Ký ức Hà Nội qua góc nhìn của cư dân đầu tiên ở khu tập thể Kim Liên sẽ giúp độc giả khám phá cái hồn Thủ đô nhiều năm trước.
Cuốn sách Kim Liên một thuở là cuốn hồi ức của tác giả Vũ Công Chiến kể về những năm tháng gia đình ông sinh sống, gắn bó với Kim Liên từ khi ông mới chuyển đến đây (cư dân đầu tiên của Kim Liên) với đầy những bỡ ngỡ đến khi từng nếp sống tại đây đã trở nên thân thuộc như ăn vào máu thịt của ông.
Trên từng trang viết, hình ảnh Kim Liên xưa hiện ra quyến rũ lạ thường. Ở đó không hề có tiếng xe cộ ồn ào, không có khói bụi của ô tô, xe máy mà chỉ còn tiếng cười giòn tan của những lũ trẻ chơi bắt rắn dọa nhau hay chơi trận giả, trốn tìm.
Nhịp sống vội vã, riêng biệt như hiện nay thay bằng nhịp sống chậm hơn, đậm chất tình người hơn, cư dân Kim Liên dùng chung với nhau từng cái bếp, cho nhau từng quả chanh rồi chung nhau cả cái nhà vệ sinh. Thiếu thốn là vậy, dùng chung là vậy nhưng chẳng hề xảy ra cãi cọ hay tranh giành gì cả.
Vẫn là kết cấu theo dòng thời gian quen thuộc, tác giả vẽ ra những bước chuyển mình mạnh mẽ của Kim Liên, từ một Kim Liên lưa thưa bóng người còn nghèo đói của những năm miền Bắc bắt đầu xây dựng Xã hội chủ nghĩa, Kim Liên của những năm sơ tán với đầy rẫy nhưng hầm hố trú ẩn, Kim Liên của những năm bao cấp với cảnh hàng dài người xếp hàng để mua được một chút gạo, chút mắm, chút muối; sau nhiều năm, nó đã chuyển mình đầy mạnh mẽ thành một Kim Liên đông đúc với cơ sở vật chất hiện đại như ngày hôm nay.
Hòa với nhịp sống hiện đại, rồi sẽ có một ngày chúng ta chẳng thể nhìn được hình dáng cổ xưa của Kim Liên nữa. Với ý nghĩ đó đã thôi thúc tác giả hoàn thành cuốn sách này với mong muốn:
“Trước là để dành tặng cho cư dân mọi thời kì của khu Kim Liên, nếu còn có lúc hoài niệm về quá khứ. Sau nữa là thông qua chuyện của mình và của khu tập thể Kim Liên để kể chuyện cho tất cả mọi người, những ai mong muốn hiểu thêm về một góc của Hà Nội, muốn biết được thế hệ trước đã sống như thế nào, và những người quan tâm đến lịch sử dưới góc độ trải nghiệm cá nhân.”
Cùng với sự phát triển của xã hội, rất nhiều cư dân tại Kim Liên đã chuyển đi, sinh sống tại những tòa nhà hiện đại sang trọng hơn, duy chỉ có gia đình tác giả là vẫn “say đắm” cái nếp sống tập thể ấy. Gần 60 năm là quãng thời gian tác giả và gia đình đã gắn bó, sinh sống tại khu tập thể. Dường như Kim Liên đã trở thành một phần không thể thiếu trong kí ức của ông và gia đình, nó đã cùng với ông lớn lên, trưởng thành và già đi theo năm tháng. Và khi mọi thứ đã trở thành thói quen, nếp sống thì việc rời bỏ là không thể nào.
Kim Liên một thuở chẳng hề gai góc như Hồi ức lính mà tác giả Vũ Công Chiến từng rất thành công, nó chọn cho mình cách hành văn nhẹ nhàng, ẩn chứa trong đó là cả tâm tình mà tác giả dành cho nơi mà mình đã từng gắn bó, nơi mà ông đã sống suốt nửa đời người, nơi giúp ông giữ vững tay súng suốt sáu năm ông đi lính. Từng thước ảnh của Kim Liên hiện lên đầy chân thực gần gũi qua ngòi bút của ông.
Đậm chất người lính viết văn, trong Kim Liên một thuở chúng ta còn thấy được ý chí chiến đấu của cả một Kim Liên anh hùng khi mà hàng loạt thanh niên ở đây đều xung phong đi lính, xung phong đi đánh giặc; chúng ta thấy Kim Liên oai nghiêm sau nhưng trận bom rền rĩ của kẻ thù, chúng ta thấy được sự quyết tâm của cả dân tộc Việt Nam. Để rồi sau những năm tháng nhọc nhằn ấy, Kim Liên phát triển mạnh mẽ như ngày hôm nay.
