Một cậu bé 6 tuổi ở Phật Sơn, Trung Quốc trong quá trình khám sức khoẻ ở trường học đã phát hiện ra chỉ số transaminase trong gan cao gấp 20 lần bình thường và được chẩn đoán mắc bệnh sán lá gan.
Sự kiện: Kiến thức sức khỏe Chia sẻ Một cậu bé 6 tuổi ở Phật Sơn, Trung Quốc trong quá trình khám sức khoẻ ở trường học đã phát hiện ra chỉ số transaminase trong gan cao gấp 20 lần bình thường và được chẩn đoán mắc bệnh sán lá gan.
Mọi người đều rất bất ngờ vì cậu bé không ăn uống gì lạ so với bạn bè cùng trang lứa. Tuy nhiên, sau khi tìm hiểu kỹ thói quen nấu nướng, bác sĩ cho rằng căn bệnh này có liên quan tới việc sử dụng thớt chung cho thức ăn sống và chín ở nhà.
Thớt là dụng cụ rất cần thiết ở nhà bếp, nhưng nếu sử dụng không đúng cách sẽ tạo điều kiện phát triển của rất nhiều vi khuẩn có hại cho sức khoẻ.
Bệnh sán lá gan lớn là gì?
Clonorchiasis sinensis là một bệnh ký sinh trùng gây hại và tương đối phổ biến. Sán lá gan chủ yếu sống trong gan người và lây nhiễm chủ yếu do ăn tôm cá chưa nấu chín có chứa nang sán lá gan.
Thông thường, bệnh khởi phát không rõ ràng, thời gian ủ bệnh thường khoảng 1-2 tháng, nếu ăn nhiều sashimi có chứa nang sán lá gan cùng một lúc có thể dẫn đến bệnh cấp tính.
Yếu tố gây bệnh
Bệnh sán lá gan chủ yếu do ăn cá sông sống, kể cả cá trắm cỏ, trắm bạc.
Ấu trùng sán lá gan lớn ký sinh trong thịt cá sông, người dân có thói quen ăn cá sống, chủ yếu dùng rượu và muối để ướp cá, không đun nấu ở nhiệt độ cao. Rượu và muối không thể tiêu diệt các u nang, chúng xâm nhập vào hệ thống mật qua đường tiêu hóa của con người và phá hủy hệ thống mật của chúng ta.
Tất nhiên, không phải cứ sashimi là có thể bị nhiễm bệnh, một số người cho rằng nếu không bao giờ ăn thịt sống thì sẽ không bị nhiễm bệnh. Suy nghĩ đó là sai lầm. Nếu dùng thớt và dao chung cho đồ sống và đồ chín, thì kể cả khi cá được nấu ở nhiệt độ cao thì ấu trùng sán vẫn còn trên thớt và dao, chúng sẽ xâm nhập vào cơ thể người, gây nhiễm sán lá gan.
Các triệu chứng của nhiễm sán lá gan?
Ở giai đoạn đầu của bệnh sán lá gan lớn, biểu hiện chính là tiêu chảy, nóng rát vùng thượng vị, gan to, tăng tỷ lệ bạch cầu ái toan trong máu. Ở những vùng lưu hành bệnh thì nhiễm trùng đường mật, viêm túi mật và tắc nghẽn đường mật là những biểu hiện ban đầu khi điều trị nội khoa.
Trên lâm sàng, nó được chia thành các dạng biểu hiện sau:
Viêm gan
Loại này phổ biến nhất, và bé trai 6 tuổi được đề cập ở trên cũng mắc phải triệu chứng này.
Cơ thể dễ mệt mỏi, khó chịu vùng bụng trên, chướng bụng, chán ăn và đau âm ỉ ở vùng gan. Loại này rất dễ bị chẩn đoán nhầm là viêm gan virus.
Loại viêm đường mật
Bệnh nhân có thể bị sốt, ớn lạnh, đau quặn dữ dội vùng thượng vị rõ ràng và đôi khi vàng da, thường bị biến chứng do viêm đường mật và sỏi túi mật; số lượng bạch cầu trong máu thường xuyên tăng lên đáng kể khi xét nghiệm máu.
Viêm dạ dày ruột
Các biểu hiện của loại này tương tự như các triệu chứng của viêm dạ dày ruột, bao gồm đầy bụng, tiêu chảy, lượng phân tăng lên, không có mủ và máu trong phân, và không có phát hiện bất thường nào thường thấy trên kính hiển vi phân.
Xơ gan
Có thể xảy ra hiện tượng gan to và cứng, thường kết hợp với cổ trướng, cường dương, mách to, giảm albumin máu, thiếu máu, phù cả hai chi dưới, và thường kèm theo suy dinh dưỡng ở trẻ em.
Tàng hình
Các triệu chứng của loại này không điển hình, và hầu hết được phát hiện khi khám sức khỏe hoặc điều trị y tế do các nguyên nhân khác.
Điều cần hết sức cảnh giác là nhiễm sán lá gan lớn nếu không được điều trị kịp thời sẽ gây tổn hại nghiêm trọng đến chức năng gan, phá hủy liên tục các tế bào gan bình thường, gây ung thư ống mật, ung thư gan,… thậm chí dẫn đến tử vong.
Vì vậy, đối với những người có tiền sử dịch tễ ăn tôm cá sống, nếu xuất hiện các triệu chứng trên thì cần cảnh giác có bệnh sán lá gan lớn.
Việc chẩn đoán lâm sàng bệnh sán lá gan cần phải có tiền sử về việc ăn cá và tôm sống hoặc ăn thức ăn sống gián tiếp (chẳng hạn như sử dụng hỗn hợp thớt và dao), và cần xét nghiệm máu để phát hiện kháng thể sán lá gan. Một số bệnh nhân khó chẩn đoán thậm chí có thể yêu cầu xét nghiệm phân và mật. Đã có nhiều trường hợp phát hiện thấy trứng sán lá gan trong dịch dẫn lưu và sinh thiết gan.
Làm thế nào để phòng tránh bệnh sán lá gan?
Cần chú ý vệ sinh chế độ ăn uống, không ăn tôm cá sống, nấu chưa chín
Xây dựng thói quen sinh hoạt tốt. Cần để riêng thớt và dao thái thịt, rau củ quả, thường xuyên khử trùng bằng nước sôi cho thớt và dao thái thịt.
Làm tốt công tác quản lý phân, nhất là những vùng có tỷ lệ bệnh sán lá gan cao, không để phân người trực tiếp ra sông làm ô nhiễm tôm cá.
