Bệnh gút thứ phát là một trong hai thể của bệnh gút, chiếm tỷ lệ khoảng 5-10% trong tổng số bệnh nhân mắc gút, nhưng thường nặng và khó điều trị hơn so với gút nguyên phát.
Theo đó, bệnh gút (bệnh Gout) thứ phát hiếm gặp hơn so với gút nguyên phát, thường gặp ở nam giới tuổi trung niên, hay gặp thể viêm khớp cấp di chuyển hơn là thể ngón chân cái và hầu như không thấy thể đa khớp có u cục, thường có kèm theo sỏi thận, hoặc lắng đọng urat ở nhu mô thận.
Bệnh gút thứ phát hiếm gặp hơn so với gút nguyên phát.
Khi tìm thấy nguyên nhân gây bệnh và loại trừ được nguyên nhân này thì bệnh sẽ có thể khỏi được.
Nguyên nhân gây bệnh gút thứ phát
Gút thứ phát có nguyên nhân do tăng axit uric máu thứ phát bởi các bệnh lý: huyết học, suy thận, suy giáp, đái tháo đường nhiễm toan, hội chứng down, tăng huyết áp, ung thư…
Gút do các nhóm thuốc điều trị như: aspirin, thuốc lợi tiểu, thuốc lao, nhóm salicylat, corticoid… gây nên.
Gút xảy ra sau các bệnh về máu như: bệnh đa hồng cầu, một số bệnh thiếu máu do tan máu, lơxêmi cấp và kinh thể tủy, bệnh Hodgkin, sarcom hạch...
Một số nguyên nhân hiếm gặp khác cũng có thể gây nên bệnh gout thứ phát: bệnh thận do thai nghén, suy tuyến giáp, gan nhiễm glycogen, cường cận giáp. Bên cạnh đó, những đối tượng hay nhịn đói, hoạt động thể lực nặng, ngộ độc rượu cấp… cũng có nguy cơ mắc bệnh này.
Ngoài ra, gút có thể xảy ra do bẩm sinh và đặc trưng bởi 3 điểm nổi bật: Tăng sản xuất acid uric (tăng acid uric máu), rối loạn thần kinh, bất thường nhận thức và hành vi. Hầu như tất cả các bệnh nhân đều là nam giới, tiên lượng sâu và ít bệnh nhân sống trên 40 tuổi.
Triệu chứng bệnh gút thứ phát
Triệu chứng của gút thứ cấp là những cơn đau dữ dội, sưng, nóng, đỏ và khởi phát đột ngột, biểu hiện đầu tiên thường ở khớp bàn - ngón chân cái, sau đó lan ra các khớp khác như mắt cá chân, đầu gối, bàn tay, khuỷu tay, cổ tay...
Những cơn đau thường xuất hiện thường vào nửa đêm về sáng, sau các bữa ăn nhiều đạm, uống bia, rượu... Nếu không có chế độ dự phòng và điều trị thích hợp, sự kết tinh axit uric sẽ làm giảm chức năng đệm đỡ của khớp, gây biến dạng khớp, tổn thương thận (sỏi thận, suy thận ), tăng huyết áp, nhồi máu cơ tim,... gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người bệnh, thậm chí có thể dẫn tới tử vong.
Điều trị bệnh gút thứ phát
Điều trị bệnh gút thứ phát cần phải điều trị cơ bản và điều trị triệu chứng. Điều trị triệu chứng nhằm chấm dứt quá trình viêm gút cấp, thuốc kinh điển thường dùng là colchicin; thuốc giảm đau chống viêm không steroid; thuốc hạ axit uric máu; kết hợp với chế độ ăn uống, nghỉ ngơi.
Tuy nhiên, người bệnh cần được theo dõi chặt chẽ vì tác dụng phụ của những loại thuốc này như: sỏi thận, suy thận, rối loạn cơ quan tạo máu…
Phẫu thuật có thể được bác sĩ chỉ định khi hạt tophi quá lớn, ảnh hưởng đến chức năng hay chèn ép gây biến chứng.
Bên cạnh việc điều trị bằng thuốc, bệnh nhân gút thứ phát cần một chế độ ăn giảm tối đa đạm gốc purin, giảm chất béo, uống nhiều nước, đặc biệt là nước khoáng không ga có độ kiềm cao giúp tăng đào thải axit uric và hạn chế sự kết tinh urat tại ống thận, làm giảm nguy cơ sỏi thận.
