Sử dụng thuốc sắt cho bà bầu phải theo liều lượng, đơn bác sĩ kê dựa trên sự thăm khám, đánh giá mẹ bầu thiếu bao nhiêu sắt.
 |
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi: Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc Bích - Phó trưởng khoa Phụ sản - Trưởng sản 2, Bệnh viện Thanh Nhàn. |
|
Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc Bích - Phó trưởng khoa Phụ sản - Trưởng sản 2, Bệnh viện Thanh Nhàn |
Uống thuốc sắt phải theo sự chỉ định, hướng dẫn của bác sĩ để thuốc phát huy tác dụng tối đa, bổ sung lượng sắt cần thiết cho mẹ và bé yêu.
Thuốc sắt dành cho bà bầu uống liều lượng thế nào, bao nhiêu là đủ không phải mẹ nào cũng biết. Nếu không tìm hiểu, tự ý mua thuốc sắt ở hiệu thuốc, uống các loại thuốc không được bác sĩ kê đơn mẹ bầu sẽ có những triệu chứng mệt mỏi, đau đầu, táo bón, nôn ói…
Tại sao bà bầu cần bổ sung thuốc sắt?
Khi có thai, cơ thể mẹ sẽ yêu cầu lượng máu nhiều hơn bình thường để nuôi dưỡng thai nhi. Vì thế nhu cầu về bổ sung chất sắt của cơ thể sẽ tăng, chất sắt sẽ sản sinh thêm lượng máu cần thiết và tham gia vào quá trình tạo nhân tế bào.
Chất sắt tạo ra hemoglobin và làm nhiệm vụ mang oxy đến các mô và cơ quan. Nếu cơ thể mẹ không nhận đủ sắt từ chế độ dinh dưỡng hàng ngày sẽ dẫn đến tình trạng thiếu máu. Thường phụ nữ mang thai thiếu sắt rất nhiều, tình trạng này thường xảy ra vào kỳ tam nguyệt cá thứ nhất và thứ 2. Vì thế thuốc sắt cho bà bầu rất cần thiết, nhất là ở giai đoạn 3 tháng giữa thai kỳ.
Thiếu chất sắt khi mang thai sẽ dẫn đến tình trạng sinh non, trẻ sơ sinh nhẹ cân và mẹ hay mệt mỏi, chóng mặt, chán ăn.
Để tránh những tác hại xấu từ việc thiếu chất sắt ảnh hưởng đến sức khỏe mẹ và bé, ngay từ khi có bầu các mẹ nên đến bệnh viện kiểm tra, theo dõi và làm các xét nghiệm để biết mình có thiếu sắt hay không, để bổ sung phù hợp nhất.
Uống thuốc sắt phải theo sự chỉ định, hướng dẫn của bác sĩ (Ảnh minh họa)
Tác dụng của thuốc sắt cho bà bầu và thai nhi
Sắt có vai trò quan trọng trong quá trình mang thai của phụ nữ. Khi mang thai, hồng cầu và enzym hệ miễn dịch có tác dụng tăng sức đề kháng cho cơ thể, vì thế sắt giữ vai trò quan trọng giúp mẹ và bé khỏe mạnh hơn.
Các tác dụng của thuốc sắt cho bà bầu như:
- Giúp cơ thể sản sinh đủ máu, tăng cường sức đề kháng, hệ miễn dịch tốt cho mẹ và thai nhi.
- Giúp bà bầu ăn ngon miệng, dễ ngủ, thư giãn hơn
- Tinh thần thoải mái, vui vẻ
- Phát triển trí não thai nhi, giúp thai nhi hình thành xương và răng chắc khỏe
- Tránh các bệnh về dị tật bẩm sinh cho bé yêu.
- Tăng cường hệ miễn dịch, giúp bé phòng chống được các loại bệnh dịch
Các mẹ không nên tự ý mua thuốc sắt và tự uống (Ảnh minh họa)
Nếu mẹ thiếu sắt sẽ dẫn tới những hệ lụy sau đây:
- Mẹ bầu thường xuyên mệt mỏi, chán ăn, mất ngủ, đau đầu
- Dễ ốm, sức đề kháng kém
- Suy nhược cơ thể sau sinh, nhiễm trùng hậu sản, sinh non, băng huyết sau sinh…
- Trẻ sinh non, thiếu tháng, thai nhi bị suy dinh dưỡng từ trong bụng mẹ, nhẹ cân
- Ảnh hưởng đến thể lực, trí tuệ và sự phát triển sau này của bé
- Thiếu nhiều sắt có thể gây ra tình trạng sảy thai, dị tật bẩm sinh ở trẻ
Các loại thuốc sắt tốt cho bà bầu
Hiện nay, có 2 loại thuốc sắt cho bà bầu là: Sắt hữu cơ (Gluconate sắt, fumarate sắt) và sắt vô cơ (sắt sulfat ).
Thuốc sắt hữu cơ dễ hấp thụ, ít gây táo bón hơn thuốc sắt vô cơ.
Các loại thuốc sắt hiện nay được bào chế, sản xuất ở dạng nước và dạng viên.
Thuốc sắt dạng nước giúp các mẹ bầu ít táo báo, ít gây nóng trong, dễ hấp thụ nhưng lại khó uống, dễ buồn nôn. Viên thuốc sắt sẽ dễ uống, không buồn nôn nhưng lại gây nóng trong, khó hấp thụ hơn.
Thuốc sắt cho bà bầu loại nào tốt? Thuốc sắt thì còn phải tùy thuộc vào cơ địa của từng người, có thể hợp và tốt với người này nhưng không tốt với người kia. Để biết mình hợp, dùng loại nào tốt nhất các mẹ bầu hãy nên tham khảo ý kiến bác sĩ và khám thai định kỳ để biết cơ thể thiếu bao nhiêu sắt và bổ sung loại thuốc sắt phù hợp, tốt nhất cho cơ thể.
Uống thuốc sắt cho bà bầu bao nhiêu là đủ?
Uống thuốc sắt cần có liều lượng, quy chuẩn và uống theo từng thời điểm thai kỳ ở giai đoạn nào. Việc uống bao nhiêu thuốc sắt là đủ với nhu cầu cơ thể bà bầu đang thiếu hụt chất sắt thì phải dựa vào kết quả xét nghiệm, tư vấn của bác sĩ.
Mẹ bầu nên đi khám, kiểm tra để biết mình thiếu bao nhiêu sắt (Ảnh minh họa)
Theo các chuyên gia thì mẹ bầu nên uống khoảng 15 - 16mg sắt/ngày trước khi mang thai và uống khoảng 27mg sắt/ngày khi đang mang thai. Hàm lượng thuốc sắt này có thể tăng giảm tùy vào việc cơ thể mẹ thiếu bao nhiêu chất sắt, thai ở tháng thứ mấy.
Những bà bầu thiếu máu nghiêm trọng liều lượng các chuyên gia khuyên dùng là 60mg sắt/ngày.
Lưu ý: Các mẹ không tự ý uống thuốc sắt hay uống theo chỉ hướng dẫn của nhân viên bán thuốc. Mẹ bầu chỉ được uống theo liều lượng bác sĩ khuyên, chỉ định để có kết quả tốt nhất, an toàn cho thai nhi.
Thời điểm và cách uống thuốc sắt cho bà bầu đúng, hiệu quả nhất
Thuốc sắt uống tốt nhất vào buổi sáng khi đang đói. Không nên uống sắt trước giờ đi ngủ vì có thể gây nóng người khiến bà bầu khó ngủ, mất ngủ
Uống thuốc sắt khi đói là tốt nhất (Ảnh minh họa)
Các mẹ bầu có thể uống thuốc sắt với nước trái cây giàu vitamin C để cơ thể hấp thụ sắt tốt nhất. Các chất dinh dưỡng, vitamin C có tác dụng thúc đẩy quá trình hấp thụ chất sắt nhanh, tốt hơn.
Lưu ý:
Khi uống thuốc sắt cho bà bầu, các mẹ nên tránh hoặc ăn uống các thực phẩm giàu canxi, cafein trước hoặc sau đó 2 - 3 giờ để các thực phẩm này không làm giảm tác dụng của thuốc sắt, kìm hãm sự hấp thụ sắt của cơ thể.
Khi sử dụng thuốc sắt bà bầu nên uống nhiều nước, ăn các thực phẩm giàu chất xơ để tránh táo bón, nóng trong. Mẹ nên sử dụng nước đun sôi để nguội, không uống trà hay cafe tránh làm giảm tác dụng, sự hấp thụ sắt của cơ thể.
Không tự ý sử dụng thuốc sắt và uống quá liều lượng sẽ gây ra các bệnh tiểu đường, xơ gan, tim mạch. Phải nghe tư vấn, uống thuốc theo đơn bác sĩ chuyên khoa kê.
Uống thuốc sắt nhiều có sao không?
Khi cơ thể hấp thụ lượng sắt quá nhiều do lạm dụng thuốc sắt, các thực phẩm giàu sắt trên 45mg sắt/ngày sẽ khiến lượng sắt trong có trong máu quá cao, gây lên các vấn đề như: Mất cân bằng oxy hóa, bệnh tiểu đường, cao huyết áp, bệnh tim mạch, vô sinh hoặc, sảy thai, tiền sản giật…
Do vậy, mẹ bầu chỉ nên sử dụng liều lượng vừa phải, đáp ứng đủ lượng sắt cơ thể cần thiết.
Để biết uống bao nhiêu thuốc sắt cho bà bầu là đủ, không gây các bệnh khác thì bà bầu có thể đi khám, xét nghiệm tại các bệnh viện để biết chính xác nhất cơ thể bạn thiếu bao nhiêu chất sắt và bổ sung chất sắt bằng thuốc sắt hay thực phẩm giàu chất sắt.
Uống thuốc sắt đủ là cách bảo vệ thai nhi trước những tác động xấu do thiếu lượng sắt trong cơ thể (Ảnh minh họa)
Thuốc sắt cho bà bầu nên uống khi nào? Tốt nhất trước khi có ý định mang thai, mẹ nên bổ sung các thực phẩm chứa nhiều chất sắt, thuốc sắt để cung cấp cho cơ thể đủ sắt để hạn chế tình trạng thiếu máu do thiếu chất sắt mang thai, thai nhi phát triển tốt, không mắc các bệnh dị tật bẩm sinh do thiếu chất dinh dưỡng từ trong bụng mẹ.
Ngoài việc bổ sung thuốc sắt cho bà bầu 3 tháng đầu, trong suốt quá trình thai kỳ mẹ bầu cần ăn uống các thực phẩm giàu sắt như: Thịt bò nạc, thịt lợn thăn, ngũ cốc, yến mạch, các loại đậu, nho khô… Mẹ bầu có thể sử dụng các thực phẩm này vào bữa chính hay bữa phụ, tùy loại thực phẩm.
Chất sắt rất cần thiết đối với sự phát triển của thai nhi và sức khỏe bà bầu, muốn con sinh ra khỏe mạnh, đủ cân, ít ốm và thông minh mẹ bầu nên đi khám thai định kỳ, chỉ uống thuốc sắt theo liều lượng và hướng dẫn của bác sĩ. Không được lạm dụng thuốc sắt cho bà bầu, uống quá nhiều, thừa chất sắt thuốc sẽ phản tác dụng và gây ra một số bệnh khác.
Bà bầu nên lựa chọn sử dụng những thực phẩm có nhiều sắt
Sắt có nhiều trong các loại thịt có màu đỏ như tim, gan, thịt gia cầm, cá, nghêu, hàu, lòng đỏ trứng; các loại đậu, ngũ cốc, các loại rau có lá xanh đậm, bông cải, bí ngô, và trái cây khô. Trong đó nguồn gốc động vật được coi là nguồn hấp thu sắt tốt hơn so với thực vật. Ở một người bình thường hấp thu có thể hấp thu được 10 - 15% sắt từ động vật con số này chỉ còn là 5 - 10% sắt ở thực vật.
Sử dụng thuốc sắt cho bà bầu như thế nào, uống bao nhiêu là đủ thì mẹ bầu nên đến bệnh viện làm các xét nghiệm, kiểm tra về lượng sắt cơ thể thiếu hụt và uống thuốc sắt, bổ sung thuốc sắt theo sự chỉ định của bác sĩ một cách khoa học, an toàn đúng và đủ liều lượng, loại thuốc sắt phù hợp với cơ địa mẹ bầu.
