Chim Họa mi là một trong những loài chim được người chơi chim cảnh yêu thích nhất bởi giọng hót trong trẻo, véo von và ngoại hình nhỏ nhắn dễ thương. Những cách chăm sóc loài chim này cũng rất cầu kỳ.
Thông tin nguồn gốc chim Họa mi
Chim Họa mi có tên khoa học là Garrulax canorus là một loài chim trong họ Leiothrichidae. Tên gọi Họa mi của loài chim này thể hiện đặc điểm nổi bật của chúng chính là quầng lông sáng màu quanh mắt giống như được vẽ lên vậy.
Hoa mi có nguồn gốc từ lục địa Châu Á, bao gồm Trung Quốc, Lào, miền bắc và miền trung Việt Nam….
Những nơi có điều kiện tự nhiên là rừng rậm cận nhiệt đới, đồi núi cao và nhiệt độ thấp, khí hậu lạnh ở các tỉnh phía Bắc như: Lai Châu, Lạng Sơn, Sơn La, Móng Cái,… là nơi thích hợp để loài chim này cư trú và phát triển. Chúng thường kiếm ăn trên mặt đất giữa các lớp lá, ăn côn trùng và trái cây. Chúng có thể sống từ 12-17 năm trong điều kiện nuôi nhốt.
Đặc điểm ngoại hình của chim Họa Mi
1. Kích thước
Chim Họa mi là loài chim có kích thước trung bình, chiều dài tổng thể từ 21 đến 25 cm, nặng từ 49-75g. Loài này to gần ngang chim Cu ngói
2. Hình dáng
Chim Họa mi có thân hình khá đầy đặn, dáng người thuôn, lưng thẳng, đôi cánh rộng cụp sát cơ thể, đuôi cánh đan chéo nhẹ và đuôi hình quạt. Chân nhỏ, cao, chân thay đổi từ màu hồng đến màu vàng.
Mắt
Điểm đặc biệt của loài chim Họa mi chính là một vòng trắng xung quanh mắt sau đó được kéo dài về phía sau gáy như một nét vẽ. Mắt tròn, màu xanh đậm hoặc đỏ, sáng long lanh.
Phần đầu
Đầu tròn, cổ ngắn; mỏ nhọn, mỏ trên dưới hình chữ V úp vào nhau, hơi dài và có màu ngả vàng ở gốc mỏ. Chỗ mép mỏ gần với mắt và trên mũi có “râu” từ 9 đến 15 sợi râu.
Bộ lông
Lông của chim Họa mi mềm mượt, phần lông ngắn phủ toàn thân có màu nâu đậm. Lông ở phần đầu và cổ có dạng vân kẻ màu đen, lông phần bụng có màu nâu nhạt hơn.
Tiếng hót của chim Họa Mi
Tiếng hót của loài chim Họa mi có gì mà khiến người yêu chim say đắm? Theo như nhiều người chơi chim cảnh lâu năm và những người nghiên cứu loài chim này cho rằng, Họa mi có giọng hót hay, líu lo và thánh thót. Khi hót chúng hót rất bài bản ít có sự trùng lặp nên nghe rất sướng tai. Thường thì giọng chim trống trong, dài, và hay hót hơn chim mái.
Nhiều người còn cho rằng, giọng hót của loài chim Họa mi giúp xua tan bao mệt mỏi, căng thẳng của cuộc sống, cảm giác bình yên và thư thái khi nghe tiếng hót chim Họa mi.
Tuy nhiên, không phải con chim Họa Mi nào cũng có giọng hót hay cả. Có con hót hay và con hát không hay đều do tính bẩm sinh của loài chim. Nếu chủ nuôi biết cách tập luyện cho chim thường xuyên học hót bài bản từ các chim bậc thầy hoặc cho nghe băng cassette thì có thể giúp chim hót dở trở thành chim hót, phát huy được bản năng của loài chim này.
Tập tính của chim Họa Mi
1. Tập tính săn mồi kiếm ăn
Trong môi trường tự nhiên, loài chim này thường kiếm ăn giữa các lớp lá theo cặp hoặc nhóm nhỏ. Chế độ ăn của nó chủ yếu là côn trùng, đặc biệt là vào mùa sinh sản, chúng cần lượng dinh dưỡng nhiều hơn nên sẽ ăn cả trứng châu chấu và kiến. Đôi khi chúng cũng ăn hạt ngô và trái cây.
2. Tập tính sinh sản
Chim Họa mi sinh sản bắt đầu vào tháng sáu, tháng bảy âm lịch. Tổ của chúng được làm từ cỏ, lá tre và rễ cây. Tập tính làm tổ của loài chim này thay đổi tùy theo độ sẵn có của lớp che phủ ở độ cao 1m so với mặt đất, chiều cao của các thảm thực vật khác và vị trí độ dốc.
Thông thường, mỗi một mùa sinh sản thì chim Họa mi sẽ đẻ từ 2 đến 5 trứng màu xanh lam hoặc xanh lục lam, đôi khi chúng có thể bị lốm đốm trên bề mặt vỏ. Trứng được chim cái ấp trong 13-16 ngày, sau đó cả bố và mẹ đều thay phiên nhau kiếm mồi cho chim non.
Cách chọn chim Họa mi chuẩn đẹp
Để có được những chú chim Họa mi hót hay, hay hót, ngoại hình đẹp và tinh nhanh thì bạn có thể tham khảo những tiêu chí dưới đây:
1. Phần đầu
Theo như những người chơi chim lâu năm thì khi chọn mua chim Họa mi thì nhìn phần đầu trước tiên, nếu đầu hình “đầu rắn”, mỏ ở trên cùng so với đỉnh đầu nhìn ngang giống một đường thẳng là chim chuẩn.
2. Mắt
Những chú chim mạnh khỏe, nhanh nhẹn thì mắt của chúng cũng rất tinh nhanh. Nên chọn những con chim Họa mi có thần khí, đồng tử nhỏ, các tia nước trong mắt càng to, càng nhiều càng tốt.
3. Chân
Chọn những con chim có chân đứng vững chắc, viền vảy chân tối màu, trông rắn, khỏe, ngón chân không dài quá, bộ vuốt đẹp cong như vuốt mèo.
4. Lông
Nếu là những chú chim trưởng thành, cần chọn chim có bộ lông mượt, màu sắc sáng. Lông đều, không bị xù hay tơi tả, lông không bị gãy.
Phân biệt Họa mi trống mái
1. Giọng hót
Bản năng của những con chim Họa mi trống là dùng giọng hót của mình để quyến rũ, gây sự chú ý đối với con cái và một phần để khẳng định lãnh thổ với những con chim khác. Vì vậy, chim Họa mi trống có tiếng kêu trong trẻo, lảnh lót êm tai, có bài bản còn chim cái ít hót và giọng hót kiểu dè hơn, không rõ và thánh thót như chim trống.
2. Bộ lông
Chim họa mi trống có màu lông nâu sẫm còn chim cái thường có màu nâu nhạt hơn. Lông của chim cái xù và dày hơn chim trống do phải ấp trứng và giữ được nhiệt độ phù hợp.
3. Đuôi
Họa mi trống đuôi dài, nặng, chỗ tiếp giáp giữa thân và đuôi thuôn dần tự nhiên không bị thắt.
4. Vóc dáng
Chim Họa mi đực thường có vóc dáng cao to hơn con mái, dáng vẻ bệ vệ và trông dữ hơn, mỏ to, hàm bạnh, chân to và thân hình cao rắn. Con mái thường nhỏ hơn, dáng thấp hơn.
Cách nuôi chim Họa mi
1. Lồng chim
Lồng nuôi có thể dùng lồng tre, hoặc mây. Đường kính lồng khoảng 40cm hoặc nhỏ hơn tùy số lượng chim trong lồng và số nan đan khoảng 60 nan là được.
Nên vệ sinh lồng nuôi sau khi tắm cho chim để giữ lồng luôn được sạch, không có vi khuẩn hoặc nấm gây bệnh.
Tối đi ngủ nên đậy kín áo lồng lại để an toàn cho chim, giúp chúng an tâm ngủ ngon và tránh chuột hoặc mèo tấn công.
Nên treo lồng ở những nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và không quá ồn ào, nhiều người qua lại. Nếu như chim chưa thuần, treo nơi đông người sẽ khiến chúng hoảng loạn, bỏ ăn và không hót.
Bố trí đầy đủ các cóng nước, cóng thức ăn và khay dưới đáy để đựng phân. Đặt khoảng 2 đến 3 cây cầu lồng bằng gỗ hoặc tre ngang lồng cho chim đậu
2. Thức ăn cho chim Họa mi
Những loại thức ăn yêu thích của loài chim này như cào cào, châu chấu, trứng kiến,... Sau một thời gian khi Họa Mi thích nghi hơn thì có thể bổ sung thêm các loại thức ăn như cám chim, ngũ cốc, hạt kê,... Ngoài ra, bổ sung đầy đủ nước uống hàng ngày và thay nước thường xuyên.
Chim bắt tự nhiên
Khi nuôi chim bắt ngoài tự nhiên thì giai đoạn đầu nên cho chúng ăn các loại thức ăn tự nhiên giống như chúng săn kiếm được, sau đó dần dần kết hợp thêm cám để chúng thích nghi dần. Không nên cho chúng ăn cám ngay vì sẽ làm thay đổi đột ngột hệ tiêu hóa, dẫn đến các bệnh như táo bón, đi ngoài, hay đầy bụng khó tiêu.
Chim được nuôi thuần
Nếu là những chú chim nuôi thuần, đã quen thức ăn là cám thì dễ dàng trong việc cung cấp thức ăn cho chúng. Nếu chưa có kinh nghiệm nuôi, bạn có thể hỏi người bán về cách thức cho ăn, lượng thức ăn theo từng giai đoạn, độ tuổi.
Tuy là loài chim khá lớn nhưng lượng thức ăn mỗi ngày của chúng chỉ bằng vài muỗng cà phê.
3. Cách tắm cho chim Họa mi
Chim mua về hoặc chim bắt được ngoài tự nhiên thì chưa cho tắm vội, đến khi chúng đã quen với môi trường nuôi nhốt mới thì mới cho tắm.
Để lồng ở nơi có nhiều ánh sáng, cóng cám, nước đầy đủ để chim ăn uống trong vòng 1, 2 ngày. Nếu nhiệt độ cao thì chim sẽ tự vẩy nước trong cóng nước để tắm. Chú chim Họa Mi thường tắm vào buổi sáng.
Sau vài ngày chim đã tĩnh lại, chim ra giọng thì dần dần bạn mới tìm cách tắm cho chim Họa Mi bằng lồng tắm.
Cách huấn luyện cho họa mi hót hay
Không phải chim Họa mi nào khi sinh ra cũng có được giọng hót hay trời ban, nếu như bạn đang nuôi một chú chim hót ít hoặc hót chưa hay thì có thể tham khảo cách dưới đây
1. Dùng chim mồi
Tốt nhất là cho chim đi tập dượt thường xuyên, tiếp xúc với nhiều chú chim họa mi khác. Hoặc treo bên cạnh chúng những lồng chim “thầy” để chúng nghe và hót theo, đôi khi chúng pha trộn cả nhịp điệu giọng hót của chim mồi để hót theo giọng điệu của mình một cách trong trẻo.
2. Phát giọng hót bằng băng đĩa
Chim Họa mi có khả năng học hỏi và phát triển giọng hót từ những giọng hót khác khi chúng được nghe thường xuyên. Dùng băng đĩa hoặc file ghi âm giọng chim chuẩn, hot hay rồi mở cho chim Họa mi nghe hàng ngày sẽ kích thích giọng hót của chúng. Nên đặt chim nơi yên tĩnh, treo chim lên cao, vén áo lồng lên để chim nghe rõ hơn. Từ đó chim họa mi có thể nghe được nhiều giọng và hót hay hơn.
Các loại bệnh thường gặp ở chim Họa mi
1. Bệnh ỉa chảy
Phân trắng như bột gạo kèm theo chất nhầy của niêm mạc ruột của nó. Bệnh này nếu không điều trị kịp thời sẽ khiến chim bỏ ăn, không hay hót và lả dần sau đó chết.
- Nguyên nhân: Thông thường do cho chim ăn quá nhiều mồi tươi hoặc trong cám có nhiều chất đạm. Nên chúng không thể tiêu hóa hết. Thức ăn còn thừa lên men trong ruột chim, thải ra độc tố là chim Họa mi ỉa lỏng.
- Điều trị: Giảm hoặc ngừng hẳn việc cho chim ăn mồi tươi. Chỉ cho ăn cám cò nhạt nếu chim Họa mi bị nhẹ sẽ tự khỏi ngay. Nếu nặng hơn, có thể dùng thuốc trị tiêu chảy cho gà rồi hòa với nước cho uống ít một trong 2 đến 3 ngày là khỏi. Nếu bị nặng có thể tiêm Atropin với liều lượng 0,001 đến 0,002 g/lần cho một con chim. Ngày tiêm 2 lần dưới da của nó.
2. Bệnh đau mắt
Thỉnh thoảng có con chim Họa mi bị đau mắt do nhiễm khuẩn, điều trị khá dễ bằng cách mua lọ Cloramphenicol về nhỏ mỗi ngày bốn năm lần, chỉ vài ngày sau là chim khỏi hẳn.
3. Đột quỵ
Nếu gặp trường hợp chim Họa mi tự nhiên rơi xuống ngắc ngoải thì đó là do hiện tượng thiếu khoáng chất nên chim bị đột quỵ.
- Điều trị: Hòa đường Glucose bơm cho nó vài giọt. Mấy phút sau con chim đứng dậy bình thường.
4. Bệnh khàn tiếng
Giọng hót chim Họa mi không còn trong trẻo, có biểu hiện khàn khàn như có gì vướng ở cổ.
- Nguyên nhân: Viêm thanh quản và giãn thanh quản.
- Điều trị: lấy viên than củi to bằng quả bóng bàn, rồi ngâm vào lửa bắt nước lã sau một đêm. Hôm sau chắt lấy nước rồi vắt thêm vài giọt chanh và bỏ vào vài hạt muối. Đổ vào cóng cho chim uống, khoảng một tuần sau tiếng hot của nó sẽ phục hồi dần.
Giá bán chim Họa mi
Giá bán chim Họa mi mái sẽ đắt hơn chim họa Mi trống nếu bạn muốn mua về làm giống. Thông thường, giá chim mái sẽ từ 1,2 triệu đồng cho đến 1,8 triệu đồng.
Còn nếu lựa chọn chim Họa mi hót hay, đã thuần, ngoại hình đẹp, chim đấu thì giá bán dao động từ 2 triệu đến 6 triệu đồng một con.
Chim Họa mi mới gia giàng thì giá từ 200 ngàn đồng cho đến 5 trăm ngàn đồng.
