Thứ rau dại trước đây mọc hoang đầy trong vườn nhà hay đồng ruộng giờ đây được bán ở phố thị với giá lên tới 100.000 đồng/kg.
Rau dệu còn có loạt tên gọi khác là diếp bò, diếp không cuống, rau dền nước… Đây là loài cây thân thảo, thuộc họ dền, mọc quanh năm ở các bãi sông, bờ ao, ruộng nước, hoặc ở những vùng đất ẩm.
Cây rau dệu mọc hoang dại ở trong vườn, khắp bờ ao, ruộng nước....
Theo quan sát, lá cây có màu xanh thẫm, mọc đối và so le. Phiến lá có hình mũi mác nhọn, có một gân giữa. Hoa dệu có màu trắng, nhìn như một cụm gai nhọnvà thường mọc ở nách lá.
Cây rau dệu phân bố chủ yếu ở vùng nhiệt đới, cận nhiệt đới và ôn đới ấm như Đông Nam Á, Sri Lanka, Ấn Độ, Trung Quốc. Ở Việt Nam, rau dệu phân bố khắp các tỉnh từ đồng bằng đến trung du và vùng núi thấp (khoảng dưới 600 m). Cây ưa ẩm, ưa sáng, thường mọc ở vườn, ruộng trồng hoa màu, ven rừng và nương rẫy… với khả năng sinh trưởng tốt do mọc chồi và phân nhánh khỏe.
Loài cây này sinh trưởng tốt do mọc chồi và phân nhánh khỏe
Trước đây, rau dệu thường được hái về làm thức ăn cho gia súc, gia cầm. Sau đó, một số người phát hiện ra nó có thể sử dụng như một loại rau ăn. Rau vào mùa mưa thường có vị ngọt hơn mùa nắng gắt, hái về có thể nấu canh, ăn sống cùng nhiều loại rau như rau dền, rau ngổ, ngọn ớt… Rau dệu luộc. xào tỏi, xào với trứng hoặc xào với thịt, canh rau dệu nấu cá đồng, canh rau dệu thịt băm hoặc nấu canh nấm.
Rau dệu có vị ngọt mát, thanh nhẹ, khi ăn không có mùi đặc trưng mà có vị nhẩn nhẩn giống rau dền cơm, nước luộc rau có màu vàng thay vì màu xanh như nước thông thường. Một số nghiên cứu khoa học chỉ ra thân và lá rau dệu có vị ngọt, giàu tinh bột và đạm thực vật, giàu Sắt, Canxi, Vitamin A, Vitamin B2, Vitamin C và Lysine, là nguồn cung cấp lượng sắt tự nhiên cho cơ thể.
Chị Hòa Khánh (ở Sóc Trăng) cho biết: “Món canh rau dệu tép rong được dùng để ăn trong những bữa cơm nghèo chốn thôn quê. Những buổi chiều mưa, bên nồi cơm nóng hổi, bát canh rau dệu ngọt mát mà sao có vẻ ngon lành. Người miền Tây có thói quen ăn canh kết hợp cùng nồi cá kho mặn. Đó là sự kết hợp hài hòa rất dễ đưa cơm”.
Trước đây, chỉ cần ra vườn hái 1 lúc là được cả rổ rau dệu để luộc, hoặc nấu canh trong những bữa cơm nghèo chốn thôn quê
Nhiều năm trở lại đây, rau dệu mới thật sự trở thành “đặc sản” phố thị và được bày bán ở nhiều nơi. Loại rau này có giá dao động 70.000 - 100.000 đồng/kg, so với các loại rau truyền thống thì đây là một mức giá không hề rẻ. Tại các cơ sở bán rau rừng, loại rau này khá đắt hàng, nếu muốn mua số lượng nhiều thì phải đặt hàng trong vài ngày mới có.
Chị Hoa - người bán rau đặc sản miền Tây trên chọ mạng cho biết rau rệu vẫn đang mọc tự nhiên, ít người trồng trọt theo quy mô lớn. Người dân tại các tỉnh miền Tây vẫn thường hái loại rau này mọc men theo các mương, kênh để bán cho thương lái. Rau dệu ngon thường có phần thân rỗng, mọc ở nơi mát và nhiều ẩm sẽ ngọt hơn. Khi hái, chỉ chọn đọt non, có lá xanh mơn mởn để sử dụng sẽ giữ được mùi vị tươi mát lâu hơn.
Món canh rau dệu nấu tép đồng.
Chị Đinh Huế (27 tuổi, Hà Nội) chia sẻ, trước ở quê, cây dệu mọc khắp vườn nhà, ra vườn hái một lúc cũng được số lượng kha khá. Loại cây này mọc nhanh khủng khiếp, rất dễ sống, thế nhưng mọi người toàn nhổ vứt đi vì không nghĩ là ăn được. "Khi thấy một cửa hàng rau sạch đóng gói và bán rau dệu ở kệ, mình rất bất ngờ, bởi từ trước tới nay không nghĩ rau dệu có thể ăn được. Vì tò mò nên mình mua về ăn thử, thấy vị gần giống với rau dền cơm, khá ngon và dễ ăn, vị ngọt mát. Sau đó, tôi thường xuyên ghé qua để mua về đổi món cho gia đình, hơn nữa đây là rau sạch, mọc tự nhiên nên đảm bảo không có thuốc trừ sâu", chị Huế cho hay.
Rau dệu bán trên chợ mạng có giá 50.000 đồng/nửa cân
Câu dệu còn được biết đến là phương thuốc có rất nhiều tác dụng trong việc chữa bệnh. Ở một số nơi, người dân thu hái loại cây này về, rửa sạch đất cát, để tươi hoặc sấy khô, bảo quản nơi thoáng mát để dùng làm thuốc trị các bệnh liên quan tới đường tiết niệu, sỏi thận, các bệnh viêm tuyến vú, nhuận trường, trị các bệnh về da, sốt rét, sốt, chống lão hóa...
