Có nhiều nguyên nhân trẻ bị chảy máu cam khác nhau, hiện tượng này thường xuất hiện phổ biến ở nhóm tuổi từ 2-10 tuổi.
Chảy máu cam (hay còn được gọi là chảy máu mũi) xuất hiện khi các mạch máu nhỏ ở mũi bị vỡ và chảy máu, xảy ra phổ biến ở lứa tuổi trẻ nhỏ học mẫu giáo.
Điều này không bất thường cũng không nguy hiểm, nhưng nó có thể rất đáng sợ. Nếu máu chảy từ phía sau mũi xuống miệng và cổ họng, bé có thể nuốt rất nhiều máu, do đó có thể gây ra nôn mửa.
Nguyên nhân trẻ bị chảy máu cam
Trẻ bị chảy máu cam nguyên nhân do đâu. (Ảnh minh họa)
Nguyên nhân nào gây ra chảy máu cam?
Có nhiều nguyên nhân gây chảy máu cam cho trẻ, hầu hết đều không nghiêm trọng. Những nguyên nhân phổ biến nhất bao gồm:
- Cảm lạnh và dị ứng: Cảm lạnh hoặc dị ứng gây sưng tấy và kích ứng bên trong mũi có thể dẫn đến chảy máu tự phát ở trẻ.
- Chấn thương: Trẻ có thể bị chảy máu mũi do ngoáy mũi, nhét vật gì đó vào hoặc xì mũi quá mạnh. Chảy máu mũi cũng có thể xảy ra nếu họ bị bóng hoặc vật khác đập vào mũi, bị ngã và đập vào mũi.
- Độ ẩm thấp hoặc khói gây khó chịu: Nếu không khí trong nhà rất khô, hoặc nếu gia đình đang trong sinh sống trong vùng có khí hậu khô, niêm mạc mũi của bé có thể bị khô. Điều này làm cho trẻ có nhiều khả năng bị chảy máu. Nếu bé thường xuyên tiếp xúc với khói độc, bé cũng có thể bị chảy máu cam.
- Các vấn đề về giải phẫu: Bất kỳ cấu trúc bất thường nào bên trong mũi đều có thể dẫn đến đóng vảy và chảy máu.
- Phát triển bất thường: Bất kỳ mô bất thường nào phát triển trong mũi đều có thể gây chảy máu. Mặc dù hầu hết các khối u này (thường là polyp) là lành tính (không phải ung thư), chúng vẫn cần được điều trị kịp thời.
Có nhiều nguyên nhân khác nhau khiến trẻ bị chảy máu cam. (Ảnh minh họa)
- Đông máu bất thường: Bất cứ thứ gì cản trở quá trình đông máu đều có thể dẫn đến chảy máu cam. Thuốc, ngay cả những loại thuốc thông thường như ibuprofen, có thể làm thay đổi quá trình đông máu vừa đủ để gây chảy máu. Các bệnh về máu, chẳng hạn như bệnh "ưa" chảy máu, cũng có thể gây ra và làm trầm trọng thêm tình trạng chảy máu cam.
- Bệnh mãn tính: Bất kỳ đứa trẻ nào bị bệnh kéo dài, hoặc có thể cần thêm oxy hoặc việc sử dụng thuốc điều trị cũng có thể làm khô hoặc ảnh hưởng đến niêm mạc mũi, đều có khả năng bị chảy máu cam.
Chảy máu cam ở trẻ em có nguy hiểm không?
Hiện tượng chảy máu cam ở trẻ em hầu như không nguy hiểm. Tuy nhiên, mẹ cần phải biết cách xử lý kịp thời. Khi thấy bé bị chảy máu cam, cha mẹ không nên hoảng loạn, dễ khiến làm con sợ.
Mẹ hãy giữ cho bé ngồi thẳng hoặc đứng yên, đầu hơi cúi ra trước rồi dùng ngón cái và ngón trỏ bóp một lực vừa phải lên chóp mũi, giữ nguyên trong khoảng 10 phút . Đối với những trẻ đã ý thức được, mẹ hãy để bé tự làm.
Sau khoảng 10 phút, mẹ hãy buông tay ra và đợi để kiểm tra xem máu đã ngừng chảy chưa, nếu máu vẫn tiếp tục chảy, hãy tiếp tục lặp lại động tác nói trên. Trong khoảng 10 phút tiếp theo, nếu như máu vẫn tiếp tục chảy, mẹ cần phải đưa bé đến cơ sở y tế gần nhất.
Trong quá trình sơ cứu trẻ bị chảy máu cam, mẹ không nên để cho bé ngửa hẳn đầu ra sau hoặc nằm xuống. Nếu làm như vậy, trẻ sẹ nuốt phải máu và dẫn đến ói mửa. Bên cạnh đó, cần lưu ý, không nên nhét khăn giấy, gạc hoặc bất kỳ vật dụng nào khác lên mũi của bé.
Trẻ bị chảy máu cam không nguy hiểm nhưng cần được xử lý đúng cách. (Ảnh minh họa)
Bé hay chảy máu cam là thiếu chất gì?
Thiếu chất có thể là nguyên nhân khiến trẻ bị chảy máu cam:
- Vitamin C: Đây là một trong những loại vitamin đóng vai trò quan trọng, có tác dụng giúp ngăn chặn tình trạng trẻ bị chảy máu cam, bệnh Scurvy (bệnh ma cắn), chảy máu chân răng... Ngoài ra, vitamin C còn có khả năng bảo vệ các mạch máu khỏi những tác động mạnh, giảm tối đa nguy cơ bị tổn thương.
- Vitamin K: Là chất đóng vai trò ổn định trong quá trình đông máu. Những trẻ có nguy cơ bị thiếu hụt vitamin K lớn bao gồm: bệnh celiac, bệnh về gan mật, người mắc các chứng ợ nóng.
- Kali: Đây là chất khoáng vi lượng có vai trò điều chỉnh khí huyết lưu thông. Trẻ nhỏ bị thiếu kali sẽ có nguy cơ bị mất nước, các mô trong cơ thể cũng có nguy cơ bị thiếu nước theo, mao mạch tại mũi bị khô rát, dẫn đến chảy máu cam.
- Chất sắt: Thiếu sắt không chỉ dẫn đến tình trạng chảy máu cam mà còn làm tăng nguy cơ thiếu máu và còn nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng khác.
Trẻ hay chảy máu cam nên ăn gì?
Khi biết được trẻ bị chảy máu cam bị thiếu chất gì, cha mẹ nên bổ sung các loại chất đó cho trẻ:
- Thực phẩm giàu vitamin K: Các loại rau lá xanh sẽ tạo điều kiện đông máu như cải xoăn, rau xanh mù tạt, rau bina, bông cải xanh, cải bắp...
- Thực phẩm giàu vitamin C: Cha mẹ có thể bổ sung các loại thực phẩm giàu vitamin C bằng các loại trái cây có vị chua như cam, chanh, kiwi...hay củ cải trắng, cải bắp, cà chua, hạt dẻ tươi.
- Thực phẩm giàu vitamin B9 và B12: Thường xuất hiện ở các loại thực phẩm như ổi chín, ngũ cốc, rau củ quả tươi sống, rau mồng tơi, rau đay và cả rau muống, cua, sò, thịt bò, lòng đỏ trứng, sữa chua...
- Thực phẩm giàu kali: Khoai tây, khoai lang, đậu đen, dưa hấu, bí đỏ, đậu trắng, củ cải, sữa chua...đều là những thực phẩm chứa rất nhiều kali.
- Thực phẩm giàu sắt: Là một trong những thành phần có công dụng sản xuất máu, bổ sung lượng máu cho bé khi bị chảy máu cam. Sắt có nhiều trong các loại thịt bò, ngũ cốc, gan, các loại đậu.
- Thực phẩm giàu vitamin A: Là thành phần quan trọng giúp cho những niêm mạc ở miệng, mũi, mắt cũng như đường tiêu hóa luôn giữ ẩm, khỏe mạnh. Tốt hơn hết, mẹ hãy cho bé ăn thêm xoài, cà rốt, cà chua, phô mai, trứng gà...để bổ sung vitamin A.
Bổ sung thực phẩm đúng cách sẽ hạn chế tình trạng chảy máu cam ở trẻ. (Ảnh minh họa)
Chăm sóc cho trẻ bị chảy máu cam tại nhà
Sau khi chảy máu cam:
- Cho trẻ nghỉ ngơi trong vài giờ tiếp theo nếu chảy máu cam không nghiêm trọng (mẹ có thể tự cầm máu bằng cách sơ cứu như trên). Nghỉ ngơi trong 12–24 giờ nếu chảy máu mũi nặng cần hỗ trợ y tế. Các hoạt động yên tĩnh như vẽ hoặc đọc sách được khuyến khích.
- Tránh cho bé uống đồ uống hoặc thức ăn nóng, hoặc tắm nước nóng trong ít nhất 24 giờ.
- Nói với trẻ không ngoáy hoặc ngoáy mũi trong 24 giờ (và trong một tuần nếu trẻ đã ngoáy mũi).
- Nếu mũi của bé đã được băng kín, miếng gạc sẽ cần giữ nguyên trong 24 – 48 giờ. Mẹ cần đưa bé đến bác sĩ đa khoa để kiểm tra sức khỏe và băng gạc lại.
Để giúp ngăn ngừa chảy máu cam trong tương lai, cha mẹ hãy thực hiện một số biện pháp như sau:
- Nếu mũi của trẻ bị khô và nứt nẻ, hãy bôi gel hoặc thuốc mỡ gốc dầu hỏa (ví dụ như Vaseline) vào lỗ mũi, thường là hai lần mỗi ngày trong một tuần.
Điều này có thể được thực hiện bằng cách sử dụng đầu bông hoặc ngón tay và nhẹ nhàng xoa vào bên trong mũi. Không sử dụng phương pháp này cho trẻ em dưới 4 tuổi vì trẻ khó hợp tác hoặc không ngồi yên, và mũi của bé có thể bị thương.
- Cho trẻ uống đủ nước, tránh bị chấn thương vùng vách mũi.
- Sử dụng nước muối sinh lý nhỏ hoặc xịt mũi để giúp làm ẩm niêm mạc. Điều này rất quan trọng với trẻ thường xuyên bị cảm, nghẹt mũi hoặc dị ứng.
- Trường hợp trẻ bị táo bón, cần phải cho uống nhiều nước và tăng lượng chất xơ trong chế độ ăn. Nếu cần thì yêu cầu bác sĩ kê thuốc làm mềm phân để bé không phải rặn.
- Nếu như bé bị chảy máu cam dai dẳng, cần phải đưa bé đến bác sĩ chuyên khoa.
