Đột quỵ là căn bệnh có tỷ lệ tử vong cao, tỷ lệ tàn tật và tỷ lệ tái phát cao, một khi đã xảy ra sẽ ảnh hưởng rất lớn đến cá nhân và gia đình. Để phát hiện sớm bệnh, bạn có thể tự kiểm tra theo cách dưới đây.
Đột quỵ là một hiểm họa lớn và không còn là “bệnh của người già”
Đột quỵ còn được gọi là tai biến mạch máu não. Đây là tình trạng não bộ bị tổn thương nghiêm trọng do quá trình cấp máu não bị gián đoạn hoặc giảm đáng kể khiến não bộ bị thiếu oxy, không đủ dinh dưỡng để nuôi các tế bào.
Trước đây, đột quỵ thường được coi là bệnh người già nhưng những năm gần đây bệnh ngày càng trẻ hóa. Các số liệu thống kê liên quan cho thấy cứ 2 giây trên thế giới sẽ có 1 người bị đột quỵ và mỗi người có 1/6 khả năng bị đột quỵ trong đời. Những năm gần đây, xác suất đột quỵ ở nhóm tuổi 20-64 tăng 25%, chiếm 1/3 số bệnh nhân đột quỵ.
Đột quỵ có nhiều đặc điểm như tỷ lệ mắc bệnh cao, tỷ lệ tử vong cao, tỷ lệ tàn tật và tỷ lệ tái phát cao, một khi đã xảy ra sẽ ảnh hưởng rất lớn đến cá nhân và gia đình. Điều tra cho thấy trong vòng 1 năm sau khi xảy ra nhồi máu não, 1/6 bệnh nhân tử vong và 1/5 bệnh nhân bị tàn tật vĩnh viễn. Vì vậy, chúng ta phải làm tốt công tác phòng chống đột quỵ, đi khám và điều trị kịp thời nếu có các triệu chứng liên quan đến đột quỵ.
4 triệu chứng cảnh báo trước khi đột quỵ
1. Nhìn mờ
Nhiều bệnh nhân sẽ bị mù thoáng qua hoặc nhìn mờ và các chứng rối loạn thị lực thoáng qua khác, chủ yếu là một bên, nguyên nhân chủ yếu là do tắc nghẽn dây thần kinh thị giác và mạch máu trong vỏ não.
2. Nói ngọng, méo miệng
Rào cản ngôn ngữ cũng là một biểu hiện tương đối phổ biến của đột quỵ, nguyên nhân chủ yếu là do huyết khối ở vùng biểu đạt ngôn ngữ, có thể biểu hiện như nói lắp, khó diễn đạt ý hoàn toàn và người khác thường không hiểu người bệnh muốn nói gì.
Ngoài ra, khi lượng máu cung cấp lên não không đủ để áp chế dây thần kinh lưỡi, cơ lưỡi sẽ bị tê liệt và co bóp yếu, lúc này lưỡi sẽ hơi căng ra, lệch 2 bên lưỡi do không đều nhau, phát ra tiếng kêu lạ.
3. Cánh tay tê liệt
Khi cục máu đông hình thành trong não, tay dễ bị ảnh hưởng hơn chân, do đó, nếu có biểu hiện tê mỏi cánh tay không rõ nguyên nhân và không thể cầm nắm đồ vật , hãy coi chừng bị đột quỵ.
4. Yếu chi dưới
Khi cục máu đông chặn vùng vận động hoặc vùng cảm giác của não, nó sẽ khiến các chi dưới bị yếu đột ngột, không có cảm giác đau rõ ràng và hầu hết chỉ thoáng qua. Nếu các triệu chứng nghiêm trọng hơn, chúng có thể phát triển thành bất động hoàn toàn trong vòng 1 đến 2 ngày ở một hoặc hai bên chi.
Nếu có những biểu hiện trên thì bạn phải cảnh giác với bệnh đột quỵ, lúc này bạn có thể tự kiểm tra.
Phương pháp tự kiểm tra đột quỵ
Cách 1: Lấy một tờ giấy trắng, sau đó kẹp chặt một đầu tờ giấy trắng bằng ngón trỏ trái và ngón giữa, sau đó dùng tay phải kéo đầu còn lại của tờ giấy, kéo theo chiều ngược lại.
Nếu bạn có thể kéo tờ giấy trắng ra một cách dễ dàng, điều đó cho thấy rằng lực tay có vấn đề. Lúc này, bạn cần thực hiện một bài kiểm tra khác.
Cách 2: Mở rộng cánh tay về phía trước, nâng cao bằng phẳng, rộng bằng vai, song song với mặt đất, khép các ngón tay lại, lòng bàn tay úp xuống.
Sau đó nhờ những người xung quanh đặt tờ giấy trắng lên một bên tay, nếu tờ giấy trắng rơi xuống hoặc ngón tay út duỗi ra trong vòng 10 giây chứng tỏ sức mạnh của cánh tay có vấn đề và có nguy cơ bị đột quỵ, nên đến bệnh viện để khám và chẩn đoán.
Ngoài ra, trước thực tế là tỷ lệ đột quỵ ngày càng tăng qua từng năm và thiệt hại là rất lớn, cần phải thiết lập các phương án phòng ngừa trước.
Phòng ngừa đột quỵ trong cuộc sống
Có chế độ ăn uống cân bằng và kiểm soát cân nặng
Ăn nhiều trái cây và rau quả như đậu, ngô, lúa mì, táo, cà chua, tảo bẹ,… Những loại thực phẩm này chứa nhiều magiê có thể giúp giảm nguy cơ đột quỵ. Không nên ăn quá nhiều thịt, đặc biệt là một số loại cholesterol như gan lợn, tim lợn, càng cua,...
Tránh xa thuốc lá và rượu
Hút thuốc tăng độ nhớt máu và kết tập tiểu cầu, mà có thể dễ dàng gây ra tắc nghẽn các cục máu đông trong mảng arteriosclerotic não và gây ra đột quỵ. Vì vậy, tốt nhất là không hút thuốc lá và khói thuốc thụ động nên tránh.
Bên cạnh đó tiêu thụ rượu quá mức có thể sản xuất peroxit lipid dư thừa, do đó nó có thể dẫn đến xơ vữa động mạch và gây ra đột quỵ. Vì vậy chúng ta phải chú ý kiểm soát lượng rượu hàng ngày.
Tập thể dục
Ngồi lâu có thể ảnh hưởng đến tuần hoàn huyết áp, dẫn đến lượng máu và oxy cung cấp cho não và tim không đủ, làm tăng độ nhớt của máu, tăng nguy cơ đột quỵ. Vì vậy, hãy tập thể dục vừa phải. Tập thể dục có thể nâng cao khả năng chống oxy hóa và chức năng miễn dịch của cơ thể, ngăn ngừa xơ vữa động mạch, thúc đẩy tuần hoàn máu, bổ máu não.
Nên tập thể dục 3 đến 5 lần một tuần, mỗi lần trên 30 phút . Còn các môn thể thao thì đi bộ, chạy bộ, đạp xe, khiêu vũ, yoga, tập cadio, bơi lội,… đều có tùy theo sở thích của bạn. Chú ý đến thời gian và cường độ khi tập, không nên ép bản thân.
Quản lý cảm xúc
Cảm xúc hưng phấn đột ngột có thể kích thích thần kinh giao cảm hưng phấn, làm co thắt động mạch ngoại vi, huyết áp tăng đột ngột, đối với những bệnh nhân có bệnh lý thay đổi mạch máu não dễ gây vỡ mạch máu não và gây đột quỵ. Vì vậy, hãy cố gắng duy trì trạng thái tâm lý tương đối bình tĩnh và ổn định để tránh tình cảm lên xuống thất thường.
Kiểm soát "3 cao"
Bệnh tiểu đường, tăng lipid máu và cao huyết áp có liên quan mật thiết đến chứng xơ cứng động mạch. Chúng có thể làm hỏng mạch máu hoặc gây ra cục máu đông và gây đột quỵ.
Phòng ngừa đột quỵ sớm cần bắt đầu từ việc phòng ngừa 3 cao, chú ý chế độ ăn uống (ít mỡ, ít đường, ít muối ), vận động vừa phải, kiểm soát cân nặng,… khi đã mắc các bệnh trên thì phải tích cực điều trị và kiểm soát bệnh để tránh bệnh ngày càng nặng hơn.
Tóm lại, bệnh tai biến mạch máu não rất nguy hại, chúng ta chủ yếu tập trung vào việc phòng ngừa và chú ý đến thói quen hàng ngày, khi phát hiện ra các biểu hiện liên quan đến đột quỵ thì nên đi khám và điều trị kịp thời để giảm thiểu thiệt hại.
