập và chạy bộ mỗi sáng ở khu gần nhà để rèn luyện sức khỏe. Và ngay cả với những khoản chi vốn là nhu cầu, bạn vẫn hoàn toàn có thể giảm chi phí như chuyển sang căn nhà khác quy mô nhỏ hơn, xa trung tâm hơn với tiền thuê rẻ hơn hoặc tìm người thuê cùng.
|
Ngân sách là gì? Ngân sách là kế hoạch chi tiêu của bạn trong một khoảng thời gian nhất định. Ngân sách phải dựa trên thu nhập của bạn và đảm bảo bạn chi tiêu ít hơn số tiền bạn kiếm được. Nhiều người cũng đưa các mục tiêu như trả nợ và tiết kiệm cho nghỉ hưu vào ngân sách của họ. Bạn có thể lập ngân sách trên giấy, sử dụng bảng tính hoặc sử dụng các ứng dụng lập ngân sách. |
