Theo các nhà nghiên cứu, hóa chất ester phthalate có thể làm tăng nguy cơ dậy thì sớm, hen suyễn và dị ứng, rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) ở trẻ em và liên quan đến nguy cơ tự kỷ...
Những đôi dép được sản xuất từ nhựa giá rẻ, chứa hóa chất gây hại
Một số trang truyền thông vừa chia sẻ thông tin về phóng sự điều tra "Đôi dép nhựa nguy hiểm cho trẻ em" đăng trên tờ The Paper (Thượng Hải, Trung Quốc). Phóng sự này hiện đang gây rúng động dư luận của đất nước tỷ dân, vì nó liên quan đến thành phần hóa chất gây hại cho sức khỏe người dùng, nhất là tác động đến việc dậy thì sớm ở trẻ.
Theo thông tin đăng tải, nhóm phóng viên điều tra đã mua 50 đôi dép lê bằng nhựa PVC dành cho trẻ nhỏ có doanh số bán hàng cao nhất trên 5 nền tảng thương mại điện tử lớn tại Trung Quốc. Nhóm điều tra cũng mua thêm 12 đôi dép trẻ em tại các cửa hàng ở Tứ Quý Thanh, Hàng Châu và thành phố Gia Hưng. Tất cả 62 đôi dép trẻ em được nhóm điều tra mang đi kiểm tra, giám định. Kết quả cho thấy, có 53 đôi vượt quá tiêu chuẩn hàm lượng chất hóa dẻo ester phthalate, tỷ lệ vượt tiêu chuẩn là 85%.
Những đôi dép nhựa trong phóng sự có chứa hóa chất gây ảnh hưởng sức khỏe của trẻ.
Trong số 50 đôi dép mua trên các nền tảng thương mại điện tử hàng đầu, chính thống của Trung Quốc, có 41 đôi vượt quá tiêu chuẩn chất hóa dẻo ester phthalate, mức vượt trung bình là 539 lần, mức vượt cao nhất là 805 lần.
Phóng sự của The Paper cũng chỉ ra rằng 22 đôi dép trẻ em được mua trên các nền tảng thương mại điện tử không có nhãn hiệu, tên sản phẩm, địa chỉ nhà sản xuất, giấy chứng nhận... Chúng là sản phẩm không rõ nguồn gốc và đều vượt quá tiêu chuẩn hàm lượng chất hóa dẻo.
Phóng viên cũng đã tới các nhà máy sản xuất những sản phẩm không đạt tiêu chuẩn được phát hiện lần này để điều tra. Các nhà máy thừa nhận tình trạng chất hóa dẻo vượt chuẩn nhưng cho rằng đó là điều không thể tránh khỏi vì nếu chi phí cao sẽ không bán được hàng, việc thay đổi thiết bị sản xuất rất phiền phức và tốn kém.
Đại diện nhà máy tuyên bố: "Nếu kiểm tra diện rộng thì bất cứ đôi dép trẻ em bằng nhựa (PVC) nào cũng không đạt yêu cầu, rất nhiều xưởng sản xuất tự làm luôn nhãn hiệu và giấy chứng nhận đảm bảo tiêu chuẩn". Hiện đa số các nền tảng thương mại điện tử sẽ lấy mẫu ngẫu nhiên để kiểm tra sản phẩm, nhưng nhà sản xuất, kinh doanh thường lách luật bằng cách mở nhiều cửa hàng để tránh bị lấy mẫu kiểm tra. Thực tế, họ đã tính khoản phạt vào chi phí sản xuất, kinh doanh.
Theo thông tin trong phóng sự trên, chỉ một số ít loại dép nguy hiểm được sản xuất tại thành phố Yết Dương tỉnh Quảng Đông, thành phố Từ Khê tỉnh Chiết Giang và Trùng Khánh. Phần lớn số dép không đạt tiêu chuẩn có nhãn mác đều được sản xuất tại thành phố Ngô Xuyên tỉnh Quảng Đông. Năm 2019, Ngô Xuyên được phong danh hiệu "Thủ phủ giày dép nhựa của Trung Quốc".
Chất Ester phthalate là gì, ảnh hưởng đến sức khỏe ra sao?
Báo Sức khỏe & Đời sống từng chia sẻ phân tích của tiến sĩ Hoàng Thị Kim Dung, Phó Viện trưởng Viện Công nghệ hóa học TP.HCM (Viện Khoa học Công nghệ Việt Nam), các hợp chất phthalate được sử dụng rộng rãi như chất hóa dẻo để làm mềm các vật liệu dễ vỡ, đặc biệt là một số polyme. Trong số các chất hóa dẻo gốc phthalate thì DOP và DBP là các loại chất hóa dẻo được sử dụng phổ biến nhất trong sản xuất sản phẩm nhựa PVC, PP và PE. Các chất hóa dẻo này tạo ra các tính chất chung có lợi cho quá trình gia công và sử dụng của các loại nhựa.
Cơ quan chức năng Trung Quốc từng phát hiện nhiều đôi dẹp nhựa trẻ em chứa hóa chất gây hại sức khỏe.
Bên cạnh đó, chất này cũng làm chất hóa dẻo và chất phân tán cho các loại sơn phủ cellulose, cellulose acetate butyrate. Sản phẩm từ nhựa PVC rất đa dạng trong đời sống hằng ngày, theo đó lượng DOP (dioctyl phthalate) được sử dụng rất nhiều. Tuy nhiên, TS. Hoàng Thị Kim Dung cũng cho biết thêm, chất hóa dẻo gốc phthalate như DOP đang dần bị loại khỏi thị trường Mỹ và châu Âu do tính độc hại của phthalate, tiềm ẩn mối nguy hiểm đối với sức khỏe người dân và gây ra hàng loạt các chứng bệnh và nhiều ca ngộ độc ở trẻ em...
Tiến sĩ Dung nhấn mạnh, phthalate có thể gây ung thư, hủy hoại thận, phá hủy hệ thống hormon của cơ thể. Đối với trẻ em, nguy cơ mắc các bệnh hen suyễn và dị ứng là rất cao.
Liên quan đến chất dẻo ester phthalate dùng để làm dép nhựa, nhóm điều tra cùng các nhà phân tích cho rằng, nó là một loại hóa chất làm mềm rẻ tiền, được sử dụng rộng rãi. Các nghiên cứu khoa học cho thấy ester phthalate có thể làm tăng nguy cơ dậy thì sớm, hen suyễn và dị ứng, rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) ở trẻ em và liên quan đến nguy cơ tự kỷ.
Điều nhiều người quan tâm hiện nay là số lượng giày dép nhựa của Ngô Xuyên vẫn chiếm 1/3 cả Trung Quốc với giá trị sản xuất hàng năm là 8 tỷ nhân dân tệ (28.000 tỷ đồng). Sau khi phóng sự điều tra được đăng tải, người phụ trách Cục Quản lý Thị trường Ngô Xuyên cho biết, họ sẽ tổ chức cuộc họp, điều tra và xử lý các nhà máy liên quan.
