Đây là loại quả bình dân, giá khá rẻ trên thị trường, vừa ngon vừa có những công dụng tuyệt vời đối với sức khỏe.
Quả bòn bon có tên gọi khoa học là Lansium domesticum. Đây là loại cây giống cây nhiệt đới, trước đây mọc hoang dại ở bờ bụi. Hiện nay, chúng được trồng tại nhiều tỉnh thành, đặc biệt là ở Quảng Nam.
Về đặc điểm bên ngoài, quả bòn bon có hình tron, vỏ dẻo, phần thịt bên trong chia thành 5-6 múi, khi ăn có vị ngọt thanh hấp dẫn và mùi thơm đặc trưng. Quả bòn bon khá giống với quả dâu da nên nhiều người nhầm lẫn. Thực chất, đây là 2 loại trái cây khác nhau. Dâu da khi chín có màu vàng sậm, vỏ mỏng, bề mặt vỏ láng bóng, xuất hiện vài vệt màu nâu đen, vị chua nhiều hơn vị ngọt.
Quả bòn bon vốn mọc dại trong núi rừng ở tỉnh Quảng Nam, trước đây chỉ có người dân địa phương biết tới
Trong khi đó, bòn bon khi chín có màu sáng, vỏ dày sần sùi và hơi nhám, đít quả có vài chấm li ti màu đen. Nếu chín tự nhiên, bòn bon có vị ngọt thanh, hiếm quả có vị chua.
Trên thị trường, bòn bon có giá từ 25.000-40.000 đồng/kg tùy thời điểm. Vào đầu mùa, giá bòn bon đắt hơn nhưng giữa mùa hạ nhiệt. Người dân địa phương cho biết trái bòn bon khi chín có màu vàng rực, mọc thành từng chùm trĩu trịt từ thân cho đến các nhán cây. Khoảng tháng 9, tháng 10 là hàng năm là thời điểm trái bòn bon vào mùa. Lúc này, người dân thu hái rồi bán cho thương lái để vận chuyển đi các tỉnh thành. Nhờ trồng bòn bon, nhiều hộ dân ở Quảng Nam kiếm thêm được nguồn thu nhập đáng kể.
Anh Bình (ở xã Kà Dăng, huyện Đông Giang, Quảng Nam) cho biết trước đây ông cha đi khai hoang núi rừng giữ lấy những chỗ đất có cây bòn bon mọc tự nhiên rồi để lại cho các thế hệ sau. Hiện nhà có ít thì tầm chục cây, nhiều thì 4-5 chục cây bòn bon trong rừng.
Quả bòn bon có vị ngọt và nhiều tác dụng đối với sức khỏe
"Ngày bé, tôi hay theo ba vào rừng hái bòn bon, mỗi khi mùa thu hoạch bòn bon tới là lòng háo hức lắm. Bây giờ bòn bon được nhiều gia đình trồng và trở thành loại quả phổ biến, mang về thu nhập cho người dân", anh Bình nói thêm.
Quả bòn bon có hàm lượng dinh dưỡng cao. Trong 100g thịt trái bòn bon có 9,5g carbohydrate, 0,8g đạm; 2,3g chất xơ; 20mg canxi; 30mg phốt pho; 0,089mg thiamine; 0,124mg ribofl avine, 1mg ascorbic acid cùng nhiều vitamin như vitamin A, B1, B2, B3, C, E,...
Những tác dụng của trái bòn bon:
Ngăn ngừa lão hóa sớm
Vitamin C có trong quả bòn bon có nhiều lợi ích trong việc giữ cho cơ thể khỏi sự tấn công của các gốc tự do, giúp ngăn ngừa lão hóa sớm.
Tăng cường sức khỏe răng và hệ xương
Theo Health Benefit Times, quả bòn bon cung cấp một lượng vitamin A và phốt pho dồi dào, hỗ trợ tích cực cho sự hình thành của xương và răng.
Ngoài ra, vitamin A thực chất là một loại vitamin hòa tan trong chất béo, có vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của răng và hệ xương.
Tốt cho tim mạch
Chất xơ trong quả bòn bon còn có thể giúp kiểm soát lượng cholesterol trong máu nên có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Ngoài ra, bòn bon còn giàu vitamin B1, B2, B3, C, E có khả năng chống oxy hóa, giúp cơ thể loại trừ các gốc tự do dẫn đến nguy cơ mắc các bệnh như bệnh tim mạc, đột quỵ.
Tốt cho người thiếu máu
Bòn bon giàu vitamin B2 và B1. Cả 2 loại vitamin này đều tham gia vào quá trình sản xuất tế bào hồng cầu. Ngoài ra, vitamin B2 còn đóng vai trò quan trọng trong quá trình trao đổi chất và chức năng thần kinh, còn vitamin B1 giúp loại bỏ lượng đường trong cơ thể, đồng thời ngăn ngừa các vấn đề về tim mạch.
Bên cạnh đó, các loại khoáng chất như canxi, sắt, phốt pho trong bòn bon cũng giúp tăng lượng hồng cầu và phòng bệnh thiếu máu.
Có lợi cho bệnh nhân bị tiểu đường
Quả bòn bon được xem là một món ăn nhẹ và lành mạnh cho những người mắc bệnh tiểu đường bởi hàm lượng chất xơ cao của nó, kèm theo đó là các chất chống oxy hóa polyphenol, hỗ trợ cải thiện lượng đường bằng cách làm chậm sự hấp thụ đường của cơ thể.
Duy trì sức khỏe làn da
Quả bòn bon cũng chứa nhiều vitamin E nên có tác dụng duy trì sức khỏe làn da như ngăn ngừa lão hóa sớm, làm mềm và giữ ẩm cho da, giúp da tránh khỏi tia UV và giúp chữa lành vết thương.
Lưu ý khi ăn trái bòn bon:
- Không nên ăn hạt: Hạt bòn bon khi nhai có vị đắng và chứa một chất có thể gây hại cho sức khỏe.
- Không nên cắn vỏ: Vỏ bòn bon có độc tố cao, chứa một chất là acid lansium độc đối với tim, ở liều cao có thể làm ngừng tim ếch nên cẩn thận khi ăn.
