Theo các chuyên gia, nếu tiêu thụ lượng hạt vi nhựa vào cơ thể quá nhiều sẽ dễ dẫn đến đau tim, đột quỵ, rối loạn nội tiết tố, ảnh hưởng đến thai nhi...
Indonesia, Malaysia, Philippines và Việt Nam đang đứng đầu về mức độ hấp thụ vi nhựa
Hạt vi nhựa là các hạt nhựa có kích thước nhỏ hơn 5mm, thường được tìm thấy trong môi trường nước ngọt và biển, sau đó được các sinh vật tiêu thụ. Con người khi ăn phải những sinh vật nhiễm hạt này sẽ gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
Ngày 7/6, truyền thông đã chia sẻ một nghiên cứu trên tạp chí Khoa Học Và Công Nghệ Môi Trường (Environmental Science & Technology) chỉ ra, Indonesia, Malaysia, Philippines và Việt Nam đang đứng đầu về mức độ hấp thụ vi nhựa trên toàn cầu, bắt nguồn từ việc tiêu thụ nhiều hải sản.
Hạt vi nhựa có kích thước nhỏ hơn 5mm nhưng rất có hại cho sức khỏe con người. Ảnh minh họa.
Trong 4 nước trên, Malaysia tiêu thụ trung bình 502,3mg hạt vi nhựa mỗi ngày/người. Trong đó hơn 50% lượng hạt vi nhựa tiêu thụ của nước này đến từ cá. Malaysia cũng được ghi nhận là một trong 10 quốc gia hít phải nhiều hạt vi nhựa nhất, ước tính khoảng 494.000 hạt vi nhựa mỗi ngày trên đầu người.
Tác giả của nghiên cứu là ông Xiang Zhao, giáo sư tại Đại học Công nghệ quốc phòng quốc gia Trung Quốc và ông Fengqi You, giáo sư kỹ thuật hệ thống năng lượng tại Đại học Cornell, Mỹ cho biết, một nguồn vi nhựa chính trong thủy sản là chất thải nhựa từ các bãi chôn lấp hoặc bãi rác lộ thiên không được quản lý tốt. Điều này là do sự phát triển của ngành công nghiệp sản xuất và việc xả rác bừa bãi của người dân.
Theo các nhà nghiên cứu, điều nguy hiểm là, những hạt vi nhựa khi được vào môi trường nước sẽ làm ô nhiễm hệ thống nước. Sau đó, chúng phân tán qua dòng nước hoặc truyền qua không khí và xâm nhập chuỗi thức ăn. Đây là điều rất đáng lo ngại.
Tiêu thụ nhiều hải sản nên Việt Nam nằm trong nhóm nước tiêu thụ nhiều hạt vi nhựa nhất thế giới. Ảnh minh họa.
Thực phẩm nào dễ chứa nhiều hạt vi nhựa?
Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nghiên cứu Môi trường, 90% mẫu protein động vật và thực vật được xét nghiệm dương tính với hạt vi nhựa là các mảnh polymer nhỏ có kích thước dưới 5mm.
Các nhà khoa học đã xem xét hơn một chục loại protein được tiêu thụ phổ biến. Tôm tẩm bột chứa nhiều hạt vi nhựa bậc nhất. Các loại protein ít nhựa nhất là ức gà, tiếp theo là thăn lợn và đậu phụ. Mức phơi nhiễm trung bình của người Mỹ trưởng thành là 11.000 tới 29.000 hạt vi nhựa mỗi năm, mức tối đa là 3,8 triệu hạt. Các đại dương chứa đầy nhựa dẫn tới hạt vi nhựa tồn tại trong hải sản.
Rau quả hấp thụ hạt vi nhựa qua rễ và chuyển đến thân, lá, hạt và quả. Trong đó, táo và cà rốt bị ô nhiễm nhất với hơn 100.000 hạt vi nhựa mỗi gam. Muối có thể chứa rất nhiều hạt vi nhựa.
Nghiên cứu năm 2023 cho thấy muối hồng Himalaya thô khai thác từ lòng đất có nhiều hạt vi nhựa nhất, tiếp theo là muối đen và muối biển. Đường cũng là thực phẩm khiến con người tiếp xúc với vi nhựa.
Gạo cũng không phải ngoại lệ. Nghiên cứu của Đại học Queensland (Australia) cho thấy trong 100g gạo có 3-4mg nhựa. Tuy nhiên, bạn có thể giảm 40% mức nhựa trên bằng cách vo gạo.
Các nhà nghiên cứu chỉ ra, muối hồng Himalaya có thể chứa hạt vi nhựa do khai thác từ lòng đất. Ảnh minh họa.
Bạn cũng đừng quên nước đóng chai, một lít nước chứa trung bình 240.000 hạt nhựa từ 7 loại nhựa, bao gồm cả nhựa nano.
Ăn phải hạt vi nhựa dễ đau tim, đột quỵ, rối loạn nội tiết tố
Theo CNN, những người có hạt vi nhựa hoặc nhựa nano trong động mạch ở cổ có nguy cơ bị đau tim, đột quỵ hoặc tử vong vì bất kỳ nguyên nhân nào trong ba năm tới cao gấp đôi.
Các chuyên gia cho biết, nhựa nano là thành phần đáng lo ngại nhất đối với sức khỏe con người. Các hạt cực nhỏ có thể xâm chiếm từng tế bào và mô trong các cơ quan, có khả năng làm gián đoạn quá trình phát triển tế bào và lắng đọng những hóa chất gây rối loạn nội tiết như bisphenol, phthalate, PFAS, kim loại nặng…
Theo bà Sherri Mason, Giám đốc bền vững tại trường Penn State Behrend (Mỹ), những hóa chất bisphenol, phthalate, PFAS… đều được sử dụng trong sản xuất nhựa. Khi xâm nhập vào cơ thể chúng ta, nhựa sẽ mang hóa chất đó đến gan, thận, não, thậm chí cả thai nhi.
Cách làm giảm tiếp xúc với hạt vi nhựa
Sử dụng đồ nhựa đựng thực phẩm cũng là tác nhân khiến con người bị tiêu thụ hạt vi nhựa. Ảnh minh họa.
Bà Mason cho biết từ lâu, các chuyên gia đã khuyên nên uống nước từ bình thủy tinh hoặc thép không gỉ. Điều này cũng áp dụng cho các loại thực phẩm và đồ uống khác được đóng gói. “Giống như tình trạng bong da, nhựa cũng liên tục bong thành những mảnh nhỏ như khi bạn mở hộp nhựa đựng salad mua ở cửa hàng hoặc bọc nhựa đựng phô mai”, vị chuyên gia giải thích. Ngoài ra, chúng ta cần:
- Cố gắng tránh ăn bất cứ thứ gì đựng trong hộp nhựa. Chọn thực phẩm bảo quản trong thủy tinh, gốm sứ hoặc giấy bạc.
- Mặc quần áo làm từ vải tự nhiên, mua các sản phẩm tiêu dùng làm từ chất liệu tự nhiên.
- Không cho đồ nhựa trong lò vi sóng, sử dụng đồ thủy tinh chuyên dụng.
- Nếu có thể, hãy ăn càng nhiều thực phẩm tươi sống càng tốt, hạn chế mua đồ đã qua chế biến và siêu chế biến được bọc trong nhựa.
