Nghiên cứu mới nhất của các nhà khoa học Trung Quốc đã đưa ra kết luận chợ hải sản Hoa Nam ở Vũ Hán, Trung Quốc có thể không phải là nơi khởi phát dịch COVID-19.
Vườn thực vật nhiệt đới Tây Song Bản Nạp thuộc Viện khoa học Trung Quốc vừa công bố kết quả phân tích về nơi khởi phát dịch bệnh COVID-19 trên trang thông tin chính thức của mình. Theo kết quả của các nhà khoa học tại đây nhận định, chợ hải sản Hoa Nam ở thành phố Vũ Hán có thể không phải là nơi khởi phát của virus SARS-CoV-2 gây ra bệnh COVID-19.
Kể từ ngày 12/2, các nhà nghiên cứu từ Vườn thực vật nhiệt đới Tây Song Bản Nạp thuộc Viện khoa học Trung Quốc cùng với Đại học Nông nghiệp Nam Trung Quốc và Trung tâm Não Bắc Kinh đã thu thập 93 mẫu của virus SARS-CoV-2 thuộc 12 quốc gia trên 4 châu lục trên thế giới được chia sẻ trong Kho dữ liệu GISAID EpiFluTM.
Thông qua việc phân tích toàn bộ dữ liệu bộ gen, theo dõi nguồn lây nhiễm và đường lây lan. Nghiên cứu tìm thấy: virus SARS-CoV-2 gây ra bệnh COVID-19 có thể không bắt nguồn từ chợ hải sản Hoa Nam.
Chợ hải sản Hoa Nam - nơi ban đầu bị nghi ngờ là nguồn khởi phát dịch COVID-19.
Theo các nhà khoa học, 93 mẫu gen này gồm 58 kiểu gen đơn bội (haplotype), trong đó kiểu đơn bội H13 và H38 tương đối "cổ xưa", có mối quan hệ với gen RaTG13 của dơi thông qua trung gian (mv1, có thể là kiển đơn bội tổ tiên, cũng có thể là từ vật chủ trung gian hoặc "bệnh nhân số 0"), rồi thông qua kiểu đơn bội H3 diễn tiến thành kiểu đơn bội H1.
Các nhà nghiên cứu cho rằng, kiểu đơn bội trong mẫu của bệnh nhân liên quan đến chợ hải sản Hoa Nam đều là kiểu đơn bội H1 và đơn bội diễn tiến của nó là H2, H8-H12, trong khi mẫu kiểu đơn bội H3 của Vũ Hán không liên quan đến chợ hải sản Hoa Nam. Do vậy, virus SARS-CoV-2 ở chợ này là do nơi khác truyền vào, sau đó nhanh chóng lây lan và phát tán tại đây. Ngoài ra, căn cứ vào ghi chép thời gian phát bệnh của bệnh nhân và thời gian virus khuếch tán trong cộng đồng, cũng có thể suy luận chợ này không phải là nơi khởi phát của virus.
Có thể thấy rằng chủng mới của virus corona ở chợ Hoa Nam đã được truyền từ những nơi khác tới và lan truyền nhanh chóng ra bên ngoài.
Ngoài ra, các nhà nghiên cứu đã phát hiện nguồn gốc mẫu virus kiểu đơn bội H13 và H38 là từ bệnh nhân ở Thâm Quyến (trường hợp đầu tiên ở Quảng Đông) và bệnh nhân ở bang Washington (trường hợp đầu tiên ở Hoa Kỳ). Hồ sơ du lịch của họ cho thấy họ đã bị nhiễm bệnh ở Vũ Hán từ cuối tháng 12/2019 đến đầu tháng 1/2020. Những mẫu hiện có của Vũ Hán không kiểm tra thấy kiểu đơn bội H13 và H38.
Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng chủng mới của virus corona có hai lần khuếch tán ra cộng động từ trước ngày 12/2. Một lần là vào ngày 8/12/2019, kết quả này cho thấy virus có thể đã lây từ người sang người từ đầu tháng 12, thậm chí là cuối tháng 11, sau đó nhanh chóng lây lan tại chợ hải sản Hoa Nam. Một lần là vào ngày 6/1.
Đặc biệt, các nhà nghiên cứu đã chia 58 kiểu đơn bội này thành 5 nhóm, gồm 3 kiểu đơn bội "cổ xưa" (H1, H3 và H13) và 2 kiểu đơn bội mới (H56 và mv2). Qua đó, có thể nhận biết virus ở Quảng Đông có 3 nguồn, virus của Trùng Khánh và Đài Loan có 2 nguồn. Bệnh nhân của các nước có nhiều mẫu như Australia, Pháp, Nhật và Mỹ, có ít nhất 2 nguồn lây nhiễm, đặc biệt là Mỹ có tới 5 nguồn. Đáng chú ý hơn là kiểu đơn bội của người siêu lây nhiễm H56 đồng thời là nguồn lây nhiễm của các bệnh nhân của Australia, Pháp, Mỹ và Đài Loan.
Cũng theo nghiên cứu này, nhóm gen của virus SARS-CoV-2 chưa xảy ra hiện tượng tái tổ hợp.
