Đây là loại quả đã gắn liền với tuổi thơ của vô số người dân sinh sống ở các tỉnh thành miền Tây Nam Bộ. Không chỉ có giá thành rẻ, loại quả này có hương vị thơm ngon, có thể chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn.
Đa số những người đã từng hoặc vẫn đang sinh sống ở miền Tây Nam Bộ đều biết tới quả bình bát. Đây là loại quả mọc hoang dã vô cùng phổ biến, rất được trẻ em ưa thích vì nó có thể làm được thành nhiều món ăn ngon khác nhau.
Cây bình bát có tên khoa học là Annona glabra, là loài thực vật thuộc họ Na, vốn có nguồn gốc từ Mỹ và một số quốc gia khu vực Trung và Nam Mỹ, kể cả khu vực Tây Phi.
Cây bình bát là loài thực vật xâm lấn, có thể sinh trưởng dễ dàng với môi trường nước lợ và đầm lầy. Tuy nhiên khả năng chịu hạn của nó cực kỳ kém, khó có thể phát triển tại những nơi nắng nóng quanh năm mà ít mưa.
Cây bình bát có chiều cao trung bình từ 10-15m, thân cây có bề rộng hẹp, lá cây có hình trứng thuôn dài từ 10-15cm màu xanh lục, ở giữa nổi rõ gân. Hoa của cây có đường kính từ 2-3cm, có màu kem hoặc vàng nhạt, vòng đời ngắn. Lá và hoa tỏa ra mùi thơm nồng nàn rất dễ nhận biết.
Thân cây bình bát khi già yếu có thể được dùng để làm củi đốt. Hầu hết các gia đình sinh sống tại miền Tây Nam Bộ trước đây đều sử dụng củi đốt từ cây bình bát vì nó không mất tiền, lại có sức sinh trưởng mạnh mẽ, mang đến nguồn cung dồi dào.
Quả bình bát có dạng hình cầu trông giống như trái táo, vỏ ngoài sần sùi màu xanh khi còn non hoặc màu vàng tươi khi đã chín. Bên trong mỗi quả chín có tới 100 hạt nhỏ màu nâu nhạt hoặc vài chục hạt lồi. Cây bình bát có sức sinh trưởng cực kỳ mãnh liệt, có thể mọc vươn ra tua tủa chỉ từ một cành non. Thậm chí hạt của cây còn có thể trôi nổi trong nước suốt 12 tháng mà vẫn nảy mầm.
Khác với một số giống quả khác cũng thuộc họ Na, quả bình bát có thịt màu cam vàng chứ không phải là màu trắng. Thịt quả có mùi thơm hấp dẫn cùng vị chua ngọt đặc trưng, bạn có thể ăn nó trực tiếp hoặc dùng nó để làm sữa chua hoặc đồ uống giải khát tùy ý sẽ vô cùng ngon miệng.
Hiện quả bình bát được bán rộng rãi tại nhiều khu chợ nổi miền Tây hoặc trên các trang thương mại điện tử với mức giá chỉ từ 30.000 đến 40.000 đồng/kg. Thậm chí quả bình bát khô cũng được bán để làm dược liệu với mức giá đắt đỏ, cho thấy sức hấp dẫn của loại quả này cho đến ngày nay.
Vào những lúc nắng nóng gay gắt và oi ả thì được thưởng thức hương vị của trái bình bát thì còn gì tuyệt vời hơn. Nó mang tới hương vị vừa dân dã lại vừa mộc mạc của chốn làng quê vùng sông nước, khiến biết bao nhiêu thế hệ sinh sống tại vùng Tây Nam Bộ không thể nào quên được.
Giờ đây xã hội ngày càng phát triển nên càng có nhiều loại quả được nghiên cứu, phát triển với hương vị thơm ngon hấp dẫn. Thế nhưng sẽ chẳng thể có loại quả nào có thể thay thế được quả bình bát trong ký ức tuổi thơ của bao người.
