Trong những ngày xuân, thức khuya, ăn uống thịnh soạn rất dễ bị rối loạn đường tiêu hóa, trong đó dễ gặp nhất là chứng khó tiêu đầy bụng.
Mấy ngày Tết ở ta có thời tiết của mùa bắt đầu nắng nóng làm cơ thể cảm thấy khó chịu. Thêm nữa, trong mấy ngày vui này ta thường thức khuya (đón giao thừa hoặc vui chơi quên cả ngủ), ăn toàn là những thức ăn thịnh soạn, nhiều đường bột và chất béo. Vì vậy, rất dễ bị rối loạn đường tiêu hóa, trong đó dễ gặp nhất là chứng khó tiêu đầy bụng.
Khó tiêu đầy bụng là triệu chứng cảm thấy no hơi, nặng bụng, khó chịu do có sự tích khí trong đường tiêu hóa, do tiêu hóa không tốt, thức ăn bị ứ đọng ở dạ dày. Nguyên nhân thông thường gây ra khó tiêu đầy bụng là do:
- Cách ăn uống:
Có người chỉ cần ăn nhiều tinh bột, chất xơ hoặc bữa ăn có nhiều chất béo, gia vị là bị chứng rối loạn này. Hoặc do ăn quá nhanh, nhai không kỹ, trong khi ăn tinh thần không được thoải mái mà phải lo nghĩ nhiều.
- Lạm dụng các chất kích thích như rượu, cà phê, thuốc lá:
Rất dễ xảy ra trong mấy ngày Tết vui chơi xả láng. Dùng nhiều các chất kích thích làm tăng tiết acid dịch vị có thể gây thêm cảm giác nóng rát ở vùng thượng vị.
- Hệ tiêu hóa yếu kém:
Do thiếu dịch men (còn gọi là enzym) tiêu hóa hoặc có sự giảm nhu động co thắt dạ dày dẫn đến tình trạng dạ dày đẩy thức ăn xuống ruột chậm, gây tình trạng ứ trệ thức ăn ở dạ dày. Hoặc thiếu mật hoặc sự tống mật không tốt…
Các nguyên nhân thông thường kể trên còn gọi là nguyên nhân chức năng do không bị tổn thương thể chất nào cả. Tuy nhiên, nên đặc biệt lưu ý khó tiêu đầy bụng cũng có thể là triệu chứng của các bệnh viêm loét dạ dày-tá tràng, thậm chí đối với người 45 tuổi trở lên là bệnh trào ngược dạ dày-thực quản, bệnh gan mật, đái tháo đường, cường giáp, kể cả ung thư dạ dày…
Trước khi tính chuyên dùng thuốc, ta nên lưu ý thực hiện mấy điều sau:
- Nên quan tâm đến cách ăn uống để tránh chứng khó tiêu đầy bụng như ăn chậm, nhai kỹ, tạo không khí thoải mái trong bữa ăn, tránh dùng các thực phẩm mà kinh nghiệm cho thấy gây chứng khó tiêu (như thức ăn chiên quá nhiều dầu mỡ), không lạm dụng rượu, cà phê, thuốc lá, gia vị gây kích thích quá đáng.
-Dùng gừng giã nhỏ lấy nước hoà với nước âm ấm uống mà theo nhiều người cảm nhận là có thể làm giảm chứng khó tiêu.
-Chỉ nên dùng các thuốc trị khó tiêu khoảng 5-7 ngày, nếu sau đó chứng khó tiêu, đầy bụng không cải thiện, ta nên đi bác sĩ khám bệnh (đặc biệt, người trên 45 tuổi càng nên đi khám bệnh tổng quát để tầm soát các bệnh hay mắc ở người cao tuổi).
Về thuốc, khi bị khó tiêu đầy bụng, có thể dùng các thuốc sau:
Thuốc kháng acid, chống đầy hơi: Được dùng khi bị chứng khó tiêu đầy bụng do dư acid dịch vị, tức là chất chua trong dạ dày tiết ra nhiều quá. Có thể dùng Maalox Plus, Simelox, Phosphalugel, Gasvicon, Pepsan… Các thuốc này vừa có tác dụng trung hòa aicd vừa chống đầy hơi trong dạ dày.
Thuốc giúp điều hoà sự co bóp dạ dày: Dùng khi sự co bóp dạ dày kém khiến cho việc chuyển đẩy thức ăn từ dạ dày xuống ruột chậm. Có thể dùng thuốc như: metoclopramid (Primpéran) domperidon (Motilium-M).
Thuốc giúp tiêu hóa: Đó là thuốc chứa các men tiêu hóa để giúp sự tiêu hóa thức ăn ở dạ dày dễ dàng hơn như: Festal, Pancrélase, Neopeptine, Alipase… Đó là thuốc chứa mật, làm lợi mật hoặc thông mật như: Spasmenzyme, Artichaut (BAR), Sulfarlem, Sorbitol…
Trên đây là các thuốc mà người bị chứng khó tiêu đầy bụng có thể sử dụng để cải thiện tình trạng rối loạn. Liều lượng và cách uống có thể hỏi dược sĩ, nhân viên bán thuốc tại các nhà thuốc để được hướng dẫn sử dụng.
